Dit is een samenvatting van het vak 'Filosofie' voor het eerste jaar sociaal werk op de Karel de Grote Hogeschool. Alles (lessen, slides en eventueel boek) is hier in verwerkt. Ik was er door in eerste zit.
Filosofie
1. situering en legitimering
- Filosofie = vast onderdeel van bijna elke propedeuse (= het onderwijs in algemene en inleidende vakken
aan een universiteit of een hogeschool, ter voorbereiding op latere, meer specialistische vakken. Slagen
voor examens = zijn propedeuse halen)
- Begon met een basis maar later verdere verdieping en specialisering
- Competentie, nuttigheid en functionaliteit
o Vaagheid
o Traditie
o Denkdiscipline
- Uitspraken op basis van denkactiviteiten zijn gebaseerd op de denkkaders waarover ze op dat moment
beschikken
o Om kwaliteit van deze uitspraken te verbeteren:
§ Aandacht op kenmerken en kwaliteit van die denkkaders
§ Denkproces gebaseerd op die denkkaders moet zo bewust en zo helder mogelijk tot
stand komen
o Sociaal werker
- Beroep sociaal werker = maatschappelijk / politiek (functie in democratie)
o Filosofie = politiek / maatschappelijke functie
- UNESCO (1995): filosofie is de best mogelijke leer- en oefenschool mbt de vorming van burgers in een
democratie
o Goed filosofieonderwijs zou moeten bijdragen tot
§ Aanscherpen van eigen oordeelsvermogen
§ Zelfstandig leren denken
§ Confrontatie met en begrijpen van verschillende standpunten
§ Leren argumenteren
§ Leren nadenken over de beste vorm van politieke en sociale organisatie van de
samenleving
§ Vormen van kritische en democratisch gezinde burgers
§ Gevoel voor universele waarden en waarheden
§ Leren dialogeren
à vaardigheden
e
o Benadrukt in 2 UNESCO (2007): roept op voor meer filosofie
- Denkvaardigheden en disposities (argumenten behoud filosofie)
o Begrippen precies formuleren
o Oorzaak - gevolg relaties formuleren
o Regels van de relatielogica kennen
o Vragen formuleren
o Vage woorden herkennen
o Redenen geven
o De contextuele aard van waarheid en onwaarheid erkennen
o Onderscheidingen maken
o Verbanden leggen
o Alternatieven ontdekken
o Hypothesen opstellen
o Waarde analyseren
o Voorbeelden geven
o Criteria identificeren en gebruiken
1
, - Filosofie-onderwijs als vak waarvan de inhoud te ‘kennen’ is naar een vak waar het ‘kunnen’ maar centraal
staat is nieuw
- We moeten af van filosofie als museumkunde (gedachten bestuderen van mensen die al lang dood zijn)
2. naar een hanteerbare visie
- filosofie heeft 2 perspectieven
o product
§ plaats tussen alle andere grote theoretische cursussen die deel uitmaken van de
propedeuse
§ overzicht van gedachten, opvattingen, beweringen en stellingen
• waarom op een bepaald moment en bepaalde plaats deze gedachten, en
waarom wordt dat belangrijk genoeg geacht
§ link met geschiedenis (om hedendaagse kwesties te begrijpen)
o proces
§ eigen denken, zelf verwerven van nieuwe inzichten
§ werken, oefenen en inspanning
- Margalit: 2 soorten filosofen
o Dat-wil-zeggen filosofen
§ Explicateurs, uitleggers
§ Definities en algemene beginselen
§ Voorbeelden zijn ondergeschikt aan de uitleg
o Bijvoorbeeld filosofen
§ Illustratoren
§ Treffende voorbeelden
• Om gedachten treffend te maken en daaruit bedenkingen af te leiden
• Zoals Kant: ‘handkarren van het oordeel’
§ Opleiding student
• kan algemene beginselen of opvattingen illustreren aan de hand van treffende
voorbeelden
• kan overgang tussen abstract en concreet realiseren
• kan uit elk voorbeeld een wijsheid (beginsel) distilleren
o In praktijk onrealistisch
o stijlen in omgaan met filosofische kwesties
3. visie op professionaliteit
- wat is meesterschap?
o ‘Goed zijn in je stiel’ à goede stielman kan zijn werk goed uitvoeren zonder meer
o stiel zo goed mogelijk uitvoeren
o bemeesteren en rekening houden met alle factoren
§ tevredenheid van klanten, techniek, streven naar perfectie en meesterschap, eigen
tevredenheid
o Aristoteles
§ Meesterschap is de karaktertoestand die ervoor zorgt dat iemand de juiste keuzes kan
maken
• keuzes die het midden houden tussen wat voor hem of haar een teveel en een
te weinig is
• en die gebaseerd zijn op een redelijk principe, namelijk het principe dat een
persoon een praktische wijsheid hanteert
§ rekening houden met menselijke mogelijkheden en met de eigen aard (het karakter) à
praktische wijsheid
2
, 4. de ethiek van de student en het studeren
- willen
o orgaan voor de toekomst
o Nil Volentibus Arduum (niets is moeilijk voor hen die willen)
o Weten wat het object van dat willen is
§ In praktijk vaak niet het geval
§ Goede eigenkennis maar ook wat de wereld te bieden heeft
o Nadruk en focus bij zichzelf: ‘wat is het wat ik wil?’
- Kunnen
o Willen en moeten zijn beiden afhankelijk van kunnen
o Mijn mogelijkheden
§ Zelfonderzoek en experiment
- moeten
o verantwoordelijkheid bij externe instanties
o plicht, datgene wat je hoort te doen
o komt makkelijk uit
- aan elkaar gerelateerde begrippen
o Aristoteles: praktische wijsheid
o In een context waarmee je rekening houdt met ander
4.1 hoe te studeren
- antwoord op de vraag ‘hoe’
- methode
o meta en hodos: na, nadien, over ; weg, route
o afvragen welke weg je wil volgen en hoe je dit denkt te doen
o methodologie: logos = de leer van
§ leer van de beste weg
- verantwoordelijkheid bij student zelf
o je moet zelf je weg leren zoeken
o openstaan voor goede adviezen
kennismaken
1. buigen voor een vraag
- kennismaken is de kunst van de aandacht vestigen op interessante vragen
- kennismaken veronderstelt een interesse van weerskanten in elkaar
2. naar de wereld kijken
- filosofie: 2 Griekse woorden
o philos: vriend en sofoi: wijsheid
§ vriend of liefhebber van de wijsheid à wijsbegeerte
§ kan je bevriend zijn met wijsheid, weet je al wat wijsheid is?
- Heimspeki = Ijsland
o Heim: wereld en Speki: kijken naar
§ Kijken naar de wereld
o Als observator IN de wereld
o In filosofie: de kunst van het observeren en het doordenken van wat geobserveerd werd à
helder denken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Itebal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
