Samenvatting
Samenvatting - VZOM: Geriatrie - Pathologie & farmacologie
Het is een samenvatting van een onderdeel van het vak 'VZOM: geriatrie'
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SamenvattingVerlenen van zorg op maat: Geriatrie – Pathologie en farmacologie
Pathologie en farmacologie
Pathologie
1. Neurodegeneratieve aandoeningen
1.1 Ziekte van Parkinson
=> progressieve degeneratieve aandoening van CZS: toenemende moeilijkheden motorisch & psychisch
--> onevenwicht // acetylcholine- & dopamine-activiteit
Oorzaak? Degeneratie op dopaminevormende zenuwcellen van substantia nigra (diepgelegen hersenkern)
=> afsterven = dopaminetekort = teveel aan cholinerge impulsen = bewegingsstoornissen
Overwicht van acetylcholineactiviteit -> beven & verhoogde spiertonus
Symptomen? Sluipend begin -> ±80% van dopamineproducerende cellen niet meer functioneel = tekens
Beving/tremor – rusttremor: aanwezig bij rustende spieren & verdwijnt bij bewegingen
Hoofdtekens => begint unilateraal + bovenste ledematen & neemt toe bij stress, vermoeidheid, intellectuele inspanning
2 tekens
Verhoogde spierspanning, stramheid: toegenomen weerstand bij passieve bewegingen
aanwezig =
diagnose Alg. vertraging van beweging & -armoede: moeilijkheden met gewilde bewegingen & stoppen
=> veries van automatische bewegingen & vermindering/verlies van gelaatsmimiek (= maskersgelaat)
Verlies van posturale reflexen: te maken met lichaamshouding & statiek
Bijkomende
Zweten, constipatie, blaasstoornissen, pijnlijke krampen, traag & monotoon spreken, slikmoeilijkheden
tekens Speekselvloed, micrografie, vertraagd denkvermogen & vertraagde werking van geest
Stemmingsstoornissen – neiging tot depressie
Diagnose? Basis van zichtbare klachten + DaT-scan (Dopamine Transporter scan)
Behandeling? Medicamenteus, diepe hersenstimulatie, kiné, logopedie, ergo, psychosociale ondersteuning
Levodopa + decarboxylaseremmer -> na 5 jaar afnemende werking + nevenwerkingen
Dopamine-agonisten -> stimuleren dopaminereceptoren => dosis: progressief opgebouwd
Anticholinergica -> verminderen overwicht van acetylcholine-activiteit
MAO-B-inhibitoren -> remt werking van mono-amino-oxydase B af => breekt dopamine in hersenen af
Diepe hersenstimulatie -> permanente electrode in diepe hersenkern ingeplant => medicatie werkt onvoldoende
1.2 Parkinsonisme
=> ziektebeeld: meerdere symptomen (ziekte van Parkinson) moeten aanwezig zijn
Ontstaan -> encefalitis, medicatie die dopamine blokkeert, structurele hersenaandoening, hoofdletsel, intoxicatie
1.3 Essentiële tremor
=> tremor bij ouderen = actietremor = afwezig bij rust, aanwezig bij beweging
Symptomen? Tremor thv beide armen & nekspieren + trillen van stem
Diagnose? Symptomen & andere oorzaken uitsluiten
Behandeling? Bètablokkers -> helpt niet = neurochirurgische ingreep
1.4 Multiple sclerose (M.S.)
=> chronische aandoening van CZS & demyeliniserende ziekten -> destructie myelinescheden van zenuwvezels
--> ontstekingshaarden rond aangetaste zenuwvezels = witte stof van hersenen & ruggenmerg (plaques)
Oorzaak? Destructie van myeline door abnormale immuunreactie van T-lymfocyten tegen myeline-eiwitten
=> productie T-lymfocyten: gevolg van gekruiste reactiviteit // myeline-eiwitten & virale eiwitten
Symptomen? Gevolg van onderbreking &/ vertraging van axonale geleiding door myelineverlies & oedeem
=> verergering: uitbreiding van ‘plaques’ &/ vorming van nieuw
1e symptomen -> ontwikkeling: enkele min tot enkele maanden => spierzwakte &/ paresthesieën
=> doofheid, tintelend gevoel, snel struikelen, zwaartegvoel van benen, blaasfunctiestoornissen
=> aantasting van nervus opticus: gedeeltelijk/totaal gezichtsverlies meestal in 1 oog / diplopie
1
, Samenvatting
Later stadium -> evenwichtsstoornissen, vertigoaanvallen, spraakstoornissen, depressie, geheugenstoornissen…
Diagnose? Voortdurende observatie over maanden/jaren -> vermoeden = hulpmiddelen ter bevestiging
=> hulpmiddelen: onderzoek cerebrospinaalvocht (gestegen gammaglobulines) & N.M.R van hersenen
Prognose? Overlevingsduur = 30-35j -> sterfte meestal door infecties
Behandeling? Interferon -> regelm. neveneffecten: grippaal syndroom & vermoeidheid & prikkelbaarheid
=> aantal opstoten verminderen + kiné & ergo
Corticosteroïden -> symptomatische behandeling => hevigheid & duur van opstoot verminderen
Meest voorkomend -> afwisselend opstoten & herstelperiodes => 1 e opstoot = volledig herstel, later niet
=> tijdspanne = individueel verschillend -> na elke opstoot meer ‘gehandicapt’
2e vorm -> zonder opstoten & periodes van herstel
3e vorm -> opeenvolging van opstoten & fasen van volledig herstel => ziekteverloop: 15-25j licht gehandicapt
1.5 Ziekte van Huntington
=> autosomaal dominant erfelijke aftakelingsziekte van hersenen -> vroegtijdig afsterven van zenuwcellen
--> kinderen hebben 1op2 kans om het te krijgen => bepalen via erfelijkheidsonderzoek
Symptomen? Juveniele vorm: evolueert sneller (jongeren 20j) – laattijdige vorm evolueert trager
=> variëren individueel, afhankelijk van hersengebied & snelheid van afsterven – begint sluipend
Lichamelijk: ongecontroleerde, onwillekeurige spierbewegingen -> handelingen worden moeilijk/onmogelijk
=> slikproblemen & spraakmoeilijk kunnen ontstaan + incontinentie/constipatie
Psychische: persoonlijkheidsstoornissen & gedragsveranderingen
=> prikkelbaarheid, agressiviteit, woede-uitbarsting, depressie, suïcidaal gedrag, angst, wantrouwen,…
Achteruitgang van mentale mogelijkheden : interesseverlies, geheugen- & concentratiestoornissen
Diagnose? Genetische test
Evolutie? Ongeneeslijk -> duur: 10-30j na verschijnen 1 e symptomen => 3stadia (duur: elks ±5j)
1e stadium: 1e symptomen verschijnen – abnormale bewegingen zijn discreet (lijkt op zenuwachtigheid)
=> psychische & gedragsstoornissen verstoren sociale & familiale relaties (zijn nog zelfstandig)
2e stadium: ernstiger handicap – ongecontroleerd & onwillekeurige spierbeweging (afh. van omgeving)
3e stadium: volledig autonomieverlies
Behandeling? Levenskwaliteit verbeteren: medicatie, logopedie, kiné, ergo, psychotherapie, relaxatietherapie
1.6 Amyotrofe laterale sclerose (ALS)
=> zeldzaam, ongeneeslijk neuromusculaire aandoening – aftakeling motorische ZC ruggenmerg & hersenstam
--> spiercellen verdwijnen = voortschrijdende spierzwakte = dwarsgestreepte spieren aangetast = krachtverlies
Oorzaak? 5% erfelijk bepaald – anders onduidelijk
Symptomen? Geleidelijke verlammingsverschijnselen = hulpbehoevend -> mentale capaciteiten niet aangetast
Diagnose? EMG = eletromyogram
Behandeling? Riluzol -> ziekteproces afremmen => verlengt levensduur met paar maand. + levenskwal. verbet.
Prognose? Snelheid van evolutie is individueel -> meestal 1-5j na diagnose = dood
=> sterfte: ademhalingsproblemen + slikstoornissen – gevolg van bulbair syndroom
Bulbaire vorm: aftakeling op motorische zenuwcellen van hersenstam - ruggenmerg in later stadium
=> hersenstam: verantwoordelijk voor bezenuwing van tong- & kauwpieren = slik- & spraakstoornissen
Aftakeling op motorische zenuwcellen van ruggenmerg: symptomen thv ledematen
=> spierzwakte, atrofie, progressieve verlamming van arm- & beenspieren – later MZC van hersenstam
--> krampen & kleine spiersamentrekkingen & optreden van spasticiteit
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martegeysen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen