Oplossingen: homogene, (meestal) vloeibare systemen bestaande uit
- inwendige fase (solvendum)
- uitwendige fase (solvens)
Echte oplossing: inwendige fase komt voor als afzonderlijke moleculen of ionen in een
homogeen mengsel van 2 of meer componenten.
Mengsel: bereiding bestaande uit 2 of meer vloeibare componenten
Colloïdale oplossingen: opgeloste deeltjes gedispergeerd ovv micellen of aggregaten van
macromoleculen (micellen bestaan uit een groot aantal moleculen)
IG: dranken, elixirs, druppels, injectie-en infusie oplossingen
UG:
- steriel: oog- en oordruppels (middenoor)
- niet steriel: neus- en oordruppels (uitw. gehoorgang), oplossingen voor
dermatologisch gebruik, collodia (aanstipvloeistof), gorgeldranken, mondspoelingen,
collutoria (mouth wash), inhalaties
Oplosbaarheid: fysisch kenmerk, geeft aan in hoeveel gewichtsdelen oplosmiddel één
gewichtsdeel van de stof een verzadigde oplossing geeft.
Afhankelijk van:
- farmacon
- oplosmiddel
- temperatuur
- aanwezigheid van andere stoffen
Farmacon oplosbaarheid in water
(Merck index, Martindale) (bij 20°C):
(vanbuiten kennen)
Stof die niet goed oplost: meer solvent nodig om zelfde deel farmacon te kunnen oplossen
Oplosmiddel
● Chemische analogie: polaire farmaca lossen op in polaire
vloeistoffen
● Diëlektriciteitsconstante (ε) = maat voor polariteit
(zie tabel I, blz 6)
● Keuze oplosmiddel ifv: farmacon & gebruik van oplossing
*Propyleenglycol: in zeer lage dosering
CAVE: alcohol/EtOH op VS = alcohol/EtOH 100% (V/V)
Oplosmiddel: alcohol
Types alcohol IG/UG
EtOH 96% gedenatureerd = Met isopropylalcohol of UG
spiritus ether
EtOH 70% EtOH 96% gedenatureerd + UG (ontsmetten)
H2O
EtOH bon goût 96% H2O IG (+ UG)
, Indien er op je voorschrift 5g EtOH staat dan is dit 5g EtOH 100% -> omrekenen!
C1V1 = C2V2 dus 100% * 5g = 96% * Xg
X = (100% * 5g)/96% = 5,21g
EtOH 96% ged. = ethanol voor UG: ethanol gedenatureerd met bv ether zodat je die niet
inwendig kan gebruiken, is veel goedkoper
EtOH 70% = ethanol voor UG: om te ontsmetten, zit meer water in, 70% alcohol zal langer
op oppervlak liggen dus langer ontsmetten
Temperatuur
● Oploswarmte = energiebalans tussen
- kristalrooster breken (kost energie): kristallijn vs amorf => endotherm+
- solvatatie (= hydratatie voor water) (energie komt vrij) => exotherm-
● Endothermisch proces (+oploswarmte): oplosbaarheid stijgt bij temperatuurstijging
● Exothermisch proces (-oploswarmte): oplosbaarheid daalt bij temperatuurstijging
● Moeilijk oplosbare farmaca: temperatuur verhogen
● Let op:
- niet oververzadigen
- thermolabiele stoffen (vb bicarbonaten)
- vluchtige stoffen (vb kamfer bij temperatuurverhoging)
- niet nodig fijn te wrijven voor oplossen!
- stoffen vluchtig met waterdamp (vb sorbinezuur & benzoëzuur): opwarmen
in gesloten vat (afdekken met huishoudfolie)
Oplosbaarheid kan verhogen of verminderen door toevoegen van andere stof:
Jodium: oplosbaarheid in water = 1 in 3000 delen (voor 1g jodium 3000g water nodig)
Jodium + NaI of KI: goed wateroplosbaar
H2O oplosbaarheid van farmaca verhogen door:
● zoutvorming
R/ Indometacine 0,1% (m/v) Hoeveel gram Indometacine afwegen?
Na2HPO4.12H2O 400mg 0,1% (mv/v)
Meglumine 6mg 0,1g -> 100mL sterke base
NaH2PO4.2H2O 50mg ? -> 10mL
Fenylmercuriboraat q.s. 0,01g = 10mg BWM
Aqua purificata tot 10mL
fsa oogdruppels
Indometacine lost slecht op in water, maar samen met meglumine (meglumine zorgt dat pH
hoger wordt) vormen ze een goed oplosbaar zout.
Indometacine op voorschrift
● pH aanpassing
Oplosbaarheid furosemide stijgt door toevoeging van trometamol
R/ Furosemide 100mg
Trometamol 50mg
NaSaccharinaat 50mg
Water voor bewaring tot 50g Verschil met aqua conservans?
-> Propyleenglycol (enkel UG)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sieuwkevanlooveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.