Samenvatting - Geschiedenis van het Medialandschap - 2023
Deze samenvatting bevat alle verplichte literatuur nodig voor het tentamen van Geschiedenis van het
Medialandschap. Cursus binnen Jaar 1. van Media en Cultuur.
Samenvatting Kortti - Introduction 1
Samenvatting Kortti - From Speech to Print 2
Samenvatting Kortti - The Birth of New Media 4
Samenvatting Kortti - Media for the Masses 6
Samenvatting Kortti - In the Global Village 7
Samenvatting Kortti - Media, Democracy and the Public Sphere 9
Samenvatting Kortti - Media, Commerce and Globalization 11
Samenvatting Kortti - Control and Power: Censorship and Propaganda 12
Samenvatting Kortti - Media and Everyday Life 13
Samenvatting The online ‘anti-public sphere’ - Mark Davis 14
Samenvatting Cinematic Spectatorship before the apparatus – Swartz 15
Samenvatting Media en publieke sfeer in het vroegmoderne Europa – Briggs en Burke 16
Samenvatting The public sphere – Barlow en Mills 17
Samenvatting Conspiracy claims as public spheres – Eileen Culloty 17
Oefenvragen en belangrijke punten 19
Oefenvragen voor tentamen: 19
Belangrijk om te weten volgens docent: 20
Samenvatting Kortti Introduction
Communicatiecultuur Periode Maatschappij en economie
Jagers, verzamelaars, symbolen en
Oral culture (+/- 180,000 v.C.)
stammengemeenschappen
(+/- 3500 v.C.)
Bronstijd, IJzertijd,
Chirographic culture Grieken en Romeinen,Agricultuur, meer ontwikkelde beschaving,
feodale stelsel (700 n.C. -)
Middeleeuwen,
Steden en staten
(1450 - …)
Einde Middeleeuwen,
Reformatie, Koophandel, wereldwijde netwerken,
Typographic culture handelsgeest
Renaissance,
IJzeren eeuw,
Gouden eeuw
1
, (1850 - …)
Verzuiling,
Industrialisatie, nationalisme, kapitalisme,
Electronic, Industriële revolutie, socialisme, informatie, consumptie, laat
audio-visualculture
Wereldoorlogen, kapitalisme.
Tv en computer
Media = are forms of expression or modes enabled by communication.
→ Uitingsvormen of manieren van communicatie
De inhoud, vorm, betekenis, aard en rol van de media zijn afhankelijk van de relatie tot de
samenleving, de instituten, de economische belangen en de bestuursstructuren van de samenleving.
De term ‘Media’ in Kortti’s Media in History wordt gebruikt:
→ Als een technisch begrip.
→ Als een culturele en maatschappelijke wijze om inzicht te krijgen.
Samenvatting Kortti From Speech to Print
→ Hoofdstuk 1
Words into Texts
De ontwikkeling van taal en het ontstaan van spraak vormen de basis voor de ontwikkeling van de mens.
Doordat taal zich ontwikkelde konden ook conceptueel denken, perceptie over het verleden en de toekomst en
denken over de wereld buiten de zintuiglijke waarneming zich ontwikkelen. Taal maakte ook het delen van
emoties en ideeën mogelijk, wat bijdroeg aan het ontstaan van meer complexe samenlevingen.
Het ontstaan van het schrift beïnvloedde het denken van de mens verder. Zo vergrootte het schrift het menselijke
vermogen tot abstract denken. Het ontstaan van het schrift is een technologische ontwikkeling over een zeer
lange periode. Deze technologische ontwikkeling maakte het mogelijk om dingen in een extern geheugen te
bewaren en om een boodschap door tijd en afstand over te brengen. Het tot stand komen van het schrift moet
echter niet deterministisch worden opgevat. Het schrift maakt deel uit van complexe maatschappelijke, sociale
en culturele contexten en kan dus niet alleen als een technologische ontwikkeling worden gezien.
The Manuscript Culture
In de middeleeuwen werd het schrift gemonopoliseerd door de elite. Het schrift was ondergeschikt aan de
spraak: teksten dienden weer in de wereld van de spraak terecht te komen en het belang van het menselijke
geheugen stond hoger in het vaandel dan het externe geheugen van het schrift.
Gutenberg’s ‘Invention’
Door de uitvinding van de drukpers van Gutenberg werd in een geschikte commerciële en culturele context een
technologisch probleem opgelost: het snel kopiëren van schriftelijke informatie. De uitvinding van de drukpers
2
,was dus niet revolutionair, want de technologie was al langer in ontwikkeling. De uitvinding van de
boekdrukkunst was een belangrijke factor voor de ontwikkeling van het proces van modernisering: het maakte
een enorme reproductie van cultuur mogelijk, waarmee dit niet langer werd gemonopoliseerd door de elite. Het
verspreiden van de printcultuur werd in Europa mogelijk gemaakt door gunstige sociale en culturele condities.
Deze condities waren er bijvoorbeeld in de Islamitische wereld niet, waardoor de printcultuur daar pas eeuwen
later opkwam.
‘Revolution’ of the Printed Word
De geprinte tekst verzwakte het monopolie van de kerk: ze verloren hun controle op ‘ware’ informatie.
Informatie werd immers voor een breder publiek toegankelijk middels gedrukte boeken, waarvan de inhoud niet
altijd in lijn was met de Katholieke kerk. De printcultuur speelde dan ook een belangrijke rol bij de Reformatie.
De geprinte tekst bleek een zinvol wapen in de handen van de Reformatoren omdat ze hiermee een relatief breed
publiek konden bereiken entijdens deze revolutie acties beter konden coördineren en synchroniseren.
De geprinte tekst was ook belangrijk voor de wetenschappelijke revolutie. De geprinte tekst kon nieuwe
theorieënmakkelijk verspreiden, en het kon informatie beter behouden.
The Birth of Newspapers
Voorlopers van de krant waren de nieuwsbrieven. Deze bevatten nieuws dat bestemd was voor handelaren en
gingen over gebeurtenissen die de handel zouden kunnen beïnvloeden. Ze waren daarin apolitiek. In de 17e eeuw
kwam de krant op uit deze nieuwsbrieven toen deze steeds vaker onder een verenigde naam gepubliceerd werden
en regelmatiger werden uitgebracht. Deze vroege kranten brachten voornamelijk handelsnieuws en buitenlands
nieuws. Ze gingen nog steeds niet in op binnenlandse publiek. De nieuwsbrieven werden daarentegen wel vaker
politiek.
The Press becomes Political
Vanaf de 18e eeuw vond het politiek worden van de pers plaats. Deze was voornamelijk gestoeld op idealen van
de bourgeoisie, zoals handelsvrijheid, een representatieve democratie en meer intellectuele vrijheid. De pers
hielp bij het promoten van deze idealen en er begon zich een relatie te ontwikkelen tussen de pers en nieuwe
politieke partijen. Leiders van deze politieke partijen zagen het belang van de pers voor het winnen van
stemmen, wat een belangrijke invloed had op het politiek worden van de pers. Daarnaast werd de pers ook een
belangrijk middel in grootschalige politieke conflicten. Door het politiek worden van de pers ontstond er meer
algemeen maatschappelijk bewustzijn enkwamen journalisten op.
5 speerpunten van Kortti
- De historische ontwikkeling van media moet gezien worden als een lange evolutie en niet als een aantal
revoluties. De ontwikkeling van digitale media is dus niet revolutionair.
3
, - De evolutie van media moet worden geanalyseerd in een brede historische, sociaal- culturele,
economische en politieke context.
- De transformatie is afhankelijk van meerdere complexe historische oorzaken (technologie, commercie,
politiek, menselijke behoeften etc), waartussen een onderlinge afhankelijkheid bestaat. Technologie is niet de
allesverklarende factor.
- Verschillende media moeten niet geïsoleerd, maar in verband met andere media begrepen worden
(intermedialiteit). Media moeten in onderlinge wisselwerking worden bestudeerd.
- De geschiedenis van media kan opgedeeld worden in 4 verschillende perioden (orale cultuur,
chirografische cultuur, typografische cultuur, elektronische cultuur) en kan het beste zowel chronologisch als
thematisch worden beschreven.
Oefenvragen:
1. Hoe zorgde middeleeuwse kathedralen voor een intermediale ervaring? Gebruik in je antwoord het
begrip media spectacle.
2. Wat beargumenteerde Plato over het schrift?
3. Benoem de drie fases van de transformatie van de geschiedenis van informatie. Gebruik per fase een
voorbeeld.
4. Benoem de gevolgen van de ontwikkeling van taal. Hoe droeg dit bij aan de westerse filosofiewereld?
Benoem Plato in je antwoord.
5. Hoe heeft het schrift zich verspreid?
6. Hoe kan het dat priesters een monopolie hadden?
Samenvatting Kortti The Birth of New Media
→ Hoofdstuk 2
De historische ontwikkeling van media moet gezien worden als een lange evolutie en niet als een aantal
revoluties. De ontwikkeling van digitale media is dus niet revolutionair.
Telegraaf:
De elektromagnetische telegraaf kende een voorganger, de optische telegraaf, die qua functie leek op de
elektromagnetische telegraaf. “Hence the invention of the telegraph did not come out of the blue.” De
versnelling van communicatie was al voor de uitvinding van de telegraaf gaande. De telegraaf gaf deze
versnelling nog een extra zetje.
Telefoon: De telefoon van Bell kwam tot stand doordat hij de telegraaf probeerde te verbeteren. De telefoon
werd in eerste instantie niet gezien als een belangrijk nieuw medium, maar als wetenschappelijk speelgoed.
Fonograaf/Grammofoon:
De fonograaf was niet meteen een succes. Het had technologische verbeteringen nodig om een commercieel
succes te worden.
Film:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elth. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,74. Je zit daarna nergens aan vast.
