Les 1
Recht van elke burger om zijn zaak voor een onafhankelijke, onpartijdige rechter beslecht te zien.
Les 2 en 3 worden door gastprofessor online gedaan. WPO zijn casussen. Beroep doen op gerechtelijk
wetboek. Want het examen: wetboek gebruiken. Kruisverwijzingen, post-its mogen.
Periodiek met twee delen: praktische proef na afloop werkcolleges (schriftelijk, 5/20, meerkeuze) en
periodiek examen eerste semesterexamenperiode (15/20, schriftelijk, meerkeuze en open vragen).
Veelgestelde vragen worden gebundeld, want sommige zaken komen terug op examen.
DEEL I : ALGEMENE INLEIDING
Begripsomschrijving, bestaansreden en kenmerken
Gerechtelijk recht (is het ruimere begrip)
de verzameling van rechtsregels die zien op:
- geschillenbeslechting door een (overheids)rechter
- conflictoplossing (wetgever hecht meer belang dat geschillen niet enkel via rechtsregels
worden beslecht, maar ook alternatieve geschillenbeslechting)
Focus op het burgerlijk procesrecht (zit onder gerechtelijk recht)
tak van het (ruimere) gerechtelijk recht
formele regels tot bindende beslechting privaatrechtelijke geschillen (niet noodzakelijk
particulieren) door de rechterlijke macht (= overheidsrechter). Formele regels die de
geschillenbeslechting door de overheidsrechter structureren, vorm geven, organiseren van
privaatrechtelijke geschillen. Echter kan een overheid wel betrokken zijn en door het privaatrecht
worden beheerst.
‘gemeen recht’ voor alle rechtsplegingen (art. 2 Ger. W.): zie bv. Cass. 1 juni 2006, AR
C.05.0440.N en C.06.0017.N (art. 259nonies Ger.W.). dus op de andere procesrechten zijn in beginsel
ook de regels van het ger wb van toepassing = art 2. En dit tenzij de andere rechtsplegingen worden
beheerst door fundamentele regels die daar haaks op staan, en overenigbaar met toepassing van ger
wb. Vb ‘wraking’ van een rechter w niet uitgewerkt in wetboek strafprocesrecht en dus moet men
terugvallen op de regels inzake wraking van ger wb.
= Cass. 1 juni 2006: magistraat werd geevalueerd, werkende beroepsmagistraten (niet lekenrechters)
moeten worden geëvalueerd door een evaluatiecollege (dus door jouw collega’s). Wat als je wordt
geëvalueerd door een collega met wie het minder klikt? = vooringenomenheid. Dus ze vraagt wraking.
De hogere rechter is altijd de wrakingsrechter (vb ondernemingsrb → HvB is wrakingsrb). HvB zegt
dat het wrakingsberoep niet ontvankelijk is omdat een evaluatie geen rechtspleging is. Cass zegt dat
een evaluatie wel een rechtspleging is waarop de regels van ger wb en wrakingsregels van toepassing.
doel van ger r is dat personen niet zichzelf recht zouden verschaffen = voorkomen
‘eigenrichting’ (art. 5 Ger. W.) rechter mag niet weigeren recht te spreken, want dit is rechtsweigering
en dit is voor een magistraat een misdrijf en geeft aanleiding tot verhaal op de rechter.
Vb zaak hvb en ze hebben veel vertraging = je kan niet meer op redelijke termijn een rechtsdag krijgen
en ook geen arrest over jouw hb. Dit is geen rechtsweigering. Wel een schending van de redelijke
1
, termijn, maar de rechter weigert niet recht te spreken. Hij komt gewoon niet toe aan de behandeling
van uw zaak. Het staat nergens in de geschriften dat hij weigert recht te spreken.
Begripsomschrijving, bestaansreden en kenmerken van het burgerlijk procesrecht
§ 1. PUBLIeK en PRIVAATrECHT
o Partijbelang – algemeen belang (Verslag Van Reepinghen, Parl.St. Senaat 1963-64, nr.
60, 213: “l’oeuvre d’intérêt général qu’est celle de la justice”)
→ ger r is op grens van publ en priv recht (gemengde rechtstak): het gaat om belangen
van burgers die geschillen van privaatrecht willen beslecht zien door de rechter, maar
het goed functioneren van het gerechtelijk apparaat vereist ook een algemeen belang:
het goed functioneren van de openbare dienst van het gerecht.
§ 2. Dienend
o Partijbelang (effectuering subjectieve rechten, vrijheden en belangen) - algemeen
belang (herstel maatschappelijke rust – lites finiri oportet)
→ ger r dient de belangen van de partijen want zij willen hun materiële rechten laten
afdwingen en door de rechter laten waarborgen, dus tegen de wil in van tegen wie ze
een rechterlijke uitspraak vragen. Anderzijds raakt het ook aan het algemeen belang:
de maatschappelijke rust moet weerkeren. Als dat niet zo zou zijn, gaan partijen elders
hun recht zoeken en gaan situaties van eigeninrichting ontstaan (wetgever wou dit
vermijden)
§ 3. formeel
o Ger r biedt formele regels met oog op een behoorlijk = voorspelbaar procesverloop.
Bedoeling is dat spelregels vooraf voor iedereen duidelijk zijn in het burgerlijk proces
(rechtszekerheid, “la forme, soeur jumelle de la liberté”)
Het gaat niet om formalistische regels
o Legaliteit in burgerlijk procesrecht (wettelijke basis is belangrijk voor de formele
regels, de rechter kan niet zomaar een regel verzinnen. gesloten systeem van
sanctionering, bv. art. 860 Ger.W.: de rechter kan een proceshandeling enkel nietig
verklaren indien de wetgever die nietigheid heeft bepaald) en proportionaliteit (
belangrijk, want de sanctie moet in evenredige verhouding staan met de inbreuk (dus
de geschonden wetsbepaling) = bv. art. 861 Ger.W.)
= Doelmatig formalisme: als partij en als rechter probeer je de procesvoorschriften
toe te passen en te interpreteren naar hun finaliteit vb: Na dagvaarding heb je in
principe 8 dagen vooraleer je gedwongen w om voor de rechter te verschijnen.
Dagvaardingstermijn is voorgeschreven op straffe van nietigheid. Stel dat de
inleidingszitting op minder dan 8 dagen wordt bepaald voor de dagvaarding, kan je
niet zeggen dat je op inleidingszitting bent gekomen maar de dagvaarding nietig is
omdat de termijn niet in orde is. we aanvaarden dat niet omdat die partij is
verschenen, de dagvaarding heeft zijn doel bereikt: de partij is opgeroepen en ze is er.
Er is geen reden om de dagvaarding nietig te verklaren.
§ 4. Gebiedend
o In het gerechtelijk recht zijn bepalingen van verschillende intensiteit: gradaties in
verhouding tot de aard van het belang dat beschermd wordt. Bepalingen van..
o ‘aanvullend’ (bv. artikel 624 Ger.W.) = suppletief
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper andotherlawyer7391. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,09. Je zit daarna nergens aan vast.