Architectuurgeschiedenis
★ Sint-Pietersplein-illustratie
○ architectuur kan enorm veel dingen betekenen, kan ook louter symbolisch zijn
○
★ inleiding
○ architectuur = loutere constructie van een gebouw
○ architectuurgeschiedenis = de geschiedenis van een omhulsel
■ MAAR OOK: reconstrueert al het leven en ontastbare zaken die het
gebouw doordringen
● financiële zaken, taal & symbolen
■ interdisciplinair
● architectuurgeschiedenis ontleent & past ideeën van anderen
aan
○ waarom?
■ we kijken voorbij de dagdagelijkse dingen om daar een betekenis te
zoeken
○ 2 verschillende types projecten
■ historiografisch project
● start v/h heden en kijkt naar het verleden (met de ogen van het
heden)
● analytisch
■ architectonisch project
● start v/h heden en kijkt naar de toekomst (lat < projectare →
vooruitgooien)
● utopisch
○ bestaat in wereld geconditioneerd door heden maar
geprojecteerd naar toekomst
○ moderne historicus:
■ doelstelling van “wat?” naar “hoe?”
■ geschiedenis als continue progressie
■ verschillende theorieën bv. Spengler (absolute negatie tot elke
mogelijkheid van transformatie v/d geschiedenis) / Utopia
(geschiedenis is maakbaar)
■ Hannah Arendt
● als één v/d eerste gezegd dat als de geschiedenis gemaakt
wordt dat die dan op een bepaald moment ook ‘af’ is
, 2
○ mogelijkheden van omgaan met het verleden
■ De geschiedenis volgt een bepaalde weg
● Individu heeft geen invloed
● Grote cycli
● Met pieken en dalen
● ⇒ Rollercoaster-theorie
■ De geschiedenis is een continue vorming, een transformatie
● visie van de utopisten
● We moeten de geschiedenis in de toekomst projecteren
● Wij creëren de toekomst
● ⇒ Utopist, dienstbare geschiedenis
■
○ Clio
■ muze van de geschiedenis
■ geen goedmoedige vriendin maar een Xantippe die ons uitdaagt
● als de geschiedenis ergens toe dient dan is het mss wel
ontrusting
○ doel: ons doen twijfelen
■ geschiedenis is op die manier ‘sichtbar machen’ (Ludwig Mies Van der
Rohe)
● ons achter de woorden brengen om daar de complexiteit te
ontdekken
★ DEEL 1: De Renaissance in Firenze: Brunelleschi & Alberti
○ begin 15e eeuw, begin van de Renaissance (lange beweging van moderniteit)
○ wijzigende rol v/d architect binnen de evoluerende samenleving
○ ontstaan Renaissance
■ valt/hangt deels samen met de bouw v/d koepel v/d Duomo v/ Firenze
(1420-1472)
● tot op vandaag een wonder hoe die koepel is gerealiseerd
○ de bouw ervan was in die tijd ook al een groot
probleem, niemand had de technische vaardigheden
om de koepel te realiseren, de kathedraal heeft lang
zonder koepel gestaan
● fresco met Dante & koepel
, 3
● Giorgio Vasari: eerste die kunstgeschiedenis schrijft over het
leven van (Toscaanse) kunstenaars
○ schrijft over het probleem van de Florentijnen met die
koepel
● probleem: koepel rechthouden wanneer/terwijl hij nog niet af is
○ kan niet met hout want is onbetaalbaar
● lancering architectuurwedstrijd voor oplossing voor de bouw
van die koepel
○ Brunelleschi komt met oplossing
■ soort stelling mee laten groeien met de koepel +
dubbelwandige structuur + soort
visgraatpatroon
● ⇒ Gebaseerd op technieken uit de
Klassieke Oudheid & middeleeuwen
■ hoe komt hij tot deze oplossing? wat is de
achtergrond van deze man?
● gaat artistieke opleiding krijgen als
goudsmid
● doet mee aan wedstrijd voor bronzen
deuren v/h baptisterium
■ de koepel van de duomo werd de eerste koepel
die gerealiseerd werd na de bouw van het
pantheon
○ Wat is de Renaissance?
■ Herwaardering van de kunst uit de klassieke oudheid
■ Intellectuelen willen hun cultuur verzoenen met de ‘heidense’ antieke
culturen en hun monumenten
■ term geïntroduceerd door Burckhardt: “Die Kultur der Renaissance in
Italien”
● 19e eeuw
● Benadrukt verschil tussen “duistere” middeleeuwen en
“verlichte” renaissance
■ breuk tussen wereld voor / na de Renaissance
● middeleeuwen = duister VS nieuwe, moderne opvattingen
● Huizinga zegt dat de Renaissance = ondergang van de
middeleeuwen
■ geheel van contradicties die leven en mens bepalen
■ centraal = aandacht voor klassieke oudheid
● waarom die aandacht?
○ humanisme
■ humanisten: belezen intellectuelen
■ leggen de nadruk op de mens
, 4
○ ontwikkeling van de Renaissance in Firenze
■ nieuwe tijd v/d Renaissance schuift zich over de tijd v/d middeleeuwen
● te zien in ‘de gang van Vasari’ → verbond Palazzo v/d
machthebbers (de Medici) met de Uffizi
○ = Ponte Vecchio
● middeleeuwse stad organisch gegroeid en plots komt zo'n
gigantisch project van die gang & duomo
○ we zien nieuwe technieken maar ook continuïteit v/d
verleden
■ bv. bekleding duomo
○ ook iets volledig nieuw: het perspectief
■ vgl fresco Giotto VS tekening Brunnesleci
■ ontwikkeling correct mathematisch perspectief
● altaarstuk Brunelleschi (zie rechts)
○ lijkt alsof er een levensecht gat in
de muur zat
○ techniek van het perspectief zal
ook invloed hebben op de
bouwkunst
■ ENORME impact
● je krijgt een soort stedelijke
perspectiefmachine
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kunstwetenschappen888. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,99. Je zit daarna nergens aan vast.