Samenvatting van fonetiek en fonologie waarin het fonetisch en fonologisch systeem worden beschreven alsook de principes van spraakanalyse. Geslaagd in eerste zit met deze samenvatting!
Inleidende begrippen
Taal
Taal = systeem van conventionele tekens (volgens wat er afgesproken is), waarmee de gebruikers van
de taal ideeën kunnen communiceren.
Taalteken = een waarneembare vorm met een niet-waarneembare betekenis
↳ bv: Koe = melkproducerend herkauwend zoogdier
Deelaspecten van taal
Fonetiek
= waarneembare eigenschappen van klanken
Fonologie
= verwijst regelrecht naar een welbepaalde taal
Semantiek of betekenisleer
→ woordenschat
Syntaxis
→ zinsopbouw
Morfologie
→ vormveranderingen
Pragmatiek
→ manier waarop taal gebruikt wordt in het dagelijks leven
Metalinguïstiek
= nadenken, reflecteren over taal
Relatie taal en spraak
Spraak
= het vermogen om gedachten te uiten door middel van gearticuleerde klanken en woorden
→ werking individueel verschillend, actief
Taal
→ een systeem dat overgeërfd wordt, passief
1
,Taal en communicatie
Spraakketen
Hinder/storing in de spraakketen
• Gebrekkige kennis
o Door nature
o Door afasie
Afasie
= taalgebruikstoornissen die kunnen optreden als gevolg van een hersenletsel
Stotteren
= stoornis in de vloeiendheid van het spreken
Schisis
= een aangeboren spleet of groef in de lip, de lip/kaak, lip/kaak/gehemelte of het gehemelte
2
,Menselijke taal is een ingewikkelde code
Taal = gestructureerde code
Morfeem
= betekenisdragende woorddelen
Foneem
= klanken, woordonderscheidende functie
Taal = dubbele code
• Omzetting van concept in abstracte tekens
↓
• Omzetting in concrete taaltekens
• Beide fasen hebben andere, aparte regels
Fonetiek en fonologie
Concrete en abstracte aspecten van de klankvorm en hun relatie tot elkaar
Fonologie
Fonemen liggen aan de basis van het betekenisverschil tussen 2 woorden
↳ schoon vs schoen
Fonetiek
Abstracte klankeenheden realiseren
• Hoe ze door het spraakorgaan worden gearticuleerd
• Welke fysische-akoestische eigenschappen ze hebben
• En hoe ze worden waargenomen
Fonetisch schrift
↳ visueel maken van de klanken
• IPA = international phonetic association
Afspraken
• Tussen haakjes plaatsen /…/
• Woordklemtoon
o Eerste: /’/
o Tweede: /,/
3
, Toepassingen op de Nederlandse taal
Consonanten
= medeklinkers
Bilabiaal Beide lippen nodig
Labiodentaal Tanden en lippen nodig
Alveolair Alveolen (achter de voorste snijtanden)
Palataal Tong maakt contact met het hard verhemelte
Velair Tong maakt contact met het zacht verhemelte
Uvulair Huig
Glottaal Lucht botst tegen de stemplooien
Approximant Lucht langs de zijkant
Glotis Stemspleet
Palatum Harde verhemelte
Velum Zachte verhemelte
Uvula Huigje
Addentaliteit Tong tegen de tanden
Interdentaliteit Tong tussen de tanden
Fricatief Wrijfklanken
Explosieven Plofklanken
Nasalen Neusklanken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinetimmerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.