Functies: opnemen van prikkels, omvorming van prikkels tot zenuwimpulsen, overdragen van
zenuwimpulsen naar andere neuronen of effectorcellen thv de synaps.
1. SAMENSTELLING VAN HET ZENUWWEEFSEL
1.1. Neuronen/ zenuwcellen
= neuronen met hun uitlopers (neurieten) zijn de functionele eenheden van het centraal
en het perifeer zenuwstelsel.
Het bouwschema (soma, dendriet, axon) meestal aanwezig, maar vorm en grootte van
soma en de uitlopers kunnen variëren.
Frequentste in CZS Retina, reukepitheel Spinale, craniale ganglia
Uit soma ontspringen 1 dendriet en 1 axon 1 uitloper die in 2 splitst dicht bij
multipele dendrieten en soma. 1 uitloper loopt naar
1 axon perifeer en 1 naar CZS. Beide
hebben aspect van een axon.
A. Het cellichaam/ soma/perikaryon
= bestaande uit de kern en het omgevend cytoplasma
• Kern:
o Groot, rond
o Fijn chromatinepatroon (vesiculaire kern)
o Excentrisch en prominent nucleool.
, • Cytoplasma:
o talrijke mitochondriën (ook in neurieten)
o goed GA enkel in soma (niet in neurieten)
o vrije ribosomen
Hoge proteïnesynthese voor
cytoskeleteiwitten, membraaneiwitten
o sterk RER (nisslse lichamen doordat als
en neurotransmitters aggregaten van basofiel materiaal zichtbaar
is via LM)
o GER
• Microtubuli (25nm) en neurofilamenten (10nm):
o LM: observeerbare neurofibrillen
(zilverkleuring)
B. De dendriet
= ook wel afferente vezels genoemd; uitlopers perikaryon die meestal sterk vertakt zijn
(boom). Gespecialiseerd om prikkels te ontvangen van andere neuronen thv de synapsen.
- Dendrieten worden dunner bij elke vertakking
- Arborisatie van dendrieten zorgt dat neuron contact kan maken met 1000den axon
terminales (uitlopers van axonen) van andere neuronen.
• Gemmulae (dendritic spines):
o Uitstulping waar dendriet synaps vormt met axonterminals
o Grote plasticiteit !BELANGRIJK! neurale plasticiteit (adaptie, leergedrag…)
X GER
X Secretievesikels met neurotransmitters
✓ RER
✓ Microtubili en neurofilamenten
****MEDISCHE TOEPASSING**** mentale retardatie en dendritic spines
, C. Het axon
= ook wel efferente vezels genoemd. Lange uitloper gespecialiseerd in het geleiden van
zenuwimpulsen naar andere cellen (neuronen, spiervezels en klieren); het is al dan niet
gemyeliniseerd.
- Cilindrische uitloper met bijna constante diameter uit perikaryon thv axonheuvel
• Axonheuvel:
o Trechtervormig
X RER (dus geen Nisslse substantie)
• Cytoplasma:
o Mitochondriën
o GER
o Neurotubili en neurofilamenten
• Secretievezels afgesnoerd van GA en thv synaps in
synaptische spleet hun inhoud (neurotransmitters)
vrijstellen
• Telodendria (vertakkingen uiteinde axon):
o Bouton terminal (presynaptische knoop)
- Retrograad transport bepaalde macromoleculen (door endocytose opgenomen)
Microtubili als ‘rails’. Periferie → cellichaam
Kinesine (AT) en
- Anterograad transport van vesikels en macromoleculen:
Dyneïne (RT) als
Cellichaam → axon van perikaryon → synaptische uiteinden SNEL
motoren
- Axonaal transport: transport axonale skelet zelf TRAAG (snelheid zoals snelheid regeneratie en groei
axon)
****MEDISCHE TOEPASSING**** retrograad transport, toxines naar CZS
Herpes simplex: via axon naar spinale ganglia en
blijft eeuwig zitten (zit beschermd tegen
immuunsysteem. Als immuniteit daalt kan dat
terug reactiveren)
Polio: naar cellichaam van lower motorneurons.
Deze worden beschadigd en krijg je perifere
verlammingen (kinderverlamming)
Rabies/hondsdolheid: virus naar hersenen
getransporteerd.
Latentietijd hoger wanneer je gebeten bent in
been ivm wanneer je gebeten bent in gezicht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper toulouseforsyth. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.