Complexe opvoedsituaties en systemisch werken COGH
Samenvatting
Samenvatting Complexe opvoedsituaties minor COGH Pedagogiek
79 keer bekeken 6 keer verkocht
Vak
Complexe opvoedsituaties en systemisch werken COGH
Instelling
NHL Stenden Hogeschool (NHL)
Samenvatting van alle tentamenstof uit de boeken, exclusief alle pdf-bestanden, en richtlijnen. Deze samenvatting bevat de volgende inhoud: Contextuele hulpverlening (hoofdstuk 6 en 7); Systeemgericht werken in sociale beroepen (hoofdstuk 1,2,5,8,11 en 14); 1 Gezin 1 plan (blz. 24-30;34-76;78-104;1...
Complexe opvoedsituaties en systemisch werken COGH
Alle documenten voor dit vak (2)
Verkoper
Volgen
wianneschuitvlot
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Tentamen Complexe opvoedsituaties en Systemisch
werken – jaar 3 COGH
Boek Contextuele hulpverlening
Hoofdstuk 6 Meerzijdig gerichte partijdigheid
Kenmerkend voor de contextuele hulpverlening is de grondhouding van meerzijdig
(veelzijdig) gerichte partijdigheid – meerzijdig partijdig. Hierbij niet alleen de individuele
cliënt, maar ook iedere andere betrokkene in zijn context recht doen. Mens staat nooit op
zichzelf maar altijd verbonden met de mensen om hem heen.
Meerzijdig partijdig zijn betekent niet dat je onpartijdig bent, maar dat je bewust bent dat de
persoon niet op zichzelf staat, maar diep verbonden is met andere mensen uit zijn context.
Meerzijdig partijdige grondhouding houdt in dat je niet gelijktijdig, maar wisselend naast
iedere betrokkene gaat staan. Als eerste geef je steun en erkenning.
Valkuilen:
- Gemakkelijk te snel naast de andere betrokkene(n) uit context willen staan;
tekortschieten in de steun en erkenning.
- Thema’s uit je eigen leven;
- Dat de ernst van wat iemand heeft gedaan of is aangedaan, zo groot is, dat het je
niet of nauwelijks lukt het menselijke in de veroorzaker daarvan te zien.
Meerzijdig gerichte partijdigheid is een grondhouding. Het betekent dat de hulpverlener
beurtelings partijdig is met alle betrokkenen uit de context van de cliënt. Hij is voor de een
zonder daarbij partij te kiezen tegen de andere persoon uit de context. Het draagt bij aan de
groei van onderling begrip en (beginnend) herstel van vertrouwen binnen de context.
Hoofdstuk 7 Het begrip loyaliteit
Nagy onderscheidt twee vormen loyaliteit: existentiële en verworven loyaliteit.
Existentiële loyaliteit
De band tussen ouders en kinderen is uniek, hij is volgens Nagy niet te verbreken of te
veranderen. De oduer-kindrelatie is een verbondenheid die levenslang blijft bestaan. Ieder
kind wordt geboren uit twee ouders; een vader en moeder. Dit is een feit dat objectief
aantoonbaar is.
De door geboorte ontstane verbondenheid noemt Nagy existentiële/zijnsloyaliteit. De
kracht van deze loyaliteit is enorm, de sterke band wordt door hem verklaard door het feit dat
ieder mens het leven van zijn ouders heeft ontvangen. Dit biologische gegeven maakt dat
kinderen altijd loyaal zijn aan de ouders.
Het gegeven van de existentiële loyaliteit heeft gevolgen voor het handelen van de
hulpverlener. Hulpverlener zou altijd rekening moeten houden met de sterke verbondenheid.
Verworven loyaliteit
Naast de door geboorte ontstane existentiële loyaliteit bestaat er een andere vorm:
verworven loyaliteit. Verworven loyaliteit is niet door afstamming ontstaan, maar ontwikkelt
zich in de relatie tussen een kind en zijn ouders. Door de zorg en liefde die ouders hun
kinderen geven groeit er verbondenheid en het gevoel onlosmakelijk bij elkaar te horen. De
band tussen ouders en kinderen wordt van twee kanten gevoed: ouders geven liefde en zorg
,aan hun kinderen, kinderen investeren in het contact door liefde en zorg aan hun ouders te
geven. Deze verbondenheid, gebaseerd op wederzijdse inspanning tot zorg, wordt
verworven loyaliteit genoemd.
Existentiële loyaliteit is exclusief voor de relatie tussen kinderen en hun biologische ouders.
Als kinderen bij hun eigen ouders opgroeien, is er daarnaast ook sprake van verworven
loyaliteit.
Verworven loyaliteit ontwikkelt zich daarentegen niet alleen in de relatie met de natuurlijke
ouders, maar ook in andere relaties waarin liefde en zorg wordt gegeven en ontvangen.
Soms spanning tussen existentiële en verworven loyaliteit.
Bij gespleten loyaliteit wordt een kind (expliciet – maar vaker impliciet) gedwongen om een
keuze te maken voor de ene ouder ten koste van de ander. dit gebeurt gemakkelijk als
ouders slechte onderlinge relatie hebben en in situaties waarin kinderen te maken krijgen
met (v)echtscheidingen van ouders.
Leven in een situatie van gespleten loyaliteit is schadelijk voor de ontwikkeling. je raakt
innerlijk ontredderd. Door de existentiële loyaliteit heeft kind aangeboren behoefte om van
beide ouders te mogen houden. Als een kind het gevoel heeft te moeten kiezen voor de ‘’eén
en tegen de ander, moet daarmee in feite een deel van zichzelf afwijzen. Dat is funest voor
een gezonde identiteitsontwikkeling.
Loyaliteitsconflicten ontstaan wanneer de belangen van verschillende mensen aan wie
iemand zich loyaal voelt, met elkaar botsen. Ze laten zich met name voelen wanneer
existentiële en verworven loyaliteit met elkaar conflicteren.
Onzichtbare loyaliteit
Er zijn ook situaties mogelijk waarin iemand niet op een open manier loyaal wil of kan zijn
aan zijn ouders. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van mishandeling of verwaarlozing.
Wanneer een kind in een situatie verkeert waarin het niet openlijk loyaal kan of mag zijn aan
(een van) zijn biologische ouders, zal het daarvoor onzichtbare vormen kiezen. Dit noemen
we dan ook onzichtbare/verborgen loyaliteit. Dit uit zich bijvoorbeeld in krampachtig
vasthouden aan bepaalde gewoonten uit gezin van herkomst of door zich te blijven afzetten
tegen pleegouder. Vormen van onzichtbare loyaliteit zijn vaak moeilijk te herkennen, terwijl
ze een destructieve invloed hebben op andere relaties. In feite krijgen andere relaties de
rekening gepresenteerd van niet openlijk loyaal kunnen zijn aan (een van) de ouders.
Onzichtbare loyaliteit is geen bewuste keuze/actie van het kind. Het is een onbewust gevolg
van het niet openlijk loyaal kunnen of willen zijn aan de ouders. Het uit zich vaak in
destructief gedrag in andere relaties, waardoor deze relaties stageneren of kapot gaan.
Het is ook mogelijk dat iemand over-loyaal is ten aanzien van zijn ouders. Het betekent dat
iemand in hoge mat beschikbaar is en blijft voor zijn ouders en zichzelf niet van hen kan
afbakenen, ten koste van zichzelf en ten koste van anderen met wei hij in relatie gaat. Over-
loyaal zijn ten aanzien van ouders schaadt het opbouwen van een eigen (gezins)leven of
staat dat zelfs in de weg.
, Boek 1 Gezin 1 plan
Hoofdstuk 1 Samenwerking in drie ringen
Samenwerking; de gezamenlijke inzet om een bepaald doel te bereiken. Dit vereist dialoog
en overleg.
De eerste ring van samenwerking: het gezin:
Kinderen ontwortelen uit natuurlijke omgeving heeft desastreuze gevolgen voor het kind.
Soms zijn er geen alternatieven. Maar zelfs als een gezin zo ontwricht is dat kinderen of
jongeren (tijdelijk) niet meer thuis kunnen wonen, heeft een geinsgerichte aanpak het meeste
effect. Residentiële hulp is alleen effectief gecombineerd met hulpverlening aan het gezin.
Gezinsgericht werken wil zeggen dat je een persoon, een kind, een ouder altijd beschouwd
als onderdeel van een groter geheel, van een systeem. Daarom staat niet het individuele
functioneren van een kind of ouder centraal, maar vormen de relaties en interacties tussen
gezinsleden het belangrijkste onderwerp van hulp.
Gezinsgericht werken impliceert dat je naar cliënten en gezinnen kijkt door de bril van de
systeembenadering. Dat houdt in dat je oog hebt voor de voortdurende wederzijdse
beïnvloedingen tussen gezinsleden, maar ook tussen gezinsleden en personen in de
omgeving van het gezin. Je richt je op het functioneren van het gezin als geheel en op de
interactie tussen de betrokkenen. Het ontdekken, stimuleren en in stand houden van
interactiepatronen die door alle gezinsleden als geslaagd worden ervaren, is een essentieel
onderdeel van gezingsgerichte hulp.
Het is essentieel dat de hulpverlener geen partij kiest voor een van de gezinsleden.
De tweede ring: samenwerking met het netwerk – familie, vrienden, buurtgenoten:
Een relevante rol van het netwerk in het hulpproces draagt bij aan het versterken van
probleemoplossende vermogens van gezinnen. Het sociale netwerk blijft beschikbaar als de
professionals vertrokken zijn. een versterkte, steunende rol van het sociale netwerk kan
ertoe leiden dat het gezin dat nu steun behoeft, later zelf steunend kan optreden voor een
ander. en dat is empowerment ‘avant la lettre’; degene die hard hulp nodig had, wordt zelf de
steun en toeverlaat van de ander.
De derde ring: samenwerking met professionals en instanties
De derde ring van de samenwerking ontstaat als er meerdere professionals betrokken zijn bij
één gezinssysteem.
De drie ringen van samenwerking zijn nauw samenhangend. Zo bepaalt de
samenwerkingsrelatie die de professional met het cliëntsysteem ontwikkelt de vorm en
inhoud van de samenwerking met het sociale netwerk.
Het werken aan gedragsverandering in de leefomgeving van gezinnen vereist methodisch
handelen. Je werkt aan gedragsverandering volgens de principes van empowerment en
eigen kracht. Alleen in die rol, ‘reading from behind’, versterk je de zelfsturing van de
cliënten. Werken aan gedragsverandering houdt in dat je gezinnen coacht bij het ontdekken,
uittesten en implementeren van hun eigen oplossingen in hun eigen leefomgeving. Je
methodisch handelen is erop gericht aanwezige capaciteiten en krachten in het gezin en het
directe sociale netwerk te benutten en te versterken.
De methodiek gezin centraal is een programma voor jeugdhulp. Het hoofddoel is het
bevorderen van empowerment of het vergroten van zelfsturing bij gezinnen die vastlopen
vanwege uiteenlopende problematiek, zodat de gezinsleden in staat zijn een belangrijke
, bijdrage te leveren aan het oplossen van hun problemen.
Eigen initiatief, creativiteit en professionaliteit zijn optimaal inzetbaar. Het is een
gezinsgerichte methodiek. De hulp is erop gericht de inefficiënte interacties in een gezin te
doen verminderen door de constructieve communicatie te versterken en uit te breiden. Het is
sterk oplossingsgericht.
Hoofdstuk 2 Samenwerken en doelen stellen met gezinnen
In de oplossingsgerichte benadering worden vier typen relaties tussen hulpverlener en cliënt
onderscheiden: de vrijblijvende relatie, de zoekende relatie, de consulterende relatie en de
co-expertrelatie.
De vrijblijvende relatie:
Als de cliënt geen hulpvraag geformuleerd heeft, is het een vrijblijvende relatie. Deze relatie
tref je vooral aan in situaties waarbij cliënten zijn gestuurd door anderen. Dat iemand (nog)
geen hulpvraag geformuleerd heeft, wil niet zeggen dat hij of zij geen hulp wil.
Bij een vrijblijvende relatie is je werkwijze erop gericht een context te creëren waarin het
formuleren van een hulpvraag mogelijk wordt. Drie vaardigheden zijn hierbij van belang:
1. Erkenning en begrip tonen;
2. Complimenten waar het kan;
3. Je verdiepen in de perceptie van de gezinsleden.
Als de cliënt een hulpvraag gaat formuleren, kan de samenwerking zich ontwikkelen naar
een zoekende relatie.
Als de samenwerking met gezinsleden rond een onderwerp tijdens een bepaald gesprek te
definiëren is als een vrijblijvende relatie, is je handelen erop gericht een context te creëren
die het formuleren van een hulpvraag mogelijk maakt.
Begrip tonen en erkenning geven:
Begrip tonen voor de positie en beleving van cliënten is altijd het beginpunt. Als je
belangstelling toont voor het gezichtspunt, de perceptie van ouders of gezinsleden, ervaren
zij ruimte om meer te vertellen.
Complimenteren en sterke kanten zoeken:
Je kunt daar waar je kans ziet, wijzen op sterke punten van de cliënt. het is vooral waardevol
positieve feedback te geven op gebeurtenissen die erop wijzen dat de cliënt stappen heeft
gezet om iets aan de gegeven omstandigheden te doen.
Je verdiepen in de perceptie van de cliënt:
De context verhelderen:
In dit stadium in de samenwerkingsrelatie is het zinvol vragen te stellen die erop gericht zijn
een completer beeld te krijgen van het gezin en de leefomstandigheden ervan. De
belangstelling voor de leefomstandigheden van gezin helpt tevens om de kwaliteiten en
vaardigheden te ontdekken.
Hoe meer je te weten komt over de perceptie van gezinsleden van hun situatie en over hun
levenscontext, des te meer aanknopingspunten er ontstaan om hulpvragen te formuleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wianneschuitvlot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
