Samenvatting
Samenvatting acute en chronische pijn
Samenvatting van 11 pagina's voor het vak verpleegkundig redeneren en handelen verdiepend 1 aan de Artevelde
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Algemene medische zorg – acute en chronische pijnInleiding – definitie pijn
International Association for the study of pain:
→Pijn is een onaangenaam sensorische of emotionele ervaring samenhangend met actuele of potentiële
weefselbeschadiging of beschreven in termen van een dergelijke beschadiging
McCaffery:
Pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig wanneer hij/zij zegt dat het aanwezig is.
Dit benadrukt de subjectieve ervaring vd pt als een belangrijk uitgangspunt
De indeling en vormen van pijn (definities)
➔ Nociceptieve vs neuropathische vs nociplatische pijn
➔ Somatische vs viscerale pijn
➔ Doorbraakpijn
➔ Opioïd geïnduceerde hyperalgese
➔ Totale pijn
➔
Nociceptieve vs neuropatische pijn:
Nociceptieve pijn = veroorzaakt door weefselbeschadiging.
➔ Prostaglandines spelen hierbij een belangrijke rol.
➔ Deze pijn is meestal goed behandelbaar met paracetamol, NSAID’s en/of opioïden (= sterke pijnstillers enkel
voorgeschreven bij hevige pijn)
Neuropatische pijn = door beschadiging van perifire of centrale zenuwstelsel door compressie of ingroei door tumor,
door bestraling of na operatieve ingrepen
➔ Centrale pijn = neuropatische pijn die veroorzaakt wordt door beschadiging van het centrale zenuwstelsel bv:
na CVA of bij multipele scelerose
Nociplatische pijn = door verandering in de nociceptieve processen zonder dat er (nog) bewijs is van actuele schade
van weefsel of zonder bewijs van schade of ziekte van het zenuwstelsel
Pijn komt en gaat weer weg
Eigenschappen van neuropathische pijn:
➔ Vaak als brandend, schietende en/of stekende pijn ervaren
➔ Vaak gepaard met sensibiliteitsstoornissen
o Pijngewaarwording kan versterkt zijn (hyperalgesie)
o Soms treden pijnklachten op als gevolg van een prikkel die normaliter niet tot een pijnsensatie leidt
(allodynie)
o Huidaanraking is meestal pijnlijk (hyperesthesie)
➔ De plaats waar de pijn wordt gevoeld hangt af van de plaats waar de zenuwbeschadiging is opgetreden
➔ Minder gevoelig voor paracatamol, NSAID en opioïden dan nociceptieve pijn -> vaak antidepressiva en anti –
epileptica nodig
Ongeveer 65% vd pijn bij pt met kanker -> nociceptief, en 10% neuropatisch.
➔ In 25% vd gevallen spraken van mengvormen
Somatische pijn vs viscerale pijn:
Somatische pijn = nociceptieve pijn die uitgaat van huid, bindweefsel, spierweefsel of bot
➔ Meestal duidelijk gelokaliseerd en scherp, stekend of kloppend van karakter
Viscerale pijn = nociceptieve pijn die uitgaat vd ingewanden van de borst of de buik.
➔ Meestal niet duidelijk gelokaliseerd en vaak drukkend of krampend van karakter. Viscerale pijn wordt soms
gevoeld in het dermatoom, dat op hetzelfde ruggenmergniveau projecteert
1
, →’referred pain’: pijn op afstand bv pijn in schouder tgv levermetastasen met ingroei in het leverkapsel en in het
diagfragma.
Doorbraakpijn:
= Plotseling optredende, tijdelijke, vaak hevig toename van pijn -> die optreedt bij bestaande chronische pijnklachten
bij 50-65% vd pt met kanker,
Duurt gemiddeld 30 min (spreiding 1-240 min)
Treedt gemiddeld 4x per dag op
Doorbraakpijn kan invaliderend zijn en kan leiden tot stemmingsstoornissen en angst.
➔ Medicatie wordt doorbraakmedicatie genoemd
Onderscheidt tussen 3 types doorbraakpijn:
1. Incidentele pijn: doorbraakpijn die uitsluitend of hoofdzakelijk optreedt bij bepaalde beweging of houding
(voorspelbaar)
2. End of dose pain: doorbraakpijn die optreedt kort voor de volgende gift van het analgeticum
3. Spontane doorbraakpijn: doorbraakpijn die optreedt zonder aanwijsbare aanleiding (onvoorspelbaar)
OplioÏd – geïnduceerde hyperalgesie:
Indien toediening van opioïden leidt tot hyperalgesie en toename van pijn. Dit kan optreden zowel bij zeer hoge
doseringen of snelle dosisverhoging
Totale pijn:
Ook primair somatisch bepaalde pijn wordt in hoge mate beïnvloed door psychosociale en/of levensbeschouwelijke
factoren. Voor dit allesomvattende concept van pijn wordt ook de term ‘totale pijn’ gebruikt.
Voorkomen van pijn: lezen
Het optreden van pijn is afhankelijk van de soort kanker.
Vaak in de palliatieve fase tgv niet-oncologische ziekten zoals:
- AIDS: 40-45% van ambulante pt
- ALS: 60-70%
- Multipele sclerose: 50-60%
- Hartfalen: 41%
- COPD: 68%
Natuurlijk ook pijn door traumata en door niet-chronische aandoeningen, door psychische oorzaken wat zich heel
vaak fysisch zal uiten, door fysiologische gebeurtenissen zoals een bevalling.
Ontstaanwijze:
Nociceptieve pijn:
➔ Veroorzaakt door: prikkelijk van vrije zenuweiteinden (nociceptoren) in huid, bindweefsel, spieren, bot of
ingewanden
➔ Geïnduceerd door fysische factoren (druk, rek, warmte) en/of chemische factoren (ontstekingsmediatoren,
histamine)
➔ Pijnprikkels worden vervoerd via
o C-vezels: dun, langzaam geleidend, ongemyeliniseerd
o A-deltavezels: dik, snel geleidend, gemyeliniseerd
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper febeboeren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79223 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen