Uitgebreide samenvattingen van de literatuur voor studiedag 7 (Mediatietherapie) van de opleiding 'Basiscursus Cognitieve Gedragstherapie Kind & Jeugd' van Forta Opleidingen. De volgende literatuur is hierin te vinden:
*H3 (Operante technieken en mediatietherapie bij ouders en leerkrachten) uit h...
Literatuur dag 7, Basiscursus Cognitieve Gedragstherapie Kind &
Jeugd
Inhoudsopgave
Boek: Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen (Prins, Bosch &
Braet, 2018)................................................................................................................................................................................................................2
Hoofdstuk 3, Operante technieken en mediatietherapie bij ouders en leerkrachten....................................2
3.1. Inleiding.....................................................................................................................................................................................................2
3.2. Operante gedragsveranderingstechnieken....................................................................................................................2
3.3. Het mediatiemodel...........................................................................................................................................................................4
3.4. Tot besluit................................................................................................................................................................................................5
Boek: Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten. Deel II 6
Hoofdstuk 16, Autismespectrumstoornis en gedragsproblemen.................................................................................6
16.1. Inleiding...................................................................................................................................................................................................6
16.2. Onderzoeksbevindingen.............................................................................................................................................................6
16.3. Assessment...........................................................................................................................................................................................6
16.4. Rationale................................................................................................................................................................................................7
16.5. Behandelprotocol.............................................................................................................................................................................7
16.6. Rol van de omgeving...................................................................................................................................................................13
16.7. Evaluatie................................................................................................................................................................................................13
16.8. Discussie...............................................................................................................................................................................................13
Artikel: Operant leren bij kinderen met ADHD. Terug naar de basis van de gedragstherapie (De
Meijer, Tripp, Beckers & Van der Oord, 2021)....................................................................................................................................13
Inleiding...........................................................................................................................................................................................................13
Methode..........................................................................................................................................................................................................14
Resultaten/ discussie..............................................................................................................................................................................14
1
, Boek: Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en
jeugdigen (Prins, Bosch & Braet, 2018)
Hoofdstuk 3, Operante technieken en mediatietherapie bij ouders en
leerkrachten
3.1. Inleiding
Het gedrag van kinderen wordt niet meer los van de omgeving gezien, het is in interactie hiermee.
Gedrag is een directe functie van de omgeving. Daarnaast zijn er de ontwikkelingsfasen van een
kind, waarin een in aanleg gegeven streven zich manifesteert naar autonomer functioneren, waarin
kinderen zich meer onafhankelijk proberen te maken van hun directe omgeving. Op grond van
experimentele onderzoeken zijn gedragsanalyses en de hierop gebaseerde gedragsveranderende
operante technieken in de jaren 60 en 70 ontwikkeld.
Belangrijkste principes van operante conditionering:
Alle gedrag is voorspelbaar
Gedrag dat op de omgeving ingewerkt, instrumenteel gedrag, kan worden bestudeerd door
situaties zodanig in te richten en te veranderen, dat het doelgerichte effecten sorteert.
In de klinische praktijk is er altijd sprake van een wisselwerking tussen het ‘probleemkind’ en
zijn directe omgeving.
3.1.1. De belangrijkste toepassingen binnen het operante leermodel in de
kindergedragstherapie
Het betrekken van de voor het kind belangrijkste volwassenen bij de behandeling is belangrijk,
omdat gedragsproblemen niet los van de omgevingsinvloeden kunnen worden bezien.
3.2. Operante gedragsveranderingstechnieken
Geschiedenis: Thorndike introduceerde als eerste de term ‘gedragsmodificatie’. Skinner werkte dit
leerprincipe uit als het vormen van leergedrag (shaping) via vooraf geprogrammeerde
feedbackschema’s. Ter onderscheiding van het klassieke leerparadigma, waarin respondent gedrag
ontlokt wordt door antecedente stimuli, heeft operant gedrag (instrumenteel gedrag) invloed op de
consequenties van dat gedrag. Willekeurig gedrag kan zo via het operante leerparadigma in
frequentie, duur of vorm worden veranderd.
Gedragsassessment vooraf: Alvorens je operante technieken kunt toepassen, dienen functionele
gedragsanalyses hieraan vooraf te gaan. De meest simpele gedragsanalyse is de abc-benadering:
A: Antecedenten. Wat gaat er direct aan het gedrag vooraf?
B: Behavior/gedrag: Hoe manifesteert het gedrag zich/ wat zie of hoor je?
C: Consequenties. Wat volgt er onmiddellijk op het gedrag? Wat houdt het gedrag in stand?
Een mixed model van invloeden via antecedenten en consequenten: Gedragsmodificatie is
gebaseerd op een variëteit aan evidence-based technieken. Als storend gedrag op een heel
specifieke wijze getriggerd wordt, kan een stimuluscontroletechniek effectief zijn (bijv. door een
kind met ADHD een stimulusarme omgeving aan te bieden).
Gedragsveranderende operante technieken:
Aanleren van gedrag Afleren van gedrag
Bekrachtigingsprocedures Uitdoving (negeren)
Shaping Overcorrectie
Chaining Boete of response cost (rc)
Stimuluscontrole Afzondering of time-out (to)
Complex gedrag: Wanneer het om complex gedrag gaat, kan dit gedrag in stapjes worden
verdeeld (=gedragsschakels), om het vervolgens in omgekeerde volgorde aan te leren (=chaining).
Als probleemgedragingen bij het kind moeilijk blijken te veranderen, moet teruggegrepen worden
op contigentiemanagementmethoden op grond van bekrachtigingsprocedures, zo nodig in
combinatie met strafmaatregelen.
3.2.1. Operante technieken om gedrag te doen toenemen
De bekrachtiging (=reinforcement) is de belangrijkste toepassing van de wet van effect en vormt
het sleutelelement van alle technieken in de meeste gedragsveranderingprogramma’s. Het is het
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xjeaninexx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.
