Lesdoelen spijsverteringstelsel
de definitie, indeling, fysiologische betekenis, belangrijke eigenschappen en het
belang van de macro- en micronutriënten weergeven;
inzicht verwerven in de voedingsdeficiënte ziekten;
het belang inzien van een goede voedingspreventie.
De algemene bouw van het spijsverteringskanaal specificeren naar de verschillende
organen
De bouw en functie van de gebit, mondholte en keelholte
De absorptiefunctie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
De motorische functie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
De secretoire functie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
De aanmaakregeling en functie van het speeksel
Het mechanisme van het slikken
Hoe de anatomie en histologie van de maag is, welke onderdelen men eraan kan
onderscheiden
Wat de functie is van het maagsap, en waaruit dit bestaat
Wat precies het mechanisme van de maagwerking is en hoe dit geregeld wordt
Hoe de anatomie en histologie van de dunne darm is, welke onderdelen men eraan
kan onderscheiden
Wat de functie is van de verschillende sappen die in de dunne darm worden
afgescheiden en waaruit ze bestaan
Wat precies het mechanisme van de dunne darmwerking is en hoe dit geregeld
wordt
Opbouw en afbraak eiwitten en hun voedingswaarden
Termen desaminering, transaminering, denatureren, essentieel aminozuur,
biologische waarde, pepsine trypsine , carboxypeptidase, ketozuen , ureum
Eiwitbehoefte een aanbevolen hoeveelheden
Fysiologie eiwitvertering
Chemische structuur en indeling vetten
Termen: Triglyceriden, fosfolipiden , cholesterol, verzadigde en onverzadigde
vetzuren , MKT vetten, EOV ,MOV, essentiële vetzuren, micel, enterohepatische
cyclus
Voedingswaarde vetten
Fysiologie vetvertering
Belang van de mineralen en sporenelementen voor een vroedvrouw
Calcium: functie factoren die calciemie beïnvloeden, calciumbehoefte, calciumtekort
en voedingsbronnen
Fosfor: voorkomen en functie, fosfaatbehoefte en voedingsbronnen
Natrium en kalium: voorkomen en functie, Na K- behoefte en voedingsbronnen
IJzer, Jodium, Fluor: voorkomen en functie, factoren die de absorptie beïnvloeden
behoefte, tekort, voedingsbronnen en belang voor een vroedvrouw
De verschillende soorten vitaminen en hun korte naam (vb. vitamine B1); de
wetenschappelijke naam (vb. thiamine) dien je niet te kennen; behalve van
foliumzuur (vitamine B11) dien je beide naamgevingen te kennen.
Het verschil tussen wateroplosbare en vetoplosbare vitaminen
De zogenaamnde “voorlopers” en de begrippen avitaminose en hypovitaminose
De biochemische functies van de vitaminen, met o.a. het begrip anti-oxidanten!
1
, Van de verschillende vitamines: het belang voor het menselijk organisme (de
belangrijkste functies) het belang voor een vroedvrouw, De behoefte (hoeveel nodig
per dag) hoef je niet te kennen, Bestaat er een mogelijke deficiëntie van de vitamine;
symptomen, oorzaken? Bestaat er een mogelijke hypervitaminose van de vitamine;
symptomen, oorzaken? Belangrijkste voedingsbronnen (een paar kennen)
Hoe de voeding wordt verteerd en opgenomen in het maag-darmkanaal
Het belang en de functie inzien van de verschillende voedingsstoffen met betrekking
tot het lichaam;
De invloed van voeding op de gezondheid begrijpen;
Inzicht verwerven in de voedingsgerelateerde ziekten die kunnen ontstaan door een
overmaat aan bepaalde voedingsstoffen, en in het belang van de preventie;
Inzicht verwerven in voedingsdeficiënte ziekten die kunnen ontstaan door een
(langdurig) tekort aan bepaalde voedingsstoffen, en in het belang van de preventie;
Leren inzien dat bepaalde diëten (levens)noodzakelijk zijn.
Het Voorkomen van water in menselijk lichaam
Fysiologische betekenis van water
Vochtbehoefte een aanbevolen hoeveelheid water
Gevolgen en oorzaken onvoldoende vochtinname
Hoe de anatomie en histologie van de dikke darm is, welke onderdelen men eraan
kan onderscheiden
Wat de functie is van de dikke darm en hoe dit geregeld wordt
Koppel bouw aan functie voor de dikke darm
Wat zijn commensalen wat is het fysiologisch belang hiervan
De motorische activiteit van de dikke darm en koppel dit aan zijn bouw
Het defaecatiemechanisme
Anatomie ,histologie en functie van de pancreas
Anatomie ,histologie en functie van de galblaas
Anatomie ,histologie en functie van de lever
Hoe peritoneum is opgebouwd en wat zijn functie
Inleiding spijsvertering
1. Metabolisme
2
, = stofwisseling, dynamisch evenwicht tussen opbouw en afbraak kunnen we opvolgen door
stikstofbalans
Anabolisme = opbouw (spieren)
Katabolisme = afbraak (voeding)
Stikstofbalans (N)
= balans tussen opname en uitscheiding
Positief: groei & zwangerschap
Negatief: koorts, uitputtend, spiertrauma, brandwonden, vermageren
Fysiologische belasting
Evenwicht tss opbouw en afbraak
o Inspanning van hart en skeletspieren = hypertrofie
o Spier die niet wordt gebruikt = atrofie
Waarom hebben wij voedsel nodig?
Het is de brandstof van ons lichaam
Voedingsstoffen
Macronutriënten Micronutriënten Bioactieve stoffen &
voedingsvezels
Lichaam heeft er veel van Lichaam heeft er niet veel Werken beschermend voor
nodig van nodig lichaam
Leveren energie Noodzakelijk voor
functioneren
Koolhydraten Vitamines Voedingsvezels
Vetten Mineralen Carotenoïden
Eiw Spoorelementen Flavonoïden
Glucosinolaten
Indolen
Verschil voedingsstof & voedingsmiddel
Voedingsstof = bruikbare bestanddelen uit voedingsmiddelen
Voedingsmiddel = alles wat je eet/drinkt
Basisregels evenwichtige voeding
1. Voeding moet dagelijks ALLE energie en voedingsstoffen aanbrengen
2. Voeding met energiebalans in evenwicht houden
3. Voeding moet goede verhouding macronutriënten bevatten
Voedingsdriehoek
Hoe hoger, hoe gezonder
Hoe lager, hoe ongezonder en meer bewerkt
Behoefte van Kcal of kJ hangt af van
Gewicht
Leeftijd
3