Essay voor het vak Rechtswetenschappelijk onderzoek, jaar 1 van de bachelor Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam. Het essay gaat over de rol van de Raad van State binnen de toeslagenaffaire in 2019, bekeken vanuit het Rechtspositivisme. De gestelde rechtsvraag in dit essay is: “Wa...
Tijd om terug te draaien
Nina Lambregtse 13917781
Aantal woorden: 3014
, Het is onmogelijk dat de toeslagenaffaire u is ontgaan. Fraudeverdenkingen die achteraf onterecht
bleken leidden tot grote problematiek binnen de Nederlandse rechtsstaat. In 2013 en 2014 werd bij
duizenden gezinnen de kinderopvangtoeslag onterecht stopgezet. Het rapport van de Parlementaire
Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) spreekt van ongekend onrecht in deze kwestie.1
Wat is er nu precies gebeurd?
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna ABRvS) heeft in 2011 de
zogeheten ‘alles-of-niets-lijn’ in zaken op grond van artikel 26 van de Algemene wet
inkomensafhankelijke regelingen (hierna Awir) geïmplementeerd.2 Hierin werd bepaald dat als er ten
onrechte voorschot op kinderopvangtoeslag is uitbetaal, het ten onrechte betaalde bedrag moet worden
teruggevorderd. En wel in zijn geheel. 3 Om dit beter te begrijpen moet gekeken worden naar artikel
1.7 lid 1 van de Wet kinderopvang (hierna Wko). Dit artikel bepaald onder meer dat de hoogte van de
kinderopvangtoeslag afhankelijk is van de kosten van kinderopvang zoals die worden bepaald door het
aantal uren opvang en de daarvoor betaalde prijs in geld. De Belastingdienst is hier afhankelijk van
een volledig en vooral juist kostenplaatje, geleverd door de ouders.
In zijn poging de gang van zaken te verklaren stelt Van Ettekoven, voorzitter van de ABRvS,
dat de wetgever in de Wko niet duidelijk heeft geregeld wat er moet gebeuren als bij controle achteraf
blijkt dat een ouder zich niet heeft gehouden aan de regels opgesteld in deze wet. De rechter moet in
dit geval de wet interpreteren. 4
De ‘alles-of-niets-lijn’ is ontstaan om verschillende redenen waarvan de ‘Burgarenfraude’ een
van de voornaamste was. Begin 2010 kwam aan het licht dat diverse Burgaren zich op een Nederlands
adres hadden ingeschreven waarna zij onterecht toeslagen aanvroegen en deze ook ontvingen.
Nederlandse politici en beleidsmakers hebben toentertijd besloten om preventieve maatregelen te
nemen zodat fraude van gelijke soort en aard in de toekomst voorkomen konden worden. 5
Op basis van twee uitspraken, gedaan op 23 oktober 2019, is de ABRvS veranderd van koers.6
De verklaring die ABRvS hiervoor geeft is dat door het aantal grote zaken waarin de terugvordering
van de toeslagen centraal stond, de ernst en omvang van de financiële gevolgen kenbaar is geworden.
Hierdoor ziet de ABRvS aanleiding voor een nieuwe duiding aan artikel 26 Awir. Zij zal voortaan op
grond van artikel 3:4 uit de Algemene wet bestuursrecht (hierna Awb) rechtstreeks bij het besluit
betrokken belangen afwegen. Dit artikel impliceert dat de nadelige gevolgen van een besluit voor een
belanghebbende niet onevenredig in verhouding mag staan tot het met dat besluit te dienen doel. 7
1
Kamerstukken II 2020/21, 35510, nr. 2.
2
Al Khatib en Linders, NJB 2021/1321, p. 1481.
3
Van Ettekoven, NJB 2020/101, p. 99.
4
Van Ettekoven, NJB 2020/101, p. 99.
5
Van Ettekoven, NJB 2021/101, p. 99.
6
ABRvS 23 oktober 2019, ECLI:RVS:2019:3536
7
ABRvS 23 oktober 2019, ECLI:RVS:2019:3535
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninalambregtse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
