Samenvatting
Samenvatting strafrecht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting strafrecht
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFSTDEEL I: ALGEMEEN STRAFRECHT
HST I: Belangrijke begrippen
WAT IS STRAFRECHT
“ strafrecht is een tak van het publiek recht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke gedragingen,
onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen misdrijven uitmaken, en dan
onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen. Het strafrecht bepaalt ookwaaruit de sancties of maatregelen
kunnen bestaan, welke publiekrechterlijke organen bevoegd zijn om deze sancties en maatregelen op te leggen en
op welke wijze ze dat moeten doen”
Tak v/h Publiek recht: de overheid bepaald strafbare gedragingen en sancties, de overheid roept de persoon
in kwestie (overtreden van normen) op het matje.
o Slachtoffer is hier geen partij Kan wel burgerlijke partij stellen: men kan een schadevergoeding
vragen voor de schade die hij/zij leed, maar kan niet bepalen hoe de overtreder gesanctioneerd
wordt.
Welke gedragen zijn strafbaar
o Menselijke gedragingen
Actieve gedragingen: een gedraging die op zich strafbaar is.
Passieve gedragingen: het nalaten om bepaalde gedragingen te stellen is strafbaar (schuldig
verzuim)
Gedragingen die niet strafbaar zijn, maar dit worden door een ongewild gevolg (vb. dood als
gevolg van een autoaccident)
Gedragingen van een rechtspersoon: zowel publiek- als privaatrechtelijke rechtspersonen
Onder welke voorwaarden
o Elementen die aanwezig moeten zijn om van een misdrijf te spreken staan beschreven in de wet.
Vb. valsheid in geschriften het moet met kwaad opzet zijn of oogmerk om te schaden,
anders geen misdrijf
In welke omstandigheden
o Sommige omstandigheden zorgen ervoor dat een mogelijk misdrijf onbestaande is.
Vb. Slagen en verwondingen wettige zelfverdediging, dan is er geen misdrijf
o Verzachtende/verzwarende omstandigheden
Vb. Blanco strafregister (verzachtende)
Vb. Diefstel MET GEWELD (verzwarend)
o Andere omstandigheden
Poging en samenloop
Tegenover welke persoon
o Hoedanigheid v/ dader en slachtoffer maken vaak het verschil (vb. koning, openbaar ambtenaar,…)
o Verwantschapsbanden of affectieve banden kunnen ook van belang zijn
Sancties/maatregelen
o Onderscheid strafbaar/moreel
Strafbaar: deze gedragingen zijn beschreven als misdrijf in de wet, maar zijn niet per se
strafbaar volgens de moreel van de maatschappij, deze zitten in de strafwet om de orde van
de maatschappij te behouden
Moreel afgekeurde gedragingen zoals prostitutie zijn niet strafbaar volgens de wet
o Strafrecht gaat over voorschriften die op dat ogenblik in de maatschappij geld (gemaakt door
overheid)
o Straf = repressief: bedoeldt voor wraag en leed
,STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFST
o
Sanctie = gericht op preventie en herstel
o
Maatregelen (beveiligend)
o
Maatregelen die ervoor zorgen dat strafzaken buiten de rechtbank gehouden worden (vb. minnelijke
schikking, seponering, bemiddeling,…)
Welke organen zijn bevoegd en op welke manier
o Materieel strafrecht = geheel v/ rechtsregels die strafbare gedragignen beschrijven met hun sanctie
o Formeel strafrecht/strafprocesrecht = wie is bevoegd om over de gedragingen te oordelen, op welke
manier, volgens welke procedure.
HET LEGALITEITSBEGINSEL
= fundamenteel beginsel (2elementen) in strafrecht (nationaal en internationaal)
Geen misdrijf zonder wet: een gedraging is strafbaar ALS in de wet beschreven staat
o Moeilijk: nieuwe misdrijven staan nog niet in de wet vb. eerste keer hacken
Geen straf zonder wet: sancties die mogen gegeven worden staan in de strafwet beschreven, de rechter mag
enkel die sancties gebruiken die verbonden zijn met het misdrijf en binnen de opgelegde grenzen blijven.
o Rechter mag niet strenger zijn dan toegestaan, geen alternatieve straffen
o Wel: probatievoorwaarden
Gevolgen van dit beginsel
o Bronnen v/h strafrecht = enkel en alleen de wet (nietvb. Gewoonte)
o Strikte interpretatie – geen analogie/ vrije interpretatie
o Niet terugwerken in de tijd: enkel de wet op het ogenblik van de beoordeling geldt
o De Belgische wet is enkel van toepassing op Belgisch grondgebied
Doel beginsel = bescherming v/h individu tegen de willekeur van de overheid
BRONNEN VAN HET STRAFRECHT
Wetgeving
Internationale bronnen
o EVRM, BUPO
Nationale bronnen
o Grondwet
o Strafwetboek
o Complementaire wetten die de strafwet aanvullen
o Bijzondere strafwetten
o Decreten en ordonnanties
o Provinciale en gemeentelijke reglementen en verordeningen
Elke geldende norm gemaakt door een bevoegde overheid waarbij een gedraging ver-/geboden is met een
dreiging van sanctie = bron van strafrecht
Rechtspraak
Alle vonnissen en arresten van rechtbanken en hoven (men kan dit aankaarten, niet bindend)
Uitspraken van het Hof van Cassatie (bindend)
Rechtsleer
Alle documenten, papers, werken v/ personen met een rechtsverleden (juristen, advocaten,
rechtsgeleerden…)
Addendum: Strikte interpretatie van het strafrecht
, STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFST
o Gedraging niet letterlijk verboden in de wet = niet strafbaar
o Gewoonte = geen bron
o Onduidelijkheid/twijfel over draagwijdte van regel = ruimte voor interpretatie
o Rechtsleer: moreel gezag, geen bindende kracht
o Rechtspraak: meer gezag, HvC grote controle, bindend
o Analoge interpretatie: kan niet. Analogie zorgt ervoor dat een toepassinggebied verruimd wordt,
men schept nieuw recht = Expliciet verboden. In sommige omstandighed en in voordeel van de
rechtsonderhorige kan analoge interpretatie wel
o Tijdsgebonden interpretatie = niet verboden sommige begrippen moeten binnen de tijdsgeest
geïnterpreteerd
worden en zijn
daardoor ook aan
wijziging toe.
DE STRAFGERECHTEN:
ORGANIGRAM
WERKING IN DE TIJD
Vanuit legaliteitsbeginsel
o Gedraging is enkel strafbaar als het op dat ogenblik in de wet staat
een latere strafwet, kan een vroegere gedraging niet strafbaar stellen = niet-retroactiviteit van de
wet. Een wet geldt van het moment dat ze in werking treedt tot ze wordt opgegeven of vernietigd
wordt.
o De wet is constant in beweging: nieuwe wetten, verandering, zwaarder, lichter,… kan voor
conflict zorgen 2 principes
Een strengere strafwet kan niet retroactief toegepast worden = feiten die begaan zijn 2 jaar gelden, maar
toen nog geen misdrijf was, kan men nu niet bestraffen met de bestaande wetten.
o Uitzonderingen:
Beveiligingsmaatregelen: onmiddellijk toepassen geen straf
Tuchtmaatregelen geen straf
Interpretatieve wetten: de latere interpretatieve wet maakt de vroegere wet duidelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elien11decloedt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen