Samenvatting
Samenvatting grondwettelijk recht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting grondwettelijk recht, rechten en vrijheden
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoud1 De staat België .......................................................................................................................................................... 3
1.1 Wat is een staat ................................................................................................................................................ 3
1.2 Soorten staten................................................................................................................................................... 3
1.3 De Belgische staat ............................................................................................................................................. 4
1.4 Ontstaan en evolutie sinds 1830....................................................................................................................... 7
2 De federale overheid ................................................................................................................................................ 9
2.1 3 staatsmachten ................................................................................................................................................ 9
2.1.1 De wetgevende macht Art. 36 Gw. ........................................................................................................... 9
2.1.2 De uitvoerende macht Art. 37 Gw. ......................................................................................................... 13
2.1.3 De rechterlijke macht Art. 40 Gw............................................................................................................ 16
3 De gemeenschappen en gewesten ......................................................................................................................... 16
3.1 Bevoegdheden in België.................................................................................................................................. 17
3.1.1 Bevoegdheidsverdeling – basisregels ..................................................................................................... 17
3.1.2 Constitutieve autonomie ........................................................................................................................ 18
3.1.3 Conflicten en samenwerking................................................................................................................... 18
3.2 Instellingen ...................................................................................................................................................... 19
3.2.1 De wetgevende macht ............................................................................................................................ 19
3.2.2 De uitvoerende macht ............................................................................................................................ 20
3.3 Brussel: een geval apart .................................................................................................................................. 21
3.3.1 Gewestbevoegdheden ............................................................................................................................ 21
3.3.2 Gemeenschapsbevoegdheden ................................................................................................................ 22
3.3.3 De Brusselse instellingen ........................................................................................................................ 22
3.3.4 De provinciale en agglomeratiebevoegdheden ...................................................................................... 23
3.4 Een asymmetrische staatsstructuur................................................................................................................ 23
4 De provinciale overheid .......................................................................................................................................... 23
4.1 Bevoegdheid ................................................................................................................................................... 23
4.2 Organen........................................................................................................................................................... 24
4.2.1 de provincieraad ..................................................................................................................................... 24
4.2.2 De deputatie ........................................................................................................................................... 25
4.2.3 De provinciegriffier ................................................................................................................................. 26
5 De gemeentelijke overheid ..................................................................................................................................... 26
5.1 Bevoegdheid ................................................................................................................................................... 26
5.2 Organen........................................................................................................................................................... 26
5.2.1 De gemeenteraad.................................................................................................................................... 26
5.2.2 Het college van burgemeester en schepenen ........................................................................................ 27
5.2.3 Burgemeester.......................................................................................................................................... 27
5.2.4 De algemeen directeur............................................................................................................................ 28
6 Het OCMW .............................................................................................................................................................. 28
, 6.1 Bevoegdheden ................................................................................................................................................ 28
6.2 Organen........................................................................................................................................................... 28
6.2.1 De raad voor maatschappelijk welzijn .................................................................................................... 28
6.2.2 Het vast bureau ....................................................................................................................................... 29
6.2.3 Het bijzonder comité voor de sociale dienst .......................................................................................... 29
7 bijzondere rechtscolleges ....................................................................................................................................... 29
7.1 Objectief versus subjectief recht .................................................................................................................... 29
7.1.1 Rechterlijke macht .................................................................................................................................. 29
7.1.2 Objectief recht ........................................................................................................................................ 29
7.1.3 Subjectief recht ....................................................................................................................................... 30
7.1.4 Rechtsbescherming – kwaliteitscontrole ................................................................................................ 30
7.2 Het Grondwettelijk Hof ................................................................................................................................... 30
7.2.1 Bevoegdheid ........................................................................................................................................... 30
7.2.2 Samenstelling .......................................................................................................................................... 30
7.2.3 Procedure ................................................................................................................................................ 30
7.3 De Raad van State ........................................................................................................................................... 31
7.3.1 Afdeling wetgeving.................................................................................................................................. 31
7.3.2 Afdeling Bestuursrechtspraak ................................................................................................................. 32
7.3.3 Cassatierechter ....................................................................................................................................... 33
8 hiërarchie en toetsing van rechtsnormen............................................................................................................... 33
8.1 hiërarchie ........................................................................................................................................................ 33
8.2 toetsing van rechtsnormen ............................................................................................................................. 34
9 De fundamentele rechten en vrijheden.................................................................................................................. 34
9.1 Grondrechten .................................................................................................................................................. 34
9.1.1 Ontstaan.................................................................................................................................................. 34
9.1.2 Soorten .................................................................................................................................................... 35
9.1.3 Afdwingbaarheid van grondrechten ....................................................................................................... 35
9.1.4 Beperking van de grondrechten.............................................................................................................. 36
9.1.5 Gelijkheid en non-discriminatie .............................................................................................................. 37
9.2 Taalwetgeving ................................................................................................................................................. 37
9.2.1 Uitgangspunten ....................................................................................................................................... 37
9.2.2 Bevoegdheid ........................................................................................................................................... 38
9.2.3 Taalregels: bestuurszaken ....................................................................................................................... 38
9.2.4 Taalregels: sociale betrekkingen ............................................................................................................. 39
9.2.5 Taalregels: onderwijs .............................................................................................................................. 40
9.2.6 De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) ......................................................................................... 40
,GRONDWETTELIJK RECHT
1 De staat België
Belgische staatsrecht
= het recht dat verband houdt met de inrichting van de Belgische staat.
❖ Onderdeel van het publiekrecht (relatie tussen burgers en overheid, interne organisatie overheid en relaties
tussen overheden en overheidsinstanties)
1.1 Wat is een staat
3 bestanddelen/ constitutieve elementen
❖ Grondgebied/ territorium
o Het geografische gebied waar een staat gezag kan uitoefenen
❖ Bevolking
o Politiek-juridisch gegroepeerd
o Onderdanen of burgers van een staat
o Verbondenheid met staat aan te tonen met staatsburgerschap of nationaliteit
o Politiek-juridische verbondenheid valt samen met culturele verbondenheid als volk
▪ = Volk/natie: een groep mensen die een gemeenschappelijke taal, cultuur, godsdienst,
afstamming en of geschiedenis delen
▪ Natiestaat
❖ Gezag
o = mogelijkheid om regels op te leggen, om macht uit te oefenen, om dwangmiddelen in te zetten.
o Soeverein = het staatsgezag is het hoogste gezag
o Georganiseerd = door middel van stabiele instellingen
o Westerse democratische rechtstaten = verdeling in staatsmachten
▪ Wetgevende macht, uitvoerende macht, gerechtelijke macht
▪ Wijze van uitoefening = in de grondwet
❖ Geweldmonopolie voor de staat = enkel de overheid mag geweld gebruiken
1.2 Soorten staten
De unitaire of eenheidsstaat
= een staat waarin het gezag uitgaat van één centraal niveau.
❖ Zuivere eenheidsstaat = zelden nu nog
o Unitaire karkater afgezwakt door decentralisatie en deconcentratie
▪ Deconcentratie = men wil sneller en efficiënter werken door de staatstaak te spreiden en te
laten uitvoeren op een lokaal niveau.
• Conform nationale richtlijnen
• Hiërarchisch toezicht: bevelen, hervorming, indeplaatsstelling door hogere overheid
▪ De centralisatie = toewijzing van bevoegdheden aan territoriaal of functioneel omschreven
autonome organen.
• Ruimte voor eigen beleid
• Bestuurlijk/administratief toezicht: schorsing of vernietiging door voogdijoverheid
ALS strijdig met hogere norm of schending algemeen belang. Geen bevelen of
hervorming of indeplaatsstelling
, o Territoriaal = de autonomie van het ondergeschikt bestuur in algemene
termen wordt territoriaal beperkt. Eigen politiek verkozen organen
(gemeenten en provincies)
o Functionele of dienstgewijze = de autonomie wordt inhoudelijk of
functioneel omschreven en is territoriaal onbeperkt. Door openbare
instellingen.
Federale staat of bondsstaat
= soevereiniteit is verdeeld tussen één centraal gezag en deelstaten
❖ Autonomie
o Ruime autonomie
o bevoegdheden
o Vrij van iedere hiërarchische band met centrum
o Binnen bevoegdheidsdomein eigen staatsmachten = eigen
rechtsordening
❖ Participatie: eigen grondwet en mee beslissen over federale
staatsordening
❖ Coöperatie: federaties ontstaan vaak op een agregatieve of centripetale manier. Wat wil zeggen dat
afzonderlijke staten beslissen dat ze meer willen samenwerken. De samenwerking is meestal noodzakelijk en
voorzien.
❖ Extern: voor de buitenwereld is de staat één staat
❖ Intern: meerdere rechtsordes
❖ Centrifugaal?
Confederale staat of statenbond
= samenwerkingsverband tussen soevereine staten
❖ Ontstaan bij verdrag
❖ Samenwerking bij een aantal materies
❖ Diplomatiek beraadslagend orgaan (vertegenwoordigers) = nieuw
gezagniveau
❖ Extern: nog verschillende staten
❖ Vaak tussenstap naar federatie of onafhankelijkheid
En belgië?
❖ Centrifugaal proces
❖ Federalisme → NU
❖ Confederalisme?
1.3 De Belgische staat
Ontstaan van België
❖ Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (Willem I)
❖ Voorlopig bewind: onafhankelijkheid, verkiezingen parlement → grondwet op te stellen 04/10/1830
❖ Nationaal Congres: eerste “Belgisch” parlement 10/11/1830
o Internationale erkenning 26/12/1830 op conferentie van Londen
❖ Belgische Grondwet: afkondiging 07/02/1831
❖ Eerste koning der Belgen: Leopold I 21/07/1831
❖ België 1831: unitaire staat met beperkte decentralisatie (gemeenten en provincies)
o Vlaanderen en Wallonië
o Na WOI: Oostkantons Duitstalig
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elien11decloedt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen