1 Begrip, rol en kenmerken
1.1 Begrip
= het geheel van rechtsregels die de internationale betrekkingen (mondiale belangen) regelen tussen internationale
rechtssubjecten (voornamelijk staten).
➔ Mondiale belangen = internationale betrekkingen zoals klimaat, mensenrechten, economie, handel, vrede, ….
(synoniem: Wereldlijke belangen)
➔ Onderdeel van het publiek recht = Internationaal publiekrecht
o Mondiaal (wereldlijk)
o Regionaal (Binnen bepaalde regio’s)
o Specifiek (tussen 2 staten)
➔ Het is geen:
o Internationaal privaatrecht = het nationaal recht dat regels bevat die bepalen welk nationaal
rechtsstelsel er van toepassing is in een privaatrechtelijke situatie die aanknopingspunten heeft in
meer dan één nationale rechtsorde.
o Nationaal recht
o EU-recht (supranationaal)
1.2 Rol van het internationaal recht
= het zorgt ervoor dat staten kunnen bestaan (co-existeren) en samenwerken (coöpereren).
➔ IR bakent de bevoegdheden van staten af
o IR bepaalt wie waar regeert
▪ Beginsel van territoriale soevereiniteit = een staat kan de regels maken binnen zijn
grondgebied, niet daarbuiten. Een andere staat kan zich niet bemoeien met het rechtssysteem
in een ander land.
o IR bepaalt wanneer een entiteit een staat is en hoe nieuwe staten ontstaan.
➔ IR regelt de interacties tussen staten
o Wat als staten een geschil hebben; hoe kunnen zij die oplossen?
o Wat als een staat de mensenrechten niet respecteert?
o Wat als een staat een andere staat binnenvalt?
o …
➔ IR zorgt ervoor dat staten kunnen samenwerken
o Binnen internationale organisaties
o Door verdragen te onderteken
1.3 Kenmerken van het internationaal recht
➔ Het IR is een horizontale (decentrale) rechtsorde
o Elke staat is gelijk, elke staat is soeverein
▪ = elke staat kan ten aanzien van zijn grondgebied een bevolking onafhankelijk zijn gezag
uitoefenen.
➔ In het IR bestaat geen centrale wetgever
o De Algemene vergadering van de VN neemt enkel niet-bindende resoluties
o Uitzonderingen: veiligheidsraad en jus cogens = bindende resoluties
o De staat is wetgever en rechtsonderhorige
▪ Staat is grotendeels gebonden door de rechtsregels die ze zelf heeft aanvaard via verdragen
▪ Uitzonderingen: jus cogens = fundamenteel en in geheel aanvaard door hele internationale
gemeenschap.
➔ In het IR bestaat geen centrale rechter
, o Internationaal Gerechtshof heeft geen verplichte rechtsmacht
o Enkel bevoegd als de partijen in een geschil de rechtsmacht aanvaarden
o ↔ het Europees Hof van Justitie en de nationale rechtscolleges (wel verplichte rechtsmacht)
➔ In het IR bestaat geen wereldpolitie
o Wel een aantal mechanismen om het IR af te dwingen en conflicten op te lossen
▪ VN-VR → afdwingingsmaatregelen opleggen; toelaten om geweld te gebruiken
▪ Eigenrichting: economische sancties; geen geweld gebruiken (tenzij zelfverdediging)
➔ IR is voor de uitvoering ervan grotendeels afhankelijk van het nationale recht
o In sommige landen wordt het internationaal recht veel beter toegepast dan in andere
➔ IR is zeer breed zeer uitgebreid
o Omvat alle mogelijke rechtsgebieden
o Algemene IL, regionale IL en bijzondere IL
➔ IR wordt grotendeels beïnvloed door de internationale politiek
o Samenstelling VN-VR (permanente leden)
2 Rechtssubjecten
= entiteiten of personen die de bekwaamheid bezitten om deel te nemen aan het rechtsverkeer in de internationale
rechtsorde. Ze bezitten internationale rechtspersoonlijkheid. Men kan dan (5) rechtshandelingen verrichten, rechten
bezitten, plichten bezitten,…
➔ Niet alle internationale rechtssubjecten kunnen op gelijke wijze deelnemen aan het rechtsverkeer.
o volledige rechtssubjectiviteit = het subject kan op elk van de bovenstaande manieren aan het
rechtsverkeer deelnemen.
o beperkte rechtssubjectiviteit = het subject heeft sommige maar niet elk van deze bekwaamheden.
▪ Vb. individu heeft wel rechten en verplichtingen (mensenrechten en geen misdrijven plegen),
maar een individu kan geen verdrag sluiten.
➔ Overzicht rechtssubjecten
➔ Wat kan iemand met rechtssubjectiviteit?
o Inter. Rechtshandelingen verrichten
o Inter. Rechten bezitten
o Inter. Verplichtingen bezitten
o Rechten op Inter. niveau afdwingen
o Inter.rechtelijk aansprakelijk worden gesteld wegens schenden verplichtingen
2.1 Staten
= een entiteit die soeverein is en beschikt over een bevolking, een grondgebied en een regering.
2.1.1 Constitutieve bestanddelen van een staat
1. Grondgebied
= de ruimte waarover een staat daadwerkelijk, geldig en op exclusieve wijze zijn bevoegdheden uitoefent.
Betreffende: Grond, ondergrond, binnenwateren, Territoriale zee, luchtruim erboven
➔ Grootte? Speelt geen rol vb. Andorra, Liechtenstein = staten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elien11decloedt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.