Dit is een samenvatting van het vak strafrecht. Ik heb dit gemaakt in het studiejaar 23-24. Dit vak wordt gegeven in de 1e periode van het 3e jaar orthopedagogie binnen afstudeerrichting TJC. Ik had hiermee een 15
Deel 2. Algemene oriëntatie P. 2
1. Strafrecht = materieel strafrecht + formeel strafrecht P. 2
Deel 3. Historiek strafrecht P. 3
1. Archaïsche stelsel P. 3
2. De middeleeuwen P. 3
3. De Verlichting, het revolutionaire strafrecht P. 3
4. Het strafrecht uit België P. 4
Deel 4. De instrumentele doelstellingen van de straffen P. 5
1. De vergelding P. 5
2. De preventie P. 5
3. De verzoening, de herstelbenadering P. 5
Deel 5. Chronologisch overzicht van de strafrechtketen P. 6
1. Fase 1: onderzoek + fase 2: vordering P. 6
2. Fase 3: berechting P. 7
3. Fase 4: vonnis P. 7
Deel 6. Het misdrijf P. 8
1. De puzzelstukken om over een misdrijf te spreken P. 8
Deel 7. Internering en uithandengeving P. 11
1. Internering P. 11
2. De uithandengeving van een minderjarige P. 14
Deel 8. De actoren in het strafprocesrecht P. 16
1. De verdachte P. 16
2. De benadeelde – het slachtoffer P. 16
3. De geïntegreerde politie P. 17
4. Het openbaar ministerie of het parket P. 19
5. De onderzoeksrechter P. 21
6. De onderzoeksgerechten P. 22
7. De vonnisgerechten P. 23
8. De strafuitvoeringsrechtbank P. 25
Deel 9. Verdieping van enkele misdrijven P. 26
1. Partner of intra-familiaal geweld P. 26
2. Kindermisbruik P. 30
3. Het gerechtelijk staartje bij partnergeweld en kindermisbruik P. 31
4. Seksueel geweld P. 32
, Deel 10. Straffen P. 38
1. Soorten straffen P. 38
2. Gevangenissen in België P. 38
3. Het gevangeniswezen P. 39
4. De problematiek van het gevangeniswezen P. 39
5. VZW De Huizen P. 39
6. Ontwikkelingen P. 40
7. Stap-per-stap strategie P. 40
8. Rescaled P. 40
Deel 11. Beroepsgeheim P. 41
Deel 12. Back to the future P. 43
1. Beleidsmakers P. 43
2. Hoofdstraffen, bijkomende straffen en afschaffing van vervangende straffen P. 43
3. De doelstellingen van de straf P. 44
4. Flexibiliteit bij de keuze van de straf en invoering van nieuwe straffen P. 44
5. De invraagstelling van de functie van de gevangenis P. 44
6. De aanpak van recidive P.44
7. TBS behouden of niet P. 45
8. De onderzoeksrechter en het Hof van Assisen P. 45
Deel 1. Inleiding
Straf = een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie wegens
een gepleegd misdrijf (Hof van Cassatie)
Recidiveonderzoek Robert, Mine & Maes
o 57,6% van alle personen onderworpen aan een maatregel/straf recidiveert
o 44,1% recidivisten komt binnen 548 dagen weer terecht in de gevangenis
1
,Deel 2. Algemene oriëntatie: strafrecht in het kort
Strafrecht = een sociaal controlemechanisme waarmee de maatschappij (sociaal) ongewenst gedrag
controleert
o Werktuig om normconform gedrag af te dwingen
Materieel strafrecht = het geheel aan rechtsregels die bepaalde gedragingen strafbaar stellen en
sanctioneren
o Misdrijf en strafrechtelijke sanctie staan centraal
o Omvat onder welke voorwaarden iemand strafrechtelijk verantwoordelijk kan worden gesteld
en welke omstandigheden deze verantwoordelijkheid kunnen uitsluiten of beperken
Formeel strafrecht/strafprocesrecht = het geheel der rechtsregels betreffende de vaststelling,
opsporing, vervolging en berechting van personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben
gepleegd
o Tegenhanger van materieel strafrecht
Ruime definitie
o Regels
Strafrecht is een sociaal controlemechanisme van ongewenst gedrag
Nullum crimen sine culpa -> schuld maakt het verschil tussen wie straf verdient en
wie niet
o Geheel van regels
o Regels zijn opgesteld door de heersende gemeenschap
o Gedragingen
Ook verzuim
o De gedraging wordt strafbaar gesteld
o De gedraging wordt gesanctioneerd
2
, Deel 3. Historiek strafrecht
1. Archaïsche stelsel
Primitieve samenleving waarbij gewoontes en tradities de regels bepaalden
Talio-wet
o Voorloper van strafecht
o Oog om oog, tand om tand
o Wraak
o Privé aangelegenheid
Schadevergoeding bij lichtere vergrijpen
=> alleen de sterkste families konden in veiligheid leven
=> afrekeningen
2. De middeleeuwen
Nood aan een bemiddelende persoon => rondtrekkende rechters
o Systeem van navraag over misdrijven
o Onderzoeken hoe goed de betrokkene lag bij de bevolking en bij God -> irrationeel karakter
o De bewijslast lag bij de beklaagde, die zelf hun onschuld moest bewijzen
Verbod op eigenrichting
Straffen werden gekenmerkt door wreedheid en ongelijkheid
o Publiekelijk + vernederend karakter
Rechters kregen uiteindelijk een meer actieve rol
o Gingen op zoek naar de waarheid
o Een bekentenis werd gezien als het hoofdbewijsmiddel => foltering
Een straf mocht pas gegeven worden na bekentenis
3. De Verlichting, het revolutionair strafrecht
Tegenreactie op het willekeurige en wrede karakter van bestraffing
Hobbes, Locke, Roussea & Rawls
o Natuurtoestand zou ontstaan indien alle bestaande structuren en instellingen afwezig zijn
=> chaos en uiterst gevaarlijke situaties
o Sociaal contract
Burgers staan een deel van hun vrijheid in, in ruil voor veiligheid = maatschappelijk
verdrag
o De staat is legitiem omdat hij gebaseerd is op de collectieve wil van de individuen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chloepeeters1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
