Metabolisme en Metabole regeling
1. Stofwisselingsziekten en metaboliet herstel
• Moderne medische wetenschap: 1 gen → 1 enzyme → 1 functie
• Mutatie in een gen (kiemcellen) → verlies gen activiteit → verstoorde regeling metabole flux
1.1 Wat zijn stofwisselingsziekten
• Mono genetische aandoening
• Mendeliaans overervingspatroon
• Fenotype verbonden met defect in 1 of meerdere metabole paden
• Mutatie in gen dat codeert voor enzyme
o Transporteiwit
o Regulatorisch eiwit
• Meestal autosomaal recessief
o Kan X-gebonden zijn
• Meestal zeldzaam
1.2 Mechanismen die meespelen in stofwisselingsziekten
• Opstapeling van metabolieten stroomopwaarts
• Tekorten aan metabolieten stroomafwaarts het enzyme defect
• Mutatie in enzyme 3
o Te korten in metaboliet D tot en met I ondanks voldoende enzyme 4 tem 8
o Opstapeling metaboliet C (geraakt niet weg)
o Alternatieve wegen zoeken
▪ Kan leiden tot vormig van toxische metabolieten
1.3 Ontdekking van het idee van stofwisselingsziekten
~ Alkaptonurie
1.3.1Symptomen
• Zwarte verkleuring van urine
• Ochronose: grijsblauwe verkleuring oorschelpen, handen en oogwit
• Artritis: gewrichtsontsteking
• Degeneratie van hartkleppen
→ Door opstapeling van homogenisaat (vorming polymeren)
1
,Gendefect: HDG-gen (chromosoom 3); codeert voor homogenisaat 1,2-dioxygenase
1.4.1 Fenylketonurie PKU (pg 290)
* Oorzaak
• Mutatie in het PAH (fenylalalinehydroxylase) gen
• Autosomaal recessief
• 1 op 20.000
* Gevolgen/Problemen
• Trage omzetting fenylalanine tot tyrosine
• 2 problemen
o Opstapeling van fenylalanine → hyperfenylalanemie
▪ Competitie thv BBB voor andere aromatische AZ
▪ Lever: omzetting in fenylpyruvaat (uitscheiding urine) via tyrosinetransaminase
o Te korten aan tyrosine
▪ Te kort voorloper dopamine en noradrenaline
▪ Minder melatonine synthese in melanocyten → licht pigment
1.4.3 Albinisme
• TYR-gen (OCA1) ~ oculocutane vorm van albinisme
o Geen omzetting tyrosine naar dopaquinon
o Geen verdere omzetting naar (eu)melanine
• Geen/weinig melanine in huid → bleke kleur
• Sterke fotosensitiviteit
• Fotofobie, visusstoornissen
• Autosomaal recessief
* 2 Metabole wegen van melanine synthese
• Eindpunten van deze wegen → ≠soort pigment
o Eumelanine (donkerbruin/zwart)
o Feomelanine (geel/roodbruin)
• Variatie in huiskleur, haren en iris
• OCA1, OCA2 en OCA3: ≠stofwisselingsziekte
* Keuze van de weg bepalen
Welk hormoon bindt aan melanocortine type 1 receptor MC1R
* Polymorfisme in het melanine synthese
• Verschillen in hoeveelheid melatonine tussen mensen
• Ver van de evenaar → weinig eumelanine en veel feomelanine
o Met weinig zonlicht toch voldoende vitamine D synthese
• Dicht bij de evenaar → weinig feomelanine en veel eumelanine
o Goede bescherming tegen DNA-schade
• Albinisme komt 10x meer voor in Tanzania (1 op 1.400)
1.6 Mogelijke behandelingen
• 2 doelen
o Opstapeling van metabolieten vermijden
o Tekorten aan metabolieten opvangen
1.6.1 Dieet
* Fenylketonurie
• Eiwitarme voeding
• Extra tyrosine
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DCsss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.