Histopathologie (Ferdinande)
Hoofdstuk 1: Pathologie van de cel
Enkele begrippen :
- Homeostase = evenwicht tss functie en structuur
- Adaptatie = reversibele functionele en structurele respons -> nieuw ‘steady state’
- Celschade= reversibel of irreversibel
- Celdood = fysiologisch(= in context van gezondheid) of pathologisch (in context van ziekte)
1.1 Adaptatie van cellulaire groei en differentiatie
= reversibele respons op extreme fysiologische stress of pathologische stimuli
Veranderingen in celgrootte, celgroei of differentiatie
Intracellulaire accumulatie = ophoping van chemische stoffen in cellen (vb water)
- Hypertrofie
= toename van celgrootte (+ toename van volume van orgaan)
Verhoogde synthese van structurele componenten => meer functie => meer werk verzetten
Toegenomen functionele behoefte
- Fysiologisch vb bodybuilder doet aan gewichtheffen
- Pathologisch vb hart hypertensie -> meer behoefte aan activiteit
Specifieke hormonale stimulatie
- Fysiologisch vb myometrium die o.i.v. oestrogeen hypertrofie toont
- Pathologisch vb hartspierweefsel voor en na hartinfarct
- Hyperplasie
= toename van aantal cellen in een orgaan of weefsel
Proliferatie van mature cellen o.i.v. groeifactoren of regeneratie afkomstig van stamcellen
- Fysiologische hyperplasie
- hormonale hyperplasie (vb: borstklier oiv hormoon na bevalling => meer stroma ,
meer lobuli en meer klierbuisjes)
- compensatoire hyperplasie (= compenseren dat deel orgaan dat niet zo goed
werkt) schilderij van adelaar en lever
Fysiologische hypertrofie en hyperplasie kan samen optreden
- Pathologische hyperplasie (vb verruca vulgaris / wrat , endometriumcarcinoom)
- extreme hormonale stimulatie of groeifactoren
- Normale controlemechanisme van celgroei
- Atrofie
= afname van volume van een orgaan of weefsel door afname in celgrootte en aantal cellen
1
, Verminderde EW-synthese en verhoogde EW-afbraak in de cellen
Fysiologisch of pathologisch
Oorzaken :
- verminderde werkbelasting
- denervatie atrofie (zenuwgeleiding)
- Ischemie (onvoldoende aan 02 of bloed of nutriënten)
- Onvoldoende voeding
- Verlies van endocriene stimulatie (= minder hormonale stimulatie vb menopauze)
- Druk (vb weefsel naast tumor -> weggeduwt, bloedvaten dicht duwen)
- Metaplasie
= reversibele wijziging waarbij een gedifferentieerd celtype vervangen wordt door een ander
gedifferentieerd type (=adaptatie)
Vanuit precursorcellen (stamcellen/ reservecellen ih epitheel, ongedifferentieerd mesenchymale
cellen in bindweefsel)
O.i.v. cyotkines, groeifactoren en extracellulaire matrixcomponenten
Voorbeeld ; squameuze metaplasie bij rokers
- functieverlies
- maligne transformatie mogelijk (-> risico)
Metaplasie -> licht/matig/ ernstige dysplasie (irriversibel) -> carcinoma in situ (maligne kanker)
Voorbeeld : Barret Oesofagus
Blootstelling aan maagzuur (reflux: GERD) => plaveiselepitheel v distale slokdarm vervangen dr
glandulair epitheel (gastrisch of intestinaal) => beter bestand tegen zuur milieu
Diagnose : endoscopie en biopsie
Verhoogd risico op slokdarmcarcinoom: endoscopische follow-up met bioptname
Laaggradige en hooggradige dysplasie
- Intracellulaire accumulaties
= normale cellulaire component en abnormale endogene of exogene producten en pigment
- lipiden, ew, glycogeen, hyalien
Hoe? Abnormaal metabolisme van normale endogene substantie
Mutaties die wijzigingen in ew-aanmaak en transport
veroorzaken (EW zeit er anders uit -> andere
opvouwing -> niet goed in transport ; normaal
aanwezig maar stoornis in enzyme)
Depositie ve abnormaal exogeen product
2
, - Lipiden
Steatose = leververvetting
- Glycogeen
- glycogeen storage disease (glycogenoses)
- genetische aandoening
- deficiëntie in 1 vd enzymen betrokken bij synthese of afbraak van
glycogeen
- uitgebreidheid van glycogeenstapeling afhankelijk van weefseldistributie
vh specifiek enzym
- Pigment
- Exogeen : anthracosis thv longparenchym en pulmonale lymfeklier < koolstof in de
lucht (zwart pigment)
- Endogeen : pigment
- lipofyscine (eindproduct v. hemoglubine -> bruine kleur)
- Hemosiderine : afkomstig van hemoglobine: ijzerneerslag
- Eiwitten
- Autosomaal recessieve aandoening
- Mutatie veroorzaakt abnormaal eiwit : accumulatie van dit abnormaal eiwit in ER
van hepatocyten
- Functie : inhibitie van proteasen (longemfyseem)
Longemfyseem = beschadiging van de longen
1.2 Celschade en celdood
- Celschade : oorzaken
- Hypoxie = ischemie (= onvoldoende oxygenatie vh bloed), verminderde capaciteit
van het bloed om zuurstof af te voeren ( bij co-intoxicatie) , ernstig bloedverlies
- Fysische agentia = mechanische trauma, temperatuur, drukveranderingen,
bestralingen (vb kernramp , radiotherapie) en elektrische schok
- Chemische agentia = glucose of zout, gif, industrieel, recreatief, therapeutisch
- Infectieus
- Immunologisch = auto-imuunziektes, imuunreacties tegen micro-organismen of
exogene substanties
- Genetisch = deficiënties in functionele eiwitten , variaties in genetische
achtergrond kunnen gevoeligheid van cellen voor bepaalde chemische stoffen of
andere beïnvloeden
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bg04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.