Drie lijnen van verdediging
• De huid
• Aspecifieke immuunsysteem
o Aangeboren
• Specifieke immuunsysteem
o Adaptief
Eerste lijn van verdediging
• Mechanisch
o Epitheliale cellen aan elkaar
waardoor er niks tussen kan
o Lucht of vloeistof beweging,
trilharen
• Chemisch
o Waardoor geen replicatie kan
plaatsvinden
• Microbiologisch
o Mensen hebben microbioom dat ons beschermt
B en T cellen van adaptieve
immuunsysteem zijn heel specifiek
en verschillen van mens tot mens.
Delta-bèta T cellen en killer T cellen
worden net als andere T cellen
aangemaakt maar hebben wel de
eigenschappen van het
aangeboren immuunsysteem
→reageren snel
In aangeboren immuunsysteem horen ook innate lymphoid cells (ILC); zijn niet
antigeen specifiek maar helpen wel snel.
De immuuncellen bevinden zich in de dermis van de huid. Maar verder ook in de
bloedbanen waar ze in en uittreden.
Pathogenen kunnen op verschillende plekken naar binnen komen. Bijvoorbeeld via
een opening van de huid, maar ook via inademing. Kan in maag-darm stelsel
komen door bijvoorbeeld besmet eten. Maar kan ook bij bloedoverdracht.
Pathogenen zijn schadelijk voor het menselijk lichaam door de toxines die
geproduceerd worden. Zij gebruiken die toxines voor hun eigen overleving.
,Directe mechanismen toxines
• Exotoxines; worden uitgescheiden buiten de cel en vallen cel dan aan
• Endotoxines; dringen cel binnen en scheiden van binnenuit toxines uit
• Direct cytopatische effect; repliceert zich in cel en op gegeven moment barst
cel open waardoor er heel veel deeltjes vrijkomen die dan weer kunnen
repliceren in volgende cel
Indirecte mechanismen
• Immuun complexen; immuunsysteem geeft signaal af wat zelf schade geeft.
Antilichamen vormen complexen die beschadiging van nieren kunnen
opleveren
• Anti-host antilichamen; kan zijn dat ze ook eigen cellen opruimen
• Cel-mediated immuniteit; als cel is geïnfecteerd word deze hele cel om zeep
geholpen door immuunsysteem, wat ook voor schade zorgt
Afhankelijk van het soort pathogeen wordt er een ander immuunrespons opgewekt.
4 hoofdklassen van pathogenen
1. Virussen
a. Natuurlijke killer (NK) cellen
2. Endosomale bacteriën
a. Macrofagen
3. Multicellulaire bacteriën
a. Eosinofiele- en basofiele granulocyten
4. Extracellulaire bacteriën/schimmels
a. Neutrofiele granulocyten
Soorten afweercellen
• NK cellen: killer cel bevat granules met cytotoxische stoffen. Zodra die
contact maakt met target cel worden deze stoffen in cel vrijgelaten
• Macrofagen: fagocyterende pathogenen en breken die intracellulair af in het
endosoom met enzymen uit lysosomen.
• Granulocyten
o Eosinofiel/basofiel; bestrijden parasieten door degranulatie toxische
moleculen, doden ze niet meteen maar drijven ze uit het lichaam
o Neutrofiel: kunnen deeltje opnemen, maar kunnen ook enzymen uit
lysosomen uitspugen en zo het deeltje aanvallen. Als laatste kunnen ze
ook NETs uitscheiden (blaasje met alle inhoud cel) waar DNA, enzymen
en bacterie samenklonteren en zo bestreden wordt
2
,Bij binnendringen pathogenen wordt er heel snel een reactie opgewekt waardoor
veel al wordt opgeruimd. Daarna vind er herkenning plaats door cellen aangeboren
immuunsysteem. Deze herkenning zorgt voor activatie speciale cellen. Veel later
volgt het adaptieve immuunrespons. Wat zorgt voor het opruimen van laatste delen.
Duurt lang voor activatie omdat antigeen eerst naar lymfeklier moet. Hier zitten
naïeve B en T cellen die moeten differentiëren tot effector cellen waarna ze terug
moeten naar plaats van infectie.
Voordeel adaptief immuunsysteem is geheugencellen die kunnen zorgen voor
snellere reactie bij besmetting zelfde pathogeen.
Activatiestappen
• Antimicrobiële peptiden
o Kleine lokaal geproduceerde eiwitten. Zijn veel typen aanwezig, zijn
afhankelijk van de verschillende producerende cellen. Hebben een
direct toxische werking
• Cytokines & chemokines
o Zorgen voor bijhalen extra immuuncellen. Worden gemaakt via toll-like
receptoren. Zijn specifieke cytokines die verschillende soorten
immuuncellen aantrekken. Zorgen ook voor maken openingen in
bloedvaten zodat cellen het weefsel in kunnen.
• Complementaire activatie
Herkenning pathogenen door immuuncellen (macrofagen); hebben receptoren die
betrokken zijn bij de herkenning van verschillende pathogenen door aangeboren
immuuncellen → pattern recognition receptors (PRRs). Herkennen pathogen-
associated-molecular patterns (PAMPs); zijn heel typische voor een
bepaald soort pathogeen. Pathogeen kan deze structuur ook niet
muteren zonder integriteit te verliezen
Belangrijkste PRRs zijn; membrane Toll-like receptoren,
cytoplasmatische receptoren (beide signalerende typen). Maar ook
mannose-receptoren (endocyeterende typen). Pathogeen heeft
meerdere receptoren
Toll-like receptoren zitten op buitenmembraan en in endosomale
compartiment. Komen altijd voor in dimeren. Hebben ze ook in
cytoplasma zitten. Op verschillende plekken zodat ze verschillende
pathogenen kunnen herkennen.
Toll-like receptor is dus PRR die een PAMP van een pathogeen kan
herkennen. Dit zorgt voor een signaal in de cel waardoor er een
respons wordt opgewekt. Dit leidt tot expressie cytokines.
Noemen a-specifiek omdat er geen onderscheid gemaakt kan worden tussen
verschillende soorten bacteriën maar bijvoorbeeld wel het verschil tussen
verschillende pathogenen. Worden dus herkent per klasse.
NK cellen zorgen voor afremming viruscellen, T cellen zorgen later dan voor
afsterving van de cellen. Kan niet zonder één van beide omdat het in
samenwerking zorgt voor het beste effect.
3
, NK cellen hebben receptoren die zowel een remmende als
activerende functie hebben. Is een balans hiertussen. Herkennen
hetzelfde ligand; MHC-1. Komt tot expressie in alle
kernhoudende cellen. Alleen rode bloedcellen geen. Zolang er
MHC-1 aanwezig is wordt NK cel geremd → zal dus niet je eigen
cel aanvallen.
Als virus cel binnendringt zorgt dat voor verminderde expressie
MHC-1 waardoor NK cellen het als gevaar zien.
T en B cellen geactiveerd door de dendritische cel. Lijken op
macrofagen met allemaal toll-like receptoren, maar deze
kunnen uit het weefsel weg wat macrofagen niet kunnen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucavaneick. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
