samenvatting hoofdstuk 13, persoonlijkheid, inleiding in de psychologie
5 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Inleiding in de psychologie (6471PSYC)
Instelling
Universiteit Leiden (UL)
Boek
Psychology
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 13 voor het vak inleiding in de psychologie. Het gaat over persoonlijkheid. Er worden vier benaderingen uitgelegd: de psychodynamische, trait, sociaal-cognitieve en humanistische benadering. Van elke benadering wordt uitgelegd wat het inhoudt en waar het vanuit...
Alle HC- aantekeningen van Inleiding in de Psychologie + afbeeldingen
Alles voor dit studieboek (93)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Pedagogische Wetenschappen
Inleiding in de psychologie (6471PSYC)
Alle documenten voor dit vak (87)
Verkoper
Volgen
naomikantebeen
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting hoofdstuk 13: Persoonlijkheid
Persoonlijkheid is een uniek patroon van blijvende gedachtes, gevoelens en gedragingen die
iemand karakteriseren. Om dit te snappen, moet je ook dingen weten over zijn ontwikkeling,
culturele invloeden, genen en andere biologische aspecten, perceptuele en andere
informatieverwerkingsgewoontes, patronen in emotionele uiting en sociale vaardigheden. Verder
wordt onderzocht naar hoe het zich ontwikkelt en verandert over de tijd heen.
De manier waarop dit onderzocht kan worden, gaat vaak volgens een van de vier benaderingen:
de psychodynamische, gedrags-, sociaal-cognitieve of de humanistische benadering.
De psychodynamische benadering
Sigmund Freud dacht dat persoonlijkheid bepaald werd door psychologische factoren in plaats
van biologische factoren of bepaalde situaties. Mensen weten deels niet hoe ze zich voelen of
wat ze denken omdat dat gecontroleerd wordt door een onbewust deel van onze
persoonlijkheid. Deze gedachte leidde tot de psychoanalytische theorie: verschillende onbewuste
psychologische processen beïnvloeden onze gedachtes, gevoelens en gedragingen.
Freud zei dat onze persoonlijkheid bestaat uit 3 onderdelen: id, ego en superego.
Id wordt gevormd door alle aangeboren, onbewuste leven- en doodinstincten. Id handelt aan de
hand van het genotsprincipe: het zoeken naar een onmiddellijke vervulling van beide soorten
instincten, ongeacht de sociale regels of de gevoelens van anderen. Als iemand voordringt in een
rij omdat hij honger heeft, handelt zijn id op dat moment.
Ego is een balans tussen de echte wereld en id. Het ontstaat als de omgeving idhandelingen
afkeuren. Ego handelt vanuit het realiteitsprincipe: hij maakt afwegingen tussen behoeftes van id
regels van de samenleving. Ego maakt ook gebruik van verdedigingsmechanismen, mechanismen
die gevaren voorkomen of verhullen als ze er toch zijn. Voorbeelden zijn:
Onderdrukking dreigende gedachtes en herinneringen wegduwen uit je bewustzijn
Rationalisatie je gedrag goedpraten door redenen of excuusjes te geven
Projectie onbewust je eigen gevoelens aan iemand anders toeschrijven
Reactie formatie het tegenovergestelde doen van wat je eigenlijk zou willen
Sublimatie onacceptabel impulsen omzetten in acceptabele door het bijvoorbeeld
symbolisch te uiten
Plaatsverschuiving impuls verschuiven naar een minder bedreigend persoon
Ontkenning het bestaan van de bedreigende impuls ontkennen
Compensatie onbewust compenseren voor waar je bang voor bent
De regels die kinderen aanleren door ervaring in de maatschappij nemen ze over. Dit
internaliseren zorgt voor de superego. De superego vertelt ons wat we wel en niet zouden
moeten doen. Het is echter wel net zo koppig als de id. Hij zou de hongerige persoon zich
schuldig laten voelen over het voordringen.
Deze 3 onderdelen raken vaak in conflict, intrapsychische of psychodynamische conflicten. Freud
zegt dat het aantal, de uitkomst en de aard van deze conflicten iemands persoonlijkheid vormt.
Freud zegt ook dat persoonlijkheid gevormd wordt in verschillende stadia van de psychoseksuele
ontwikkeling. De eerste fase heet de orale fase, omdat kinderen alles in hun mond stoppen. Als
, niet aan de behoefte wordt voldaan, kunnen problemen ontstaan, zoals teveel eten of
afhankelijkheid (te laat stoppen met bv borstvoeding) of bijtende sarcasme gebruiken (te vroeg
stoppen). De tweede fase heet de anale fase, waarin het kind zijn ego vormt doordat ouders
grenzen stellen. Problemen hierin kunnen leiden tot gierigheid of netheid (te veel regels) of
ongeorganiseerd zijn of impulsiviteit (te weinig regels). De derde fase (3-5 jaar) heet de
phallische (penis) fase, omdat jongens daarin seksueel ontwikkelen. Hij zegt dat jongens verliefd
worden op hun moeder en daarom hun vader willen vermoorden. Deze impulsen noemt hij het
Oedipale complex. Als hij hier niet aan toegeeft, ontstaat de superego. Meisjes worden in deze
fase verliefd op hun vader, wat het Electra complex heet. Problemen in deze fase kunnen leiden
tot het niet kunnen aangaan van sociale relaties of niet kunnen omgaan met autoriteit. Na deze
fase is een periode van rust, de latency period, die de rest van de kindertijd aanhoudt. Tijdens
adolescentie begint de genitale fase, omdat dat dan weer belangrijk wordt. Deze duurt de rest
van iemands leven.
Niet iedereen was het met Freud eens. Sommigen vormden daarom varianten op zijn theorie,
zoals de neo-Freudianen. Carl Jung zei bijvoorbeeld dat mensen langzaam verschillende mate van
introversie (neiging om op je eigen ervaringen te reflecteren) en extraversie (neiging op te
focussen op de sociale wereld) ontwikkelden, samen met andere psychologische functies, zoals
denken of voelen. De combinatie hiervan vormen unieke en voorspelbare gedragspatronen.
Alfred Adler zei dat persoonlijkheid ontstond om hulpeloosheid van de babyfase te voorkomen
en grip te krijgen op de omgeving. Karen Horney gaf de eerste feministische benadering, namelijk
dat mannen zich minder voelen omdat ze geen kinderen kunnen maken (baarmoedernijd),
waardoor mannen vrouwen minderwaardig behandelen.
Wat nu nog over is van de psychodynamische benadering is object relaties, hoe vroegere relaties
invloed hebben op de manier hoe iemand later de mensen om hem heen waarneemt. Een
andere theorie die hierop lijkt is de gehechtheidstheorie. Hierin wordt gezegd dat de band met
eerste opvoeders veilig moet zijn voor kinderen, omdat het anders gevolgen heeft op hun
persoonlijkheid, zelfbeeld, identiteit, veiligheid en sociale relaties. Ook hebben ze dan een
grotere kans op psychologische stoornissen.
In veel van Freuds ideeën zat een kern van waarheid. Zo kunnen ervaringen op jonge leeftijd
inderdaad de ontwikkeling beïnvloeden en gebruiken mensen verdedigingsmechanismen (echter
niet altijd onbewust). Echter zijn er ook veel kritiekpunten. Zo zijn zijn studies gebaseerd op een
paar participanten die bovendien niet representatief waren. Ook zijn veel van zijn resultaten
(onbewust) beïnvloed door hem zodat er positieve uitkomsten uitkwamen en omdat hij veel
leidende vragen gesteld heeft. Verder wordt gezegd dat hij teveel op de psychoseksuele
ontwikkeling van mannen focust en vrouwen negeert. Als laatste zijn zijn onderzoeken niet echt
wetenschappelijk geweest of bewezen. Om al deze redenen heeft de psychodynamische
benadering veel minder invloed dan eerst.
De trait benadering
De trait benadering zegt dat persoonlijkheid relatief stabiel is, waardoor het voorspelbaar is. Ook
zegt het dat persoonlijkheid stabiel is in verschillende situaties. Bovendien kan het daarom
verklaren waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt. Als laatste verschilt het per
persoon hoeveel persoonlijkheidstrekken diegene heeft. Niemand heeft precies dezelfde
eigenschappen, waardoor iedereen uniek is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naomikantebeen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
