Dit is een samenvatting van het vak 'Voortplanting en Verloskunde' van de opleiding Agro- en Biotechnologie met de afstudeerrichting Dierenzorg aan Hogeschool Gent.
VOORTPLANTING EN
VERLOSKUNDE
1. ANATOMIE EN FYSIOLOGIE V/D GESLACHTSORGANEN
1.1 Van het vrouwelijk geslachtsapparaat:
Geboortekanaal:
- Beenderig geboortekanaal of bekkenkanaal lijkt op een afgeknotte
kegel waarvan de grootste doorsnede naar de buikholte (craniaal)
ligt en de kleinere caudaal ligt
- Craniale opening vormt een stugge, gesloten, beenderige ring
beslissend voor verloop van uitdrijven vrucht
- Caudale ring wordt gevormd door zitbeenboog, de brede
bekkenbanden en een min of meer beweeglijk kruisbeen
(heiligbeen)
- Caudale ring is vervormbaar o.i.v. hormoon relaxine
(bekkenbanden gaan verslappen)
- Verticale doorsnede is groter dan de horizontale die op haar beurt
dorsaal groter is dan ventraal dit is bevorderlijk voor het
doorschuiven van de grootste doorsneden van de vrucht nl. heup,
boeg en schouders
- Dankzij grote verticale doorsnede zijn de partus-omstandigheden gunstiger voor het
veulen dat de grootste rompdoorsnede eveneens in de verticale richting vertoont,
minder gunstig voor het rund waar de romp zijn grootste doorsnede in de dwarse
richting heeft
Paarden kunnen vaker natuurlijk bevallen dan melkkoeien want die hebben een hele
brede thorax en geraken dus niet door bekkenkanaal op natuurlijke wijze
Geslachtsorganen:
- Bestaat uit ovaria en gangensysteem
Zorgt voor ontvangst van de door het ovarium geovuleerde eicel(len), voor
bevruchting en transport naar de implantatieplaats
Zorgt voor transport van sperma naar bevruchtingsplaats in eileider
Zorgt voor uitdrijving van de vrucht
- Vrouwelijk geslachtsorgaan bevat volgende delen:
2 eierstokken (ovaria)
2 eileiders/oviducten (tubae fallopii of salpinx) – 1 baarmoeder (uterus)
1 baarmoederhals (cervix)
1 schede (vagina)
1 schaapspleet (vulva)
,- Ovaria/eierstokken:
Klein orgaan
Ovaal – plat
Bij rund liggen ze in het bekken, bij zeug en merrie
liggen ze onder de lendenen
0.5cm (kat) – 5cm (paard)
In de eierstokken zitten tussen het bindweefsel de
eicellen
Ovaria groeien tot wanneer het dier geslachtsrijp is en
verkleinen naar menopauze toe
Vorm en grootte afhankelijk van hypofyse-activiteit (voor puberteit veel kleiner)
Aan een zijde heeft het ovarium een duidelijke groeve waar geen tunica
albuginea (bindweefselkapsel) overheen loopt, dat is de ovulatiegroeve hier
komt eicel vrij
Functie: gametogenese (algemene term van productie voortplantingscellen:
oögenese/productie eicellen – spermatogenese/productie zaadcellen) en
hormoonproductie (oestrogeen)
Rund:
o In bekken, tussen darmbeenzuilen
o Langwerpig
o Zacht aanvoelend
Varken:
o Druiventrosvormig
o Zeer sterk doorbloed (rood/paars)
Paard:
o Dieper in buik, onder lenden
o Voelen hard aan door sterk bindweefselkapsel (tunica albuginea)
- Eileider/oviduct/falliopian tube:
Zeer dunne gekronkelde buisjes die ovaria met baarmoeder verbindt en zorgt
voor transport
Eileider loopt uit op een trechtervormige verwijding met
fransjes (fimbriae) die ovarium ten dele omsluit: de
ampulla
Fransjes hebben een grote beweeglijkheid die eicel
helpt bij vinden van de weg naar eileider
Epitheel bevat trilharen die een beweging veroorzaken
in de richting van de uterus
Bevruchting t.h.v. ampulla
4 onderdelen:
o Infundibulum: trechtervormige verwijding met
fransjes, omsluit het ovarium. Als die bevruchte
, eicel niet opgenomen wordt door infundibulum dan krijg je een
buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
o Ampulla: grootste deel van de eileider en vormt het deel van eileider
met grootste diameter
o Isthmus: deel van eileider met nauwste diameter en verbindt ampulla
met intraluraal deel van uterus
o Intramuraal deel: nauwste deel en zorgt voor verbinding tussen isthmus
en uterus
- Baarmoeder
(uterus) en
baarmoederhoornen (tubae uterniae):
Meeste diersoorten hebben 1 uterus bestaande uit 1 corpus en 2
baarmoederhoornen (uterus bicornis)
In buik- en bekkenholte
Vorm en structuur verschillen volgens diersoort
Merrie: goed ontwikkeld uteruslichaam, 2 uterushoornen zijn relatief klein
Koe: opgekrulde hoornen zoals die van een ram, klein uterus-lichaam
Zeug: zeer lange gekronkelde uterushoornen
Uteruswand: sterk gespierd om tijdens partus ervoor te kunnen zorgen dat jong
geboren kan worden + klierrijk: eerste 2-3 weken gaan zygoten overleven d.m.v.
deze klieren in de wand
Anatomische opbouw uteruswand:
1. Sereuze membraan/perimetrium:
o Buitenste laag
2. Myometrium: spierlaag, bevat 3 lagen:
o Binnenste circulaire spierlaag
o Buitenste longitudinale spierlaag
o Tussenlaag/vaatrijke laag
o Dikste laag
o Vaatrijke deel van myometrium voorziet uterus van bloed
3. Endometrium:
o Binnenste laag
o Klierrijk
o Bindweefsel
, Konijn:
o 1 vagina
o 2 aparte cervices
o 2 aparte uteri
= UTERUS DUPLEX
Mens:
o Geen hoornen aan baarmoeder
o Alleen corpus
= UTERUS SIMPLEX
Herkauwers:
o 2 hoornen opgekruld als hoornen van een ram
o Corpus is klein
= UTERUS BICORNIS
Merrie:
o 2 hoornen, T-vormig, kort
= UTERUS BICORNIS
Zeug:
o 2 zeer lange kronkelende hoornen
= UTERUS BICORNIS
Hond en kat:
o Langwerpig uteruskanaal
o 2 langwerpige hoornen
= UTERUS BICORNIS
- Baarmoederring (-mond, -hals, cervix):
Sterk geplooide spier die de baarmoeder naar buiten (vagina) afsluit
Cervix beschermt baarmoeder tegen infecties en moet tijdens bronst de passage van
sperma mogelijk maken
Groot secretorisch oppervlak (veel klierweefsel)
o Het secreet is slijm waarvan de hoeveelheid en de viscositeit varieert met
het stadium van de cyclus
Cervix wordt pas volledig geopend tijdens partus
Tijdens dracht wordt cervix-slijm vaster en vormt een prop, vlak voor partus vervloeit
de prop door hormonale invloeden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentldestaercke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
