Hoofdstuk 1: Inleiding tot fysiopathologie
1) Begrippen
Disease:
o beschadiging (impairment) van cellen, weefsel, orgaan of orgaansysteem functioneren
o ziekte als stoornis kan zich op versch niveaus situeren
o overdraagbaar (communicable) of niet overdraagbaar
overdraging van persoon tot persoon, infecties via direct contact, druppelinfectie,
voedsel, lichaamsvochten
Overdraagbare ziektes zijn allemaal infecties maar niet alles infecties zijn overdraagbaar
(bv tetanus)
o Begrijpen v mechanismen v ziekte is bel voor preventie
Preventie
o Primair: voorkomen dat een bepaalde ziekte zich zal ontwikkelen: bv fietshelm, handen
wassen, vacinatie, vermijden roken en alcohol bel rol van gez werkers hier
o Secundair: door vroeg detectie/screening al vroeg een bepaalde aandoening gaan behandelen:
bv mammografie, prostaat oz; meten vd BD, cholesterol meten
o Tertiary prevention: revalidatie na dat een ziekte zich heeft voor gedaan: bv beroerte of hart
infarct: naast revalideren verdere complicaties en progressive voorkomen
Fysiopathologie
o Studie vh functionele veranderingen/gevolgen die gebeuren in het lichaam als een resultaat v
letsel, disorder, disease
Bv injury: verbranden gevolgen: kwetsbaarder voor infectie, dehydratatie,…
Disorder: migraine (door onevenwicht tss energieverbruik en energie toevoeging dat
zorgt voor hoofdpijn)
Disease: bv suikerziekte
o berust op grondig begrip vd menselijke anatomische structuur en fysiologische functie
o pathologie vs fysiopathologie
path: nadruk op structurele afwijkingen
Fysio: meer kijken naar de functionele afwijkingen en veranderingen die optreden
1
, Pathogenensis
o Organisatie en ontwikkeling v illness (persoonlijke beleving) of disease
o Bestaat uit
Risicofactoren
Modificeerbaar of niet (bv geslacht)
Lft, cholestorol, obesitas, sedentair leven, diabetes, hoge BD, genen hartziekte
Uitlokkende factoren
Bv astma aanval: stress, inspanning, pollen, koud weer, schimmel,…
Etiologie (oorzaak aan begin v ziekte proces)
Pathogeen: ziekte verwekkende micro organisme, bv coronavirus
Multifactoreel: meerdere oorzaken bv omgeving + genen
Idiopatisch: geen gekende oorzaak
Bepaalde mutaties in genen
Nosocomiaal :wat zich binnen contouren van ggz afspeelt: bv infectie die opdoet in
het ziekenhuis
Iatrogeen: iets is het gevolg van een medische behandeling ( bv een infectie door
katheter)
Mechanisme, progressie en oplossing van de ziekte
Voorbeeld: diabetes type 2
mechanisme is de insuline insufficiëntie
Oorzaken: omgeving + genen (multifactoriële etiologie)
Uitlokkend: door langdurig cortisone gebruik
Klinische manifestatie
o Signs (obj, bv koorts) vs. Symptoms (subjectief, bv moe voelen)
o Local (op bep plek) vs. Systemic (bv koorts, op het hele lichaam, moe voelen bij infectie)
o Acute vs. Chronic
o Remissions (symptom vrije periodes, bv bij muco) vs. Exacerbations (bv chronische bronchitis,
maar deze worden erger wnr er nog een luchtweginfectie bovenen op)
o Asymptomatic (screening) geen klinische manifestaties
Diagnose en behandelingen
o Diagnose (een label voor een bep ziekte)
o Syndroom (hekenbare combo van science en symptoms bv parkinssons syndroom)
o Prognose: voorspellingen v ziekteverloop bij bep pt
o Morbiditeit (feit dat de ziekte een impact heft op de levenskwaliteit) - mortaliteit (sterven)
Populatie gezondheid
o Epidemiology: hier bestuderen voorkomen ziekte in een bep popu of streek, welke indiv worden
door een ziekte getroffen, wrm komt het in een bep popu voor?, preventieve maatregelen
o Incidence: kans dat een aandoening zal voorkomen in een bep pop, bv down is 1 op 700
o Prevalence: % wie op een bep moment aan een bep ziekte lijdt)
o Endemic: altijd aanwezig is in een min of meer altijd aanwezig in een bep popu: bv malaria
o Epidemic: bv griep epidemie, zeer besmettelijk
o Pandemic: infectieziekte die zich over continenten gaan verspreiden, bv corona
2
,Hoofdstuk 2: aangepaste (altered) cel en weefsels
1) Cel adaptatie en aanpassen aan stress
Stress op cel kan afsterven of zich gaan aanpassen
Aanpassingen in aantal, grote, structuur
Atrophy
o veranderingen in grootte afname in celvolume
o bv wnr te lang in gips -> geeft atrofie vd kuitspier
o Functionele eis: bv bep spiercellen niet meer gebruiken door
immobiliteit
o Weinig zuurstof beschikbaar (niet afw want dan gaan cellen
dood), bv bij vernauwingen in kransslagaders, coronair lijden)
o Hormonen of het wegvallen daarvan (bv menopauze) atrophy van het borstweefsel
o Wegvallen van bezenuwing van cellen: ALS: motorische zenuwcellen in het ruggenmerg
afsterven waardoor de bezenuwing vd spier wegvalt waardoor die spier gaat atrofiëren
(innervatie)
o Nutritioneel: wnr te weinig B1 kan dit zorgen voor atrofie van bep cellen in de hersenen
korsakoff syndroom
Hypertrophy
o veranderingen in grootte stijging in celvolume
o bv wnr veel trainen is er een toenamen van spiervolume (functional eis)
o hormonen: prolactine zorgt voor melkproductie
Hyperplasia
o toename in aantal
o op grootte hoogte is er minder zuurstof wat zorgt voor meer rode bloedcellen (functionele eis)
o hormonen:
menstruele cyclus (baarmoederslijmvlies)
Acromegalie: veel groeihomoon: overpoductie in de lever kan zorgen voor hyperplasie van
bep structuren (zie verder)
Metaplasia
o v een normal celtype naar een ander normal celtype dat je niet op die plek verwacht
o bv door te roken squamous metaplasia: in luchtwegen normal een eenlagigie cellaag die
door sigarettenrook omzetten in meerlagige plaveicel structuur
Dysplasia
o abnormale wijzigingen in het celtype, veranderen naar een niet normal celtype
o kan voorstadium voor kanker zijn
Sommige factoren kunnen zorgen voor meerdere vormen
o TSH: hormoon, wnr dit stijgt is er meer volume en aantal van cellen in de schildklier
o Hypertrophy + hyperplasia
3
, 2) Cellulaire schade en dood
Wnr stressor te groot of te lang kan de cel zijn vermogen om zich aan te passen verliezen en
afsterven
Bv necrose van weefsels door diabetes weefsels zijn aan het afsterven
Mogelijke oorzaken
o toxines:
exo: alcohol kan zorgen voor celdood in leveren of hersenen
endogeen: bij allergische reactie kunnen er stoffen vrijkomen die zorgen voor celschade
o infecties,: visrussen, bacterieen, …
o Fysische:
mechanisch (bv knie schaven)
chemisch ( bv bep producten drinken die slokdarmen beschadigen)
thermisch (vries en verbrand wonde)
o Deficit (bv te weinig zuurstof of voeding of vitamine
Als stressor wegvalt kan er normalisatie optreden, maar soms is dit onomkeerbaar
Mechanismes van dood
o Apoptosis
Door genetisch signaal kan een cel afsterven
Cellulaire zelfmoord, geprogrammeerde cel dood
Bel fysiologisch proces: Bv oude cellen in darmen en cellen sterven af waardoor er een
continu vernieuwing is
Embryo: Syndactyly: 2 vingers die niet goed onderscheiden zijn v elkaar is door
verstoorde apoptose waardoor geen verschillende vinger (geen ruimte tss vingers)
Kan ook in een aantal pathologische situaties: hepatitis B: zowel apoptose als necrose in
lever zien
o Necrosis
Gerelateerd met cel schade
Gedesorganiseerd proces
Geassocieerd met inflammatie Kan zorgen voor ontstekingsreactie (is niet zo bij
apoptose, komt geen inhoud vd cel vrij) cellen barsten open en de inhoud hiervan zorgt
voor een geassocieerde ontstekingsreactie
3) Cardiac hypertrophy
Anatomie vh hart
o LH en RH
o Voorkamer/atrium en kamer/ventrikel (L en R)
o Bloed door LV komt in de aorta en de grote bloedsomloop
o Bloed door RV komt in pulmatorische circulering en komt in de
kleine bloedsomloop of de longcirculatie
o Wnr hart hypertrofie: kijken of dit LV of RV
o Wnr RV: kijken of verhoogde druk in longcirculatie (bv longziektes)
o Wnr LV: kan door tegendruk in algemene cirvulatie, verhoogde
bloeddruk, maar kan ook probleem tss klep tss LV en aorta
4