Samenvatting
Samenvatting - Compendium Artrologie Anatomie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit is een samenvatting van het compendium artrologie van het vak anatomie in het eerste bachelorjaar REVAKI aan de VUB.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Compendium ArtrologieProf. E. Cattrysse
1. Inleiding
1.1 Beenverbindingen en gewrichten
Een beenverbinding = junctura à niet per se een erg mobiel gewricht (schedelnaden zijn
ook botverbindingen.
Gewrichten zijn beenverbindingen <-> niet alle beenverbindingen zijn gewrichten
Verschillende hoofdtypes:
a. Synostosis
b. Junctura Fibrosa Op basis van toenemende
c. Junctura cartilaginea graad van differentiatie
d. Junctura synovialis.
1.1.1 De Junctura Fibrosa
Gekenmerkt door een aanwezige fibreuze tussenstof in de
beenverbindingen.
o Tussenstof membraneus = syndesmosis (bv. membrana
interossea cruris tussen tibia en fibula).
o Tussenstof niet membraneus = sutura (bv. schedelnaden).
Soorten suturae: à wijze waarop naden in elkaar haken
a. Sutura squamosa = overlappend;
b. Sutura serrata = met grillige uitstulpingen die in elkaar passen;
c. Sutura plana = rechtlijnige naad.
1.1.2 De Junctura Cartilaginea
= een schijf kraakbeen als verbinding tussen beide botten.
Soorten:
o Synchondrosis = bevat hyalien kraakbeen à 2 soorten:
- Primaire synchondrosen = verdwijnen na de pubertijd na de volle groei van de
lange holle beenderen (bv. Epifysairschijven);
- Secundaire synchondrosen = op volwassen leeftijd toch een hyalien kraakbeenstuk
dat blijft bestaan tussen beide botten.
o Symfysialis/symphysis = bevat fibreus kraakbeen (bv. verbinding tussen beide ossa
pubis).
ð Synchondrose en Symphysis = vaak ligamentair overspannen.
1
,1.1.3 De Junctura Synovialis
= meest ontwikkelde type beenverbinding à gekenmerkt door de aanwezigheid van:
1. Articulair kraakbeen = hyalien of fibreus cartilago;
2. Gewrichtskapsel = capsula articluaris;
3. Gewrichtsholte = cavum articulare;
4. Gewrichtsvocht = synovia.
(Bijkomende kenmerken: gewrichtsbanden, slijmbeurzen, ligamenta (Lig./Ligg.) en
bursae)
Junctura synovialis = diartrosen = een goed beweegbaar gewricht <--> amfiartrose =
weinig beweegbaar!
Een beenverbinding kan in de loop van het leven evolueren tot een synostose =
beenderige vergroeiing van oorspronkelijk articulerende botpartners.
ð Voorafgegaan door articulatio (Art.).
Het gewrichtskraakbeen à cartilago articularis:
Alle gewrichtskraakbeen = hyalien cartilago à enkele uitzonderingen!
Gewrichtskraakbeen à bekleed de articulaire vlakken op de botten (facies articularis).
Hyalien cartilago:
à Blauwachtig wit;
à 40% collageenvezels = verankerd in subchondraal bot + boogvormige configuratie.
Bevinden zich hoofdzakelijk parallel met het loopvlak van het gewricht. De ruimtelijke
schikking ervan wordt bepaald door grote moleculeketens van de matrix (botkern vloei.)
= vult de ruimte op tussen kraakbeencellen (chrondrocyten) en de collageenvezels.
Collageenvezels + matrixmolecule = geproduceerd door kraakbeencellen.
Type collageen + aard bindweefselmatrix = bepalen hoeveel vocht het kraakbeen kan
opnemen (Hyalien = 65-75% water).
Belasting = vervormen gewrichtskraakbeen = vloeistof uitpersen = gewrichtssmering ↑.
Fibreus kraakbeen = veel minder water, wel collageenvezels (ander type). Ook
rangschikking chrondrocyten is verschillend.
Het gewrichtskapsel à capsula articularis:
= verbonden met de articulerende botstukken.
à Voeding en het functioneren van het gewricht.
à Omsluit het cavum articulares van het betrokken gewricht.
Bestaat uit twee lagen: membrana fibrosa en membrana synovialis (soms ‘stratum’) met
een verschillend verloop en verschillende weize van aanhechting.
Tussen beide membrana zit vetweefsel, ook ligamenten en pezen.
2
,2 soorten:
o Membrana fibrosa: de buitenste laag. Het is bindweefselmembraan die
het gewricht overspant + mechanische verbinding die een belangrijke
bescherming is voor het gewricht.
Van kraakbeenrand à kraakbeenrand op de articulerende facies
articulares (heel wat uitzonderingen).
o Membrana synovialis: de binnenste laag. Voeding van het
gewricht door productie van synovia (gewrichtsvocht).
Men kan van binnen naar buiten een lamina intima en een
lamina subsynovialis onderscheiden.
Gewrichtsvocht geproduceerd + geabsorbeerd door
membrana synovialis à sterk van bloedvaten voorzien.
Het gewrichtsvocht à synovia:
Cavum articulare van een synoviaal gewricht bevat synovia.
Synovia = heldere, kleurloze/lichtgele, taai vloeibare stof.
Functie van de belasting + snelheid glijden gewrichtsvlakken = viscositeit synovia wijzigt.
Foetale ontwikkeling = primaire vaatsystemen in het gewrichtskraakbeen verloren
gegaan à gewrichtskraakbeen gevoed door diffusie (?).
Voedingsstoffen doorgegeven via synovia (geproduceerd door binnenste laag van het
gewrichtskapsel = membrana synovialis).
à Beschermende functie synovia = smeermiddel tegen mechanische slijtage.
Verwijdering synovia = wrijvingscoëfficiënt stijgt tot 40%.
Gelijkenissen tussen smeringsmechanisme en beschermende functie = werking is een
vloeistoffilmsmering en grenssmering (smering aan rand van opp.).
Extreme belasting = loopvlakken extra beschermd door additief in het smeermiddel =
hyaluronzuur.
De Gewrichtsbanden à ligamenta:
Ligamentum (Lig.) = bindweefselstructuren waarin een groot aantal collageenvezels
voorkomen.
à ruimtelijke ordening van de collageenvezels is bepaald door de functie van het
ligament.
à belangrijk voor het sturen van bewegingen.
Capsula articularis à versterkt door nauw verbonden ligamenten = capsulaire
ligamenten.
Kunnen ook afzonderlijke entiteiten zijn: extra-capsulair (liggen apart aan het kapsel) en
intra-capsulair (binnenin een gewricht).
Intrinsieke ligamenten = verbinden twee delen van eenzelfde botstuk.
Gescheurde ligamenten helen moeizaam = gevasculariseerd (?).
3
, Slijmbeurzen à bursae:
= Membrana fibrosa + membrana synovialis dat mechanische bescherming geeft.
à Vaak in de buurt van gewrichten gelegen + kunnen met een gewrichtsruimte in
verbinding staan.
à Ook onderhuids tussen spieren en ligamenten situeren.
à minimale hoeveelheden synovia.
Peesscheden à Vaginae synoviales:
Rondom spierpezen = kokers die uit een membrana fibrosa en een membrana synovialis
bestaan.
Wrijving↓.
à Glijden van pezen t.o.v. omliggende structuur te verbeteren.
à Vaak waar de pezen een wijziging van richting doormaken.
Tussen pees en vaginae synoviales zit een laagje synovia.
1.2 Bewegingen in synoviale gewrichten
Junctura synovialis à lijkt het meeste op een gewricht/articulatio.
Niet alle synoviale beenverbindingen zijn erg mobiel (bv. Art.
tibiofibularis proximalis).
De basisterminologie van functioneel-anatomische bewegingen:
Bewegingen in gewrichten à vaak aangegeven als bewegen
rond:
o Transversale à vlak loodrecht op de lengteas van het
lichaam/onderdeel (craniaal/caudaal).
o Sagittale à lichaam verdelen in een linker en rechter deel
(mediaal/lateraal).
o Longitudinale assen à rotatie.
Er is een onderscheid in tussen de bewegingen van de extremiteiten:
o Eenzelfde beweging zijn aan linker en rechter elkaars spiegelbeeld + zelfde
naamgeving;
o Beweging waarvan de uitdrukking omschrijft of de beweging naar links of rechts
plaatsvindt à bekken en wervelkolom.
Beweging voor synoviale gewrichten:
As Beweging Beweging
Sagittaal vlak Flexie Segmenten samen brengen
Extensie Segmenten weg van elkaar
Frontaal vlak Abductie Afvoeren = distale segment
adductie van middenlijn bewegen
Aanvoeren = omgekeerd
Transversaal vlak Exorotatie (supinatie)* Naar buiten draaien
Endorotatie (pronatie)* Naar binnen draaien
*Supinatie/pronatie à gewrichten van de onderarm/hand/voet.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tybovw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51036 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen