Inleiding ................................................................................................................................................ 3
Tekstbespreking “The Teaching of Architectural history and Theory in Belgium and the Netherlands” ..... 3
Terminologie en oog voor chronologie ......................................................................................................... 3
1. Klassieke Oudheid .............................................................................................................................. 4
1.1 Kennis architectuur van de oudheid? Wat kunnen we weten? .............................................................. 4
1.2 Kenmerken .............................................................................................................................................. 4
Griekse en Romeinse bouworde: Dorisch, Ionisch, Korintisch .................................................................. 4
Hoofdgestel portiek (portico) in klassieke architectuur ............................................................................ 5
1.3 Typologie & materialiteit ......................................................................................................................... 5
Materialen en opbouw klassieke architectuur .......................................................................................... 5
Ruimtewerking en grondplan .................................................................................................................... 6
Structurele uitdagingen ............................................................................................................................. 7
a. Tongewelf .......................................................................................................................................... 7
b. Bogen en bogenrijen (toepassen van rondbogen) ............................................................................ 7
c. Kruisgewelf......................................................................................................................................... 7
d. Koepel ................................................................................................................................................ 8
1.4 Stedelijke context .................................................................................................................................... 9
Militaire architectuur................................................................................................................................. 9
Architecturale ruimte: de antieke stad ..................................................................................................... 9
De stad als beschavingsideaal ............................................................................................................... 9
Motoren achter verstedelijkingsproces, ontstaan .................................................................................... 9
Synoikisme ............................................................................................................................................. 9
Apoikia ................................................................................................................................................. 10
Ruimtelijke evolutie: kenmerken van monumentaliseringsprocessen ................................................... 10
Voorbeeld: Acropolis te Athene (2e fase) ............................................................................................ 10
Voorbeeld Priëne: elementen van een klassiek stad .......................................................................... 11
Woonhuizen in een klassieke stad ...................................................................................................... 11
Voorbeeld Rome in de keizertijd (1ste – 2de eeuw na christus) ............................................................ 12
Nabloei van de antieke stad en architectuur .................................................................................. 13
1.5 Erfenis .................................................................................................................................................... 16
Het Karolingische Rijk (751-814) ............................................................................................................. 16
, 1.3 Frankrijk ................................................................................................................................................. 18
1.4 Vernieuwingen in de Romaanse architectuur ....................................................................................... 19
3. Middeleeuwse stedelijke context...................................................................................................... 20
3.1 Vroege stadsgroei in de Nederlanden (7de – 10de eeuw ~ vroege middeleeuwen) ............................... 20
3.2 Ontwikkeling en bloei Middeleeuwse steden (11de – 13de eeuw ~ hoge middeleeuwen) .................... 21
Morfologie Middeleeuwse steden .......................................................................................................... 22
Structurerende elementen .................................................................................................................. 22
Concentrisch .................................................................................................................................... 22
Naast een bestaande oudere eenheid een nieuwe meer dynamische nederzetting plaatsen....... 23
Groei is vaak veel complexer ........................................................................................................... 23
Structurerende elementen van de middeleeuwse stad ...................................................................... 23
Nieuwe stadsstichtingen ..................................................................................................................... 24
Sociale structuur en inrichting van de middeleeuwse stad................................................................. 24
3.3 Naar een crisis van de middeleeuwse stad (14de – 15de eeuw) ............................................................. 24
4. Gotische architectuur ....................................................................................................................... 25
4.1 Vroege gotiek ca 1140 – ca 1250 ........................................................................................................... 25
Kenmerken gotische kerk ........................................................................................................................ 26
4.2 Hoge gotiek ca 1250 – ca 1400 .............................................................................................................. 28
Engeland: Early English (vroege Engelse Gotiek) ..................................................................................... 29
4.3 Late gotiek ca 1400 – ca 1530 ............................................................................................................... 30
5. Renaissance: 15de-16de eeuw, omschakeling in maatschappelijke denken ........................................... 31
5.1 Copernicaans-heliocentrisch wereldbeeld (1535-1539) ....................................................................... 31
Renaissance – 15de-16de eeuw omschakeling in denken over ‘stad en maatschappij’ ............................ 31
5.2 Renaissance (ca. 1420- ca. 1600)........................................................................................................... 32
Vroege renaissance (ca. 1420 – ca. 1490) ............................................................................................... 33
Hoog-renaissance (ca. 1490 – ca. 1530) .................................................................................................. 33
Laat-renaissance (ca. 1530 – ca. 1600).................................................................................................... 34
5.3 Hoe evolueert dit verder buiten Italië? ................................................................................................. 34
6. Barokke architectuur, 17de-18de eeuw................................................................................................ 35
Nieuwe stedelijke fenomenen..................................................................................................................... 35
Residentiesteden ..................................................................................................................................... 35
Hervorming en Contrareformatie............................................................................................................ 35
2
,Inleiding
Tekstbespreking “The Teaching of Architectural history and Theory in Belgium and the Netherlands”
→ Discussie over de context en praktijk van architecuurgeschiedenis in academisch onderwijs lage landen
Thema’s in de tekst:
- Wat is de canon van architectuurgeschiedenis?
- Hoe wordt architectuurgeschiedenis opgevat?
- Welke aspecten komen daarvan terug in het architectuur onderwijs?
- …
België en Nederland hebben andere tradities op het vlak van architectuur
Sterke link met onderzoek in puntje 3 van de tekst
Wat is die canon in de architectuurgeschiedenis?
Canon = architecten, architectuurgebouw, complexen, evoluties die onze samenleving als
waardevol zou erkennen of erkent heeft en die dienen als referentiepunt in de architectuurpraktijk
en in het architectuuronderwijs.
~ mijlpalen in de architectuur
Heel wat verbreding in dat onderwijs vanuit onderzoek, maar ook vanuit debat
Evolutie: meer en meer nadruk op hedendaagse periode
Geen exacte wetenschap, maar een humane wetenschap
Aandacht voor wereldarchitectuur wordt aangehaald in tekst + genderperspectief
Terminologie en oog voor chronologie
= zeer essentieel
~ terminologie kan verschillende connotaties hebben doorheen periodes
Fronton = bekroning van de gevel (venster of ingang)
Terminologie komt vanuit de klassieke architectuur en werd daarna overgenomen in versch stijlen
!!!!Vocabularium van de architectuur
Boekje digitaal beschikbaar op BB
3
, 1. Klassieke Oudheid
1.1 Kennis architectuur van de oudheid? Wat kunnen we weten?
~ Wat zie je in Italië en Griekenland aan historische relikwieën?
= ruïnes, fragmenten (vaak uit marmer) die bewaard zijn
Verwoesting Pompeii
- Terugkomende materialen: niet enkel marmer, maar ook terracotta, baksteen, glas, houtconstructies,…
Vooral marmer bleef bewaard (marmer = duurzaam materiaal)
- Typologieën: tempels, woningen (slechter bewaard; waren uit minder duurzaam materiaal),…
1.2 Kenmerken
→ Vitruvias, De Architectura (10 boeken), ca. 25 voor Christus
Gaat verschillende elementen, materialen, stijlen, typologieën, technieken,… bespreken
Griekse en Romeinse bouworde: Dorisch, Ionisch, Korintisch
= te herkennen aan kapitelen
~ Gaat over stijl, proportie en symmetrie
Dorische orde (oudste) Ionische orde Corinthische orde
Kenmerken: Kenmerken: Kenmerken:
- Grotere zuilen - Slankere zuilen in vgl met - Nog slankere zuilen
- Geen basis (sokkel) Dorische - Meer geornamenteerde
- Zuilschacht versmalt naar boven - Basis of sokkel zuilenorde
- Gecannuleerd (cannulere of groef) - Voluutvormige (spiraal of - Hoge zuilenbasis
- Eenvoudig kapiteel, (decoratie) krul) kapiteel - Kapiteel gedecoreerd met
- Vaak gebruikt in acanthusbladen
tempelarchitectuur
- Onderste bouwlaag bij combi’s - Bovenaan bij combi’s (te
- - Versmalling = stabiliteitsfunctie maken met visueel aspect,
(meer evenwicht) + maakt geheel maar ook de zwaartekracht)
slanker
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper delangheEline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.