De tirannie van de verdienste: over de toekomst van de
democratie
De tirannie van de verdienste: over de toekomst van de democratie.......................................1
Proloog....................................................................................................................................3
Inleiding...................................................................................................................................4
0. Ergens binnenkomen..........................................................................................................4
De ethiek van het binnenkomen.........................................................................................4
Betalen voor verdienste......................................................................................................5
1. Winnaars en verliezers........................................................................................................5
Diagnose van de populistische onvrede.............................................................................5
Technocratie en marktvriendelijke mondialisering............................................................5
De retoriek van het opklimmen..........................................................................................6
Het meritocratische ethos..................................................................................................6
De politiek van de vernedering...........................................................................................6
Technocratische verdienste en moreel oordeel.................................................................6
De populistische opstand....................................................................................................6
2.’Groot want goed’: een korte geschiedenis van de ‘eigen verdienste’...............................7
Waarom verdienste en prestaties van belang zijn.............................................................7
Een komische meritocratie.................................................................................................7
Verlossing en zelfhulp.........................................................................................................7
Denken over de voorzienigheid: toen en nu.......................................................................7
Gezondheid en rijkdom.......................................................................................................7
Een vooruitstreven voorzienigheidsgeloof.........................................................................8
De goede kant van de geschiedenis....................................................................................8
De boog van het morele universum...................................................................................8
3. De retoriek van het opklimmen..........................................................................................9
Streven en verdienen........................................................................................................10
Markten en verdienste......................................................................................................10
De retoriek van de eigen verantwoordelijkheid...............................................................10
Krijgen wat je toekomt......................................................................................................11
Populistisch verzet...........................................................................................................11
Kun je ‘het maken’ als je het maar probeert?..................................................................12
Zien en geloven.................................................................................................................12
4. Credentialisme: het laatste aanvaardbare vooroordee....................................................13
Studiecijfers als wapen.....................................................................................................13
1
, Onderwijs als antwoord op ongelijkheid..........................................................................13
De besten en de slimsten..................................................................................................14
De slimme keuze...............................................................................................................15
Minachtende elites...........................................................................................................15
Niet per decreet, maar per academische graad...............................................................16
De diplomakloof................................................................................................................16
Technocratische taal.........................................................................................................17
Technocratie versus democratie.......................................................................................18
Het debat van de klimaatverandering..............................................................................18
5. Succesethiek......................................................................................................................19
Meritocratie versus artitocratie........................................................................................19
De duistere zijde van de meritocratie...............................................................................20
Meritocrratie heroverwogen............................................................................................21
Zou een perfecte meritocratie rechtvaardig zijn..............................................................22
Verdienen wij onze talenten?...........................................................................................22
Maakt inspanning ons waardig?.......................................................................................22
Twee alternatieven voor meritocratie..............................................................................23
De verdienste verworpen.................................................................................................25
Markten en verdienste......................................................................................................26
Marktwaarde versus morele waarde................................................................................26
Verdiend of een recht?.....................................................................................................27
Opvattingen over succes...................................................................................................27
Toeval en keuze.................................................................................................................28
De opkomst van de meritocratie......................................................................................28
6. De Sorteermachine...........................................................................................................31
James Conants meritocratische staatsgreep....................................................................31
Voortekenen van een tirannie van verdienste.................................................................32
Conants meritocratische erfenis.......................................................................................32
SAAT-scores laten zien wie het rijkste is...........................................................................33
Meritocratie houdt de ongelijkheid in stand....................................................................33
Waarom elite-universiteiten geen drijvende kracht van de sociale mobiliteit zijn..........34
De meritocratie eerlijker maken.......................................................................................34
Sortering en de toewijzing van sociaal aanzien................................................................35
Getekende winnaars.........................................................................................................35
Gewoon om de adrenaline................................................................................................36
2
, Hoogmoed en vernedering...............................................................................................36
Een loting onder de geschikten.........................................................................................36
De ontmanteling van de sorteermachine.........................................................................37
De hiëarchie van het aanzien............................................................................................37
De hoogmoed van de verdienste beteugelen...................................................................37
7. Waardering voor werk......................................................................................................38
De uitholling van de waardigheid van werk......................................................................38
Wanhoopssterfte..............................................................................................................38
Bronnen van het ressentiment.........................................................................................38
De hernieuwing van de waardigheid van werk.................................................................38
Werk als erkenning...........................................................................................................39
Een rechtvaardige verdeling van de erkenning................................................................39
De discussie over de waardigheid van werk.....................................................................39
Makers en graaiers............................................................................................................40
Conclusie: verdienste en het algemeen welzijn....................................................................41
Meer dan gelijke kansen...................................................................................................41
Democratie en bescheidenheid........................................................................................41
Proloog
- Het rijkste land ter wereld, VS, was niet voorbereid op de Corona pandemie
3
, - De winnaars van de mondialisering liepen steeds verder uit op de verliezers en
beoefenden daarmee een eigen vorm van social distancing
- Open en gesloten en niet om links en rechts
- In dit boek: sociale banden en onderlinge respect in de afgelopen 40 jaar
afgebrokkeld
o Over deze verandering en hoe we een politiek kunnen ontwikkelen die zich
inzet voor het algemeen welzijn
Inleiding
0. Ergens binnenkomen
William Singer: een onscrupuleuze studiekeuzeadviseur
- Rijke mensen die hun kinderen in goede scholen kregen
- Brein achter de toelatingszwendel
Schandaal dat symbool stond voor grotere vragen over wie het ver brengt in de
maatschappij en waarom
-> grootte hypocrisie; elites die zich altijd druk maken om eerlijke kansen
-> rol van de rijkdom en privilege bij het universitaire toelatingsbeleid
De ethiek van het binnenkomen
Achterdeur
- Schenking aan school
- Minder garantie
- Geld gaat naar universiteit en dus naar alle studenten
Zijdeur
- Garantie
- Fraude van resultaten en foto’s
- Singers methode
- Geld gaat naar derde en komt niet/nauwelijks ten goede van de universiteit
Beide benaderingen bieden kinderen van rijke ouders extra kansen
Beide benaderingen krijgen mensen met geld voorrang op diegene die iets
gepresteerd hebben
Voordeur
- Toelating op basis van prestaties
- Eerlijk; op basis van eigen verdienste
- Hier zweeft echter ook geld; bevoorrechte economische posities moeilijk los te
koppelen van prestaties
o Hoe rijker ouder van een leerling; hoe beter diens prestatie op de SAT
o Coaches en elitaire sporten en buitenschoolse activiteiten
o Collegegelden
Studenten die geen financiële hulp en bijstand nodig hebben meer
kans om toegelaten te worden
Hoger onderwijs is niet de meritocratie die ze beweert te zijn
- Principe: Degene die worden toegelaten op basis van eigen verdienste, hun toelating
hebben verdiend, en daarom recht hebben op alle daaruit voortvloeiende
voorrechten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margaux65. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.