Deze samenvatting ontbreekt enkel het laatste hoofdstuk. Ik heb mij hier vooral gebaseerd op het boek, maar heb ook extra informatie aangevuld waar nodig. Ik behaalde een redelijk hoge score door deze samenvatting. Je kan best vergelijken met de prof zijn slides, en deze gebruiken als schema’s. A...
Methode van reductie
Algemeen : Herleiding van veelheid naar eenheid (Reductie > reduceren = herleiden)
- Ze gingen herleiden tot iets fundamenteel, wat was dat fundamentele? de archè
- DEF: Archè blijft steeds onveranderlijk, overal en altijd aanwezig in de natuur.
1. Thales (Van Milete)
➔ 640-545 v.C
➔ Archè : water (Water is voor hem het fundament, datgene dat grondslag brengt tot alles)
➔ Milete : West- Turkije -> DUS Filosofie niet noodzakelijk in Athene is ontstaan.
Wat weten we over Thales? Alles van wat ons bekend is over Thales verkregen we door teksten minstens
anderhalve eeuw na zijn dood = geen originele teksten van Thales dus mond op mond.
- Door? Plato (^ buitenaardse) en Aristoteles(echte/ werkelijkheid).
- Op wat baseerden ze zich? Getuigenissen
↪ Hoe weten we dat Thales bestond? Gebruik van Triangulatie → vanuit twee kanten kijken, en het levert
hetzelfde op dan kun je vrij zeker zijn van wat je hebt gezien.
- Belangrijk: moeten twee verschillende bronnen zijn.
Thales eerste natuurfilosoof
= op samenhangende wijze zonder te verwijzen naar goden of magische krachten de natuur (physis) verklaren.
Waarom de eerste natuurfilosoof? Hij reduceert de veelheid tot één.
- Wat? water is wat onderliggend is aan het waarneembare > Water is het meest fundamentele, niets
moet worden ingeroepen om water te verklaren.
Voorbeeld van een anekdote over Thales? zonsverduistering (wanneer maan tussen de zon staat)
- Zorgt voor? Belang van Wiskunde
Stelling van thales AC = AD
BC BE
=Hiermee kan je de hoogte van alles berekenen.
Wat ontdekte hij hierdoor? Dat wiskunde universeel is en dat je wiskunde dus overal en altijd kan gebruiken
en niet veranderd.
Pythagoras
➔ 570 - 500 v.C
➔ Ging verder op de stelling van thales (wiskunde kan je overal meenemen)
➔ Stelling: a2+b2=c2 (kwadraat van de schuine zijde gelijk aan de andere zijdes hun kwadraat)
Wat stelde hij vast? Dat de natuur wiskundig is ⇔ Je kan de natuur begrijpen door wiskunde.
- Wat hebben we vandaag de dag nog? De natuur kan door het beoefenen van de wiskunde worden
begrepen. = meten is weten.
Techniek van reductie
= herleiden van complexiteit naar eenvoudige zaken.
Thales? ging op samenhangende wijze zonder te verwijzen naar goden of magische krachten de natuur (physis)
verklaren.
Archè? Water > je kunt kleinere hoeveelheden water nemen uit een grotere hoeveelheid, maar het blijft altijd
water. Water als archè laat zich niet verder opdelen tot je een andere archè bekomt.
Etymologie is ook een toepassing van reductie
De woorden archeologie en archaïsme zijn van het woord archè afgeleid. Als je opzoek gaat naar de oorsprong
van een woord dan kan die zoektocht veel vertellen over de betekenis ervan.
- Wat als de Etymologie van een woord kent? dan zul je moeilijke woorden kunnen onthouden.
Waarom is Etymologie een vorm van reductie? omdat je de betekenis van een woord achterhaald door
woorden te herleiden tot samengestelde delen.
_________________________________________________________________________________
, Waar zijn we achter gekomen in de loop van de geschiedenis? Dat wat men op een bepaald moment als
archè begreep, een tijd later toch niet zo absoluut bleek te zijn. bv:
Demokritos
➔ 460-370 v.C
➔ Archè: atomen = a - tomos = niet - deelbaar (wereld reduceren tot atomen).
De wereld bestond uit een gedeelte dat is; het zijnde (materie) , en een niet-zijnde (lege ruimte).
- Uit wat is het zijnde opgebouwd? Een oneindig aantal verder ondeelbare deeltjes die eeuwig en
onveranderlijk zijn, enkel in grootte van elkaar verschillen, met elkaar kunnen combineren en vrij in de
ruimte bewegen.
Wat bleek in de 19de eeuw? Dat atomen verder deelbaar zijn in atoomkernen en rondzwevende elektronen.
- Uit wat bestaat een atoomkern? neutronen en protonen
⤷ Vandaag de dag? Nemen we aan dat de nucleonen = kerndeeltjes bestaan uit quarks.
Voor wat was de atoomleer bedoeld? Om de gehele werkelijkheid te verklaren, daar waar ze nu zich beperken
tot het microniveau.
- wat zou je kunnen vaststellen? dat elk niveau een archè heeft, die je dan weer kunt verklaren in lager
niveau. = ALS je dat wenst ben je een reductionist.
2 gevolgen van reductie? fysicalisme en demystificatie
- Als je alles gaat reduceren tot de natuur (bv. Mensen bestaan ook uit atomen, alles wat we zien bestaan
uit atomen) dan spreken we van fysicalisme.
- GEVAAR als je teveel gaat fysicalisme: demystificatie (iets helder en duidelijk maken zodat
het geheimzinnige ervan verdwijnt)
toepassingen
Argumentatief Suggereert een diepere waarheid.
Onderzoekend Zet aan tot verder verkennen door op te delen en dieper te graven.
Voor criminologen Wat is misdadig gedrag? Is het een sociologisch fenomeen? Is het een psychologisch
fenomeen? Moet je het holistisch verklaren (in de zin dat het een verschijnsel is dat
meer is dan de som van de delen)? Wat is de achterliggende oorzaak?
Wat zegt hij? “De aarde is onbeweeglijk omdat een beweging in welke richting ook geen verschil zou maken.”
- Anders gezegd: alle richtingen zijn gelijk. Er is geen reden om te bewegen in een bepaalde richting
(want alle richtingen zijn gelijk) dus beweegt de aarde niet. Er is geen voldoende reden om te bewegen.
- Wat was anaximander volgens aristoteles? De eerste die gebruik maakte van het principe
van voldoende reden = alles wat gebeurt een oorzaak moet hebben.
verder uitgewerkt
Christian Wolff Wilhelm von Leibniz
➔ 1679/1754 ➔ 1646-1716
Wat zegt hij: “niets is zonder reden waarom het Wat doet hij ? Hij geeft wolff gelijk maar voegt er nog
veeleer bestaat dan waarom het niet bestaat.” iets aan toe nl : alhoewel deze redenen ons meestal
- anders gezegd: alles heeft een reden om te niet bekend zullen zijn
bestaan anders zou het niet bestaan. - anders gezegd: je kan niet van alles een
reden weten.
Dat wil niet zeggen dat de redenen er niet zijn, wel
dat de mens er niet altijd de toegang toe zal hebben
, Archè apeiron
Wat bedoelt hij met apeiron? Er is iets onderliggend aan alles, maar we kunnen het niet kennen.
- Datgene wat onderliggend is aan alle dingen heeft zelf geen kenmerken
- Het is alles en tegelijkertijd niets.
- Wat veronderstelde anaximander? dat er iets moet zijn dat alle dingen gemeen hebben, de
ultieme oorzaak maar dat precies daarom zelf onbepaald en dus onvatbaar is.
↪Wat kan hierbij helpen? De sprong maken naar het geloof = MAAR DIE MAKEN FILOSOFEN NIET.
Dus ze geven het de naam apeiron.
Reduceert anaximander? ja maar hij laat het ultieme uiteindelijk open, hij benoemt het maar vult het uiteindelijk
niet in omdat het onkenbaar i, omdat het geen eigenschappen kan hebben.
Redenen, maar geen oorzaken
=Het principe van voldoende reden betekent niet dat er noodzakelijk een oorzaak is.
Arthur Schopenhauer
➔ 1788/1860
Hij zegt: Voor alles wat je weet, het feit dat je bestaat, het feit dat je verandert en voor alles wat je doet zal er een
voldoende reden zijn, maar niet noodzakelijk een oorzaak.
bv. Waarom een geschenkje? Waarom leef je? Dat heeft een reden, maar niet noodzakelijk een oorzaak.
hoe geef je in het nederlands causaliteit/ oorzakelijkheid weer? door bijwoorden zoals ‘daarom’ en ‘omdat’.
kritiek op het principe van voldoende reden
(door) David hume
➔ 1711-1776
Hoe sterk het principe ook mag zijn, het valt niet te bewijzen:
→ Je kan niet aantonen dat er een verband is tussen een reden en een oorzakelijkheid.
→ Je kan niet bewijzen dat er een reden is voor de samenhang in de wereld.
- wat weet men over de evolutie principes? Het zijn redenen en geen oorzaken. bv. Het principe dat
genetische variatie bij toeval gebeurt en het principe van natuurlijke selectie geven aan waarom de mens
is zoals die is en niet waardoor het zover kon komen.
Toepassing
Argumentatief gebruik Elk onderzoek is gelegitimeerd: je leert niets bij door te stellen dat er geen reden is
voor iets te zijn zoals het is.
Onderzoekend gebruik Alles wat is, heeft een reden: dat is zelf de reden dat je je steeds weer de vraag
stelt waarom iets het geval is. Alles moet dus een verklaring hebben. Het principe
van voldoende reden stimuleert als geen ander de zoektocht naar kennis.
Voor criminologen. Voor alles is een reden of een oorzaak aan te geven, maar maak het onderscheid
(anders fysicaliseer je en kom je misschien op niets). Wat bezielde de betoger om
de commissaris neer te slaan? Was hij dronken (oorzaak). Was het een wraakactie
(reden)?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xaanyhuberty. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
