Duidelijke en overzichtelijke notities van alle lessen moraalfilosofie, gegeven door prof Jan Verplaetse aan de Universiteit Gent.
Een vak uit het eerste jaar criminologie.
o Mogen dove ouders voor een doof kind kiezen?
o Moet profeet Mohammed uit Divina Commedia verdwijnen?
o Mag de overheid het coronavaccin verplichten?
Onberedeneerde oplossing
o Wat doe je niet bij het oplossen?
Geloof – Wil van God
Dilemma van Euthyphro
Zijn redenen zijn onbekend Zijn redenen zijn wel bekend
God is Willekeurig God is Overbodig
Bv. Even goed plicht tot stelen Bv. Even goed redelijke argumenten
Emoties – instincten – intuïties
o Zonder emoties, geen moraalfilosofie
o Kan positief & negatief zijn
Ongenoegen over morele emoties Homofobie, lijfstraf
Grenzen van morele intuïties Geen of onduidelijk antwoord bij nieuwe
problemen
Democratie vraagt rechtvaardiging Motiveringsverplichting
,Feitelijke toestand
o Niet alleen maar verwijzen naar feitelijke toestand
Ze kunnen geen normatief vraagstuk oplossen
Bv. Orban wil dat vrouwen eerst de hartslag van de foetus beluisteren voordat ze al dan niet abortus plegen
o Feitelijke informatie kan belangrijk zijn in normatieve kwesties
Het nut van gevangenissen?
Zorgen niet perse dat ze de misdrijf niet opnieuw begaan
Het is een straf, ze hebben boete gedaan voor hun misdrijf
Beredeneerde oplossing
Moeilijk te aanvaarden
Voorbeeld
o Zaak Patrick Stuebing en Susan Karelowski
Incest (biologische broer en zus)
4 kinderen
3 kinderen hebben een afwijking
1 kind is gezond
Wet verbied dat je seks mag hebben met je broer of zus
Patrick wordt tot 8 jaar gevangenisstraf veroordeeld
Klaagt de overheid aan
Susan was ontoerekeningsvatbaar verklaard
o Welk rationeel argument hebben we om te zeggen dat deze situatie niet mag?
, Beste argument tot nu toe: broer moet broer zijn en geen minnaar (rollen in een gezin)
o We voelen een walging voor dit gebeuren (instinctief)
Doordat we samen gewoond hebben, samen zijn opgegroeid (seksuele aversie)
Modellen om tot een beredeneerde oplossing te komen
1. Utilitarisme – Jeremy Bentham
o Morele calculus
o Jeremy Bentham
Wilde gebalsemd worden
Een lijk was volgens hem niet vies
Vond de ratio belangrijk
Zijn idee over goed en kwaad
Je moet je baseren op de notie van nut
Twee zaken centraal
- Leed en pijn
- Plezier, fun
The greatest happiness of the greatest number
- Het is goed als het geluk brengt aan het grootste aantal
Zijn verschillende principes
Hedonisme Nutsbalans is becijferbaar De dwerg Manuel Wackenheim laat zich
Als plezier hoger staat dan de pijn dan mag je werpen voor geld, mocht niet van de
het doen, eigenlijk moeilijk becijferbaar
overheid, hij moest stoppen. (+)
Dierenleed in agro-industrie, ook dieren
behoren tot ‘the greatest number’ (-)
Consequentialisme Alleen rekening houden met gevolgen Moeder Theresa gaf geen pijnstillers aan
Niet kijken naar de intenties maar naar de armen bij haar thuis omdat ze volgens
gevolgen , botst met diepe intuïties
haar pijn hadden voor het grotere goed.
(-)
Jansens en Jansens maken pillen voor hun
economische positie, maar het verzacht
, het leed van vele mensen (+)
Nominalisme Alleen individuele nutsbalansen Nathan Leopold en Richard Loeb plegen
een moord op Bobby Franks, volgens hen
Een probleem van moral monstrosity, men is het een spel van geheimhouden, plezier
krijgt rechtvaardiging voor erge dingen die
en genot. Het staat volgens hun hoger
men doet
dan het leed van Bobby Franks. Het leed
is minimaal, het plezier is maximaal.
o Conflict met onze intuïties
Tramdilemma
Onpersoonlijk dilemma: je hebt de hendel in handen, 1 iemand dood of 5
mensen dood?
Persoonlijk dilemma: 1 dikke persoon voor de tram duwen om 5 mensen te
redden of niet?
Moeilijk om het verschil er rationeel uit te halen
Self-driving car dilemma
Vervangbaarheidsargument
Renpaarden worden na 8 jaar geslacht
Paarden leven gemiddeld 30 jaar
Volgens Bentham kan je het paard perfect vervangen door een nieuw veulen
Paard heeft een mooi leven gehad en is pijnloos geslacht
‘The greatest happiness of the greatest number’ theorie
De hond wordt vervangen omdat hij niet meer bij het meubilair hoort
Hoort bij de Bentham-theorie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper audedepoortere12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
