Dit is een volledige samenvatting van het boek Essentials Beslissen dat hoort bij de cursus Bedrijfskundige vaardigheden. Dit boek moet gekend zijn voor het examen en is ook de basis voor het groepswerk dat voor dit vak moet gemaakt worden.
Essentials: Beslissen
1. Goed beslissen, een koud kunstje?
Wat is een goede beslissing?
We moeten een sterk onderscheid maken tussen het beslissingsproces en het resultaat van de beslissing.
Of een beslissing goed of slecht is weten we altijd maar achteraf en geluk of pech spelen daar altijd een rol
in. We mogen een beslissing niet beoordelen op basis van het resultaat dat eruit voort vloeit, maar we
moeten de beslissing beoordelen op het moment dat ze genomen wordt.
Hoe goed beslis jij?
Niemand wil horen dat hij niet goed beslissingen kan nemen => stelt ons logisch verstand in vraag
Een beslissing heeft iets onherroepelijks
Beslissingen zijn onherroepelijk en worden bovendien vaak in onzekere en onverwachte
omstandigheden genomen.
Beslissen is gebaseerd op feiten en waarden
We beslissen met onze hersenen
We beslissen niet met ons hart maar met onze hersenen. Vaak gezegd: linker hersenhelft = logica, analyse
en rechter hersenhelft = gestalten, patronen. In werkelijkheid is deze verdeling niet echt belangrijk, want
informatie wordt razendsnel verspreid over beide helften.
We weten nog niet exact hoe we beslissingen nemen, maar we weten wel hoe we het niet doen. We
wikken en wegen zeker niet alle pro’s en contra’s. We beschikken eerder over 2 systemen in ons brein:
Systeem 1 = helpt ons zeer snel beslissen op basis van ervaringen, instinct => onbewust, maar
zeker niet dom
Systeem 2 = trager, maar meer doordachte beslissingen nemen
Systeem 2 zit in de neocortex in de hersenen en is zeer kwetsbaar. Het kleinste zuurstoftekort doet de
neocortex minder goed werken.
Onderzoekers stellen vast dat we eerst emotioneel beslissen (voor- of afkeer voelen met systeem 1) en
dan onze neocortex (systeem 2) gebruiken om die beslissing te onderbouwen, te verantwoorden. Want we
zijn sterker in iets rationaliseren dan in rationele beslissingen nemen.
Bij echt belangrijke beslissingen is het emotionele gedeelte van het brein superactief, en wordt het
informatieverwerkende deel naar de achtergrond geplaatst.
Beslissen is informatie registreren en informatie reduceren
Beslissing: 2 fasen
1) Informatie verzamelen => bepaalt de breedte van de besluitvorming: hoe beter en hoe meer
informatie, hoe beter de beslissing zal zijn
2) Informatie reduceren: uit alle mogelijkheden de juiste kiezen
2. Objectieven of doelen leiden de dans. Blijf systematisch
Als je rationeel wilt beslissen, begin dan met doelen, niet met oplossingen
Het doel geeft richting aan je beslissingen
, Systematisch beslissen: orde leidt tot de betere beslissing
Niemand houdt van inconsistentie: iemand die alles geeft om zijn gezondheid, maar 2 pakjes per dag rookt
apprecieren we niet. Ook bij besluitvorming is consistentie belangrijk => rationele besluiten:
Beslissing is weloverwogen en niet impulsief
Er zit logica achter
Er worden prioriteiten gesteld; niet alles is even belangrijk
De prioriteiten blijven voor een langere periode dezelfde
We spreken eerder van systematische beslissingen ipv rationele beslissingen. De stappen van de
systematische besluitvorming:
1) Probleembewustwording en probleemdefiniëring
Het probleem opsporen en definiëren. Belangrijkste fase, toch is intuïtie hier heel belangrijk.
Probleem ontstaat door wenselijke situatie (ik wil op reis) te vergelijken met feitelijke situatie (de
auto is defect).
Problemen ontstaan op 2 manieren: 1) door de wensen, ambities te veranderen of 2) door
ontoereikende feitelijke situaties.
Problemen ontstaan door benchmarking; je vergelijken met de beste.
De grote kunst van het oplossen van problemen is ze herformuleren waardoor ze makkelijker of
herkenbaar worden.
Vuistregel: het probleem op minstens drie verschillende manieren omschrijven, en de groep laten
discussiëren over die omschrijvingen tot de probleemstelling duidelijk is.
Probleemdefinities formuleren => neocortex (systeem 2)
Oplossingen bedenken => emotioneler
2) Probleemanalyse
In deze fase stellen we vooral moeilijke vragen, zonder er al antwoorden op te geven. In deze fase
tellen enkel de feiten en de cijfers, de oorzaken en de gevolgen. De kwaliteitszorg heeft een aantal
modellen ontwikkeld die in deze fase kunnen helpen: visgraatanalyses, paretoanalyses,
statistische analyses,…
Deze fase wordt vaak slechts oppervlakkig gedaan, dus misschien goed om dit in handen van een
expert te geven.
3) Formulering van alternatieve oplossingen
Pas in deze fase kun je beginnen denken aan oplossingen. Dit is heel moeilijk voor mensen
aangezien we last hebben van het kleefeffect; eens we een oplossing hebben gevonden is het
moeilijk om die los te laten en nog andere te bedenken. => CREATIVITEIT
4) Beoordeling van de alternatieve oplossingen
Elke redelijke oplossing moet nu worden getoetst aan de probleemstelling. Heel vaak duiken hier
nieuwe criteria op, dat wil zeggen dat het werk uit fase 1 niet goed gedaan is.
5) Keuze en uitvoering
Als het huiswerk goed gemaakt is, is dit de makkelijkste fase. Er zijn heel wat wiskundige modellen
om de keuze te vergemakkelijken: beslissingsbomen, lineaire programmering,
investeringscalculus. Maar gebruik deze tools enkel als ook anderen ermee vertrouwd zijn, anders
bemoeilijkt dit enkel het keuze-proces. Gebruik ook zo veel mogelijk dezelfde methoden voor
dezelfde beslissingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lhgh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
