Dit is een samenvatting van hoofdstuk 8 van 'Anatomie en fysiologie: een inleiding'.
Dit hoofdstuk wordt behandeld in de lessen 'De gezonde mens' in het eerste jaar vroedkunde aan de KDG hogeschool Antwerpen.
Deze samenvatting is gebaseerd op het handboek, maar ook op de powerpoint. Delen die nie...
De gezonde mens – hoofdstuk 8
HET ZENUWSTELSEL
1. INLEIDING
Zenuwstelsel + hormoonstelsel coördineren activiteiten van alle orgaanstelsels
→ homeostase handhaven in reactie op veranderingen in de buitenwereld
Zenuwstelsel: snelle reacties van korte duur
Hormoonstelsel: tragere reactie van langere duur
Zenuwstelsel: 2 gedeelten
- Centraal zenuwstelsel (CZS)
→ hersenen en ruggenmerg
Integreert en coördineert verwerking van sensorische informatie
Geeft impulsen naar spieren
Hogere functies (intelligentie, geheugen, emoties)
- Perifeer zenuwstelsel (PZS)
→ alle communicatie tussen CZS en rest van het lichaam
Bevat zenuwweefsel buiten het CZS
Afferente gedeelte: sensorische informatie, geregistreerd door zintuigen/receptoren
→ naar CZS voor verwerking info
Efferente gedeelte: CZS zedt motorische impulsen via efferente gedeelte naar spieren en klieren
(=effectoren)
- Somatische zenuwstelsel (SZS) → stuurt skeletspieren aan
- Autonome zenuwstelsel (AZS) → zorgt voor automatische, onwillekeurige regulering van glas
spierweefsel, hartspierweefsel, klierwerking en vetweefsel.
→ sympathisch (vb hartslag) en parasympathisch gedeelte (vb vertraging hartslag)
1
,De gezonde mens – hoofdstuk 8
2. NEURONEN EN NEUROGLIA
Zenuwweefsel bestaat uit 2 soorten cellen:
a) Neuronen
= basiseenheden vh zenuwstelsel
Communiceren bij neurale functies zowel onderling als met andere celtypen.
Algemene structuur:
• Cellichaam
• Verschillende vertakte dendrieten
→ vangen binnenkomende signalen op
• Lang axon
→ geleidt uitgaande signalen naar een of meer synapsknoppen → communicatie met een andere cel
Cellichaam van een typisch neuron: grote ronde celkern met kernlichaampje
Indeling van neuronen naar bouw
• Multipolair neuron
2 of meer dendrieten + 1 axon
Komen in CZS het meest voor (vb alle motorische zenuwcellen die skeletspieren aansturen)
• Unipolair neuron
Dendrieten en het axon lopen in elkaar over en cellichaam ligt aan 1 kant
Actiepotentiaal begint bij uiteinde vd dendrieten, rest vd uitloper = axon
Meest sensibele neuronen vh PZS
• Bipolaire neuron
2 uitlopers + 1 dendriet + 1 axon + cellichaam ertussen
Zeldzaam, in speciale zintuigen
Geven informatie rond zien, ruiken, horen vanaf
zintuigcellen naar andere neuronen door
2
, De gezonde mens – hoofdstuk 8
Functionele indeling van neuronen
• Sensibele / sensorische neuronen / afferente neuronen
Ontvangen info van zintuigcellen → doorgeven aan andere neuronen in het CZS
Receptoren = somatische zintuigen:
registratie info buitenwereld of lichaamshouding
→ Externe receptoren: leveren info over aanraking, temperatuur, druk, reuk, zicht, evenwicht,
gehoor
→ proprioreceptoren: positie en beweging skeletspieren en gewrichten
Viscerale receptoren / interne receptoren: registratie activiteiten van spijsvertering, ademhaling,
bloedvaten, uitscheiding en voortplanting + pijn, verwijding, diepe druk,….
• Motorische neuronen
Impulsen vanuit CZS naar andere weefsels of orgaan(stelsels)
Perifere doelcellen: effectoren
Somatische motorische neuronen: verbonden met skeletspieren
Visceromotorische neuronen: verbonden met alle andere effectoren verbonden (hartspier, glad
spierweefsel, klieren)
• Schakelneuronen / interneuronen / associatieneuronen
In hersenen en ruggenmerg
Verbinden andere neuronen
Doorschakeling sensorische info; coördinatie motorische activiteit
Rol bij hogere functies: geheugen, plannen, leren
b) Neuroglia
4 typen in CZS:
• Astrocyten
Geven chemische stoffen af → handhaving bloed-hersenbarrière
Haarvaten CZS worden ondoorlaatbaar voor stoffen die functies vd neuronen zouden kunnen
belemmeren.
Reparatie in beschadigde zenuwweefsels
• Oligodendrocyten
Dunne, lange uiteinden rond axonen gewikkeld → ° vliezelige schede rond axon → bestaat uit
myeline
= elektrische isolator → verhoogt snelheid waarmee actiepotentiaal zich langs axon voortplant
• Microgliacellen
Fagocyterende cellen, ontstaan uit witte bloedcellen
Beschermende functies: celfragmenten en ziekteverwekkers insluiten
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorwelkenhuysen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.
