Mits de slides van het onderdeel "urologie" bij het vak Nier en urinewegen in 1ste master één groot raadsel zijn, heb ik deze samengevoegd met notities van de les en soms wat extra uitleg.
Bespaart jullie enorm veel werk in dit overvolle semester, succes!!!
• Belangrijke fout è je moet focussen op hoofdklacht van de pt en niet volledig afwijken door
toevallige vondst tijdens anamnese/KO
è Deze hoofdklacht ook noteren in het dossier
• Systeem anamnese è niet perse alles bevragen je kan al veel te weten komen door gewoon te
kijken
• Antecedenten vs medicatie
è altijd medicatie navragen om ziekten te weten te komen (want vaak “nooit” ziek geweest volgens
pt zelf)
è ook kruiden, niet officiële medicatie en OTC-medicatie navragen
KO:
Regio van de hoofdklacht onderzoeken è altijd vgl met heterolaterale zijde
Bij bv klacht van niet meer kunnen plassen, moeten we niet naar de longen gaan beginnen luisteren
Urinesediment:
v Sticks: leukocyturie, hematurie
v Microscopie: aard/oorsprong hematurie, WBC, kristallen, MO
Beeldvorming:
• RX NSE (nierstreek), BSE (blaasstreek) → verkalkingen, lithiase
• echo nieren en blaas
o nierstuwing
o lokalisatie van lithiase
o andere organen (echo abdomen)
• CT
• NMR
• nucleaire geneeskunde
,UROLOGISCHE URGENTIES
Levensbedreigend: sepsis
Orgaanbedreigend:
- torsis è !! teelbal
- priapisme (blijvende erectie) è !! corpora cavernosa (o.a. leukemie, sikkelcelanemie)
- paraphimosis: ontsteking/vernauwing van de voorhuid door deze niet correct terug over eikel te
plaatsen (ge krijgt het niet meer teruggeschoven)
Pijn:
- nierkoliek
- urineretentie
Indrukwekkende symptoom è veel angst maar eigenlijk vaak zeer banaal
- Macroscopische hematurie
- Hemospermie
- Frenulumscheur è slagadertje dat hier onder zit kan inscheuren; kan heel fel bloeden
- Urethraal secreet
HEMATURIE
è belangrijk om bloed in urine beschrijven
- pijnloos = blaaskanker tot het tegendeel bewezen is !!! è kan intermittent zijn!!
ó pijnlijk: infectie; steentjes,… = minder gevaarlijk, gaat meestal gepaard met inflammatie
- plaats:
o initieel: urethra (begin mictie): stenose, ontsteking, tumor
o totaal: intralumineel binnen in de blaas
o terminaal: blaas trekt nog wat samen op einde mictie è blaashals/prostaatloge (bv:
blaassteen)
Mogelijke oorzaken:
1. Blaaspoliep: soort van bloemkooltje met kleine bloedvaatjes die door frictie met de blaaswand kunnen
beginnen bloeden
2. Urethrale prolaps: slijmvlies van urethra stulpt naar buiten en wordt oedemateus; en kan door frictie
met onderbroek, maandverband beginnen bloeden
3. Uretersteen: gele, hoekige structuur è scherpe kantjes kunnen ureter beschadigen
4. Blaaslithiase: steentjes bij chronische infecties of hypercalciurie (malnutritie)
,2
1
ABDOMINALE PIJN:
Anamnese
o voorgeschiedenis = heel belangrijk
▪ stenen (vaak recidief)
▪ poliepen komen vaak op zelfde plaats terug
▪ abdominale ingrepen è littekens, briden???
▪ Infecties
o lokalisatie en uitstralingspatroon
▪ nierkoliek-pijn: uitstralende pijn die ureter volgt
van onder achteraan ribbenboog è draait naar voor richting externe genitalia
▪ onderrug-pijn è vaak foutief bestempeld als “nierpijn” door pt (maar nieren liggen veel hoger**)
- meestal orthopedisch probleem (SIG), soms gynaecologische pijn
Lokatie nierpijn:
- costovertebrale hoek
- onder 12de rib
- lateraal van m.sacrospinalis
Percussie met vuist (zachtjes) voor opsporen
nierslagpijn (als kapsel onder spanning staat)
= “lendeslag”
Wervelzuil: prostaatkanker metastaseert
preferentieel naar hier; van boven naar
beneden WEL hard kloppen!!
o aard van de pijn
▪ koliekpijn: typisch zeer acute pijn, gepaard met bewegingsdrang
▪ peritoneale prikkeling: bewegen doet enorme pijn, dus blijven liggen
➢ gelokaliseerd vb. appendicitis
➢ veralgemeend (bv: peritonitis): plankharde buik → spierverzet
o duur en intensiteit van de pijn (KO)
o nierpalpatie è palpabele nier wijst op tumor of polycystische nier
uitzondering: rechter nier soms palpabel bij kids of heel magere volwassenen
o abdominaal onderzoek: eerst (warme!!) handjes wat laten rondwandelen op buik om pt tot rust te laten
komen
▪ palpatie vanaf tepellijn tot aan pubis
▪ met 1 hand ribbenrooster stabiliseren en met andere palperen of je massa voelt
Typische presentatie:
o acute, zeer hevige koliekpijn
o bewegingsdrang +++ è dit is zeer specifiek !!!
o typisch uitstralingspatroon
o nausea, braken
o begeleidende atypische symptomen? (koorts, dysurie, hematurie)
Bij atypische presentatie (urgente dingen uitsluiten!!)
v aneurysma van aorta è kan nierkolieken geven door renale stuwing
− pulserende massa in midden vd buik
− abdominaal geruis è DD:
stenose a.renalis (continu geruis)
aneurysma a.renalis (thv inplanting) è snel dood door massieve bloeding
retroperitoneaal
AV-fistel)
v sigmoiditis, appendicitis è zeker als uitstralingspatroon niet klopt en bij felle koorts
v gynaecologische, orthopedische problematiek
DD bij geriatrische pt vooral beroep doen op technische onderzoeken (CT, echo) want KO en anamnese veel
minder betrouwbaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Med2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
