Politieke en institutionele geschiedenis les 1
Prof. dr. Sebastiaan Vandenbogaerde
1795 annexatie van onze regio’s door Frankrijk, hier stopt Ancien Regime (1000 - 1795)
Territoriale vorstendommen
Paars gedeelte → oost romeinse rijk
Rooz gedeelte → west romeinse rijk
476 (!!) → val West-Romeinse Rijk
● begin middeleeuwen in Europa
Romulus Augustus → laatste keizer
- romeinse recht gaat langzaam aan verdwijnen
Oost- Romeinse RIjk blijft bestaan
❖ Belangrijke keizer: JUSTINIANUS 1
➢ slaagt erin om gebieden in Italië te veroveren
➢
❖ Corpus Iuris Civilis:
➢ romeinse recht
➢ keizerlijke regels in opgenomen
➢ keizerlijke rechtspraken
➢ 1ste verschijning in uni Bolonia -> uni Italië
❖ Dia 6 ⇒ GERMANEN
➢ gericht op landbouw
➢ gewelddadig
❖ Regel:
➢ mag niet aan eigenrichting doen
■ eigenrichting = zelf het recht in handen nemen
➢ geding brengen= naar de rechtbank brengen
■ groep mannen die samen juridische verschillen bespreken v/d
landbouw maatschappij
● vindt plaats op rituele locaties ⇒ onder heilige boom
◆ goddelijke offer → krijgt gelijk en steun van God
❖ Dia 7 ⇒ FRANKEN
➢ Clovis -> franse koning
■ gaat zich dopen om macht van God te krijgen
● laat zich dopen ten gevolge van doping v echtgenoot
■ dominantie gaat nor hofmeiers
● ambtenaren
■ Karel de Grote -
❖ 843: Verdrag van Verdun DIA 8
➢ Karel de Kale (West- Francië)
➢ Lotharius (Midden-Francië)
➢ Lodewijk de Duitser (Oost-Francië)
❖ Dit ontstond bij het verdrag van Verdun in 843 dat Karels eenheidsrijk verdeelde
onder zijn drie kleinzonen, een verdeling die de verdere loop van de
West-Europese geschiedenis zou bepalen: Francia Occidentalis werd later
Frankrijk, Francia Orientalis werd Duitsland. En daartussenin lag Francia
Media.
● wat voorafging: Karolingische feodaliteit DIA 11
○ Karolingisch Rijk onderverdeeld in ‘gouwen’ o.l.v. graaf
○ graaf:
■ benoemd, afzetbaar en verplaatsbaar
■ vertegenwoordiger van vorstelijk gezag
● heeft dezelfde bevoegdheden
■ omringd door ‘vazallen’ (= ‘leenmannen’)
● vazallen = raadgevers, adviseurs
■ de scabini (schepenen): rechtspraak
● vandaag de dag? ⇒ bevoegdheden van uitvoerende macht
● toen/ middeleeuwen? ⇒ rechters/keizers
● graaf ⇒ eigen rechtssysteem, eigen leger (vazallen en
schepenen)
■ wordt erfelijk vanaf Lodewijk de Vrome
● gevolg: minder greep op de graaf
○ graaf is meestal een familielid of vertrouweling → om verraad te
voorkomen
■ van belang dat de titel kan worden overgeërfd
○ Feodaliteit = Systeem van verplichte diensten voor een heer in ruil voor
bescherming en levensonderhoud, meestal in de vorm van land.
○ persoonlijke relatie: tussen leenheer een leenman
○ Wederzijdse rechten en plichten
○ Leenman/ vazal
■ Auxilium (hulp)
■ Consilium (advies)
■ in ruil: beneficia
● krijgen beneficium in ruil ⇒ een gunst/ een betaling in
natura
○ kan bv een belangrijke positie krijgen in maatschappij
○ meer voordeliger als je grond geeft ipv. een
machtelijke positie
○ Loyaliteit v. weerstandsrecht/recht van opstand
■ mogen protesteren tegen de graaf
■
■ ZIE DIA 12: knielt om te laten zien dat hij onderdanig is
■ krijgt letterlijk een stuk grond → toont wederzijdse vertrouwen
○ Eedaflegging en plechtige ceremonie
○ basis van feodaliteit ⇒ vertrouwen
○ Leenheer => Senior
○ Leenman geeft consilium aan leenheer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KatGr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.