Toegepast Welzijnsrecht
= een tak van het recht die zich bezighoudt met de rechten en plichten van individuen en de
overheid met betrekking tot het welzijn en de sociale voorzieningen van burgers. Het richt
zich op het waarborgen van het welzijn en de kwaliteit van leven van individuen, met
speciale aandacht voor kwetsbare groepen in de samenleving.
INLEIDING
1. Sociale zekerheid
Werkende – werklozen, jongeren – ouderen, gezonden – zieken, mensen met inkomen –
mensen zonder inkomen, gezinnen met kinderen – gezinnen…
Verzekeringsprincipe:
Betalen van sociale bijdragen op loon of bedrijfsinkomen + voldoende gewerkt ->
recht op sociale uitkering
Wordt gecorrigeerd door solidariteitsprincipe ten voordele van minder begoeden
Solidariteitsprincipe: interpersoonlijke solidariteit
o Horizontaal:
Iedereen betaalt eenzelfde bijdragepercentage, ongeacht het risico dat iets zich
voorziet
bv. zelfde % afhouding loon
o Vertikaal (= inkomenssolidariteit):
Uitkeringen worden gekoppeld aan het vroegere loon of bedrijfsinkomen
bv. verschil in ziekte uitkering: wie meer verdiende, krijgt een hogere uitkering
Uitzonderingen:
Sommige uitkering zijn forfaitair (= vooraf vastgelegd)
bv. gezinsbijslagen, terugbetaling gezondheidszorg
De loongekoppelde uitkeringen zijn slechts tot op zekere hoogte
afhankelijk van het vroegere loon, en dus van de bijdrage-inning; er
bestaan immers maximum- en minimumuitkeringen.
Sommige loongekoppelde uitkeringen zijn afhankelijk van de financiële
positie van het gezin waartoe de uitkeringstrekker behoort (nl. van het
aantal inkomenstrekkers in het gezin) en van zijn gezinslasten. Dus
verzekerden met hoog arbeidsinkomen betalen in absolute termen meer,
maar hebben geen hogere uitkeringen
o Federaal: toelagen door overheid uit belastingontvangsten om uitgaven te
kunnen dekken
Universalisme: iedereen gelijke toegang tot recht
Selectivisme: bepaalde doelgroep heeft toegang tot recht
1.1. Drie functies
Vervangingsinkomen: bij verlies van het arbeidsinkomen:
bv. arbeidsongeschiktheidsuitkering, werkloosheidsuitkering, rustpensioen
1
,Celine Van Horenbeeck
Aanvullend inkomen: bij bepaalde ‘sociale lasten’ (bijkomende kosten)
bv. gezinsbijslag, tussenkomst gezondheidszorgen, integratietegemoetkoming aan
personen met een handicap, zorgbudget voor ouderen met zorgnoden of voor zwaar
zorgbehoevenden
Bijstandsuitkering: als u onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt
bv. inkomensgarantie voor ouderen (IGO), inkomensvervangende tegemoetkoming
aan personen met een handicap (IKV), leefloon
1.2. Andere spelers in sociale bescherming
Extra-legale aanvullende sociale verzekering:
collectief georganiseerd (door werkgever afgesloten voor werknemer)
bv. bedrijfs- en sectorpensioenen, hospitalisatieverzekering
Individuele verzekering:
burger voor zichzelf afsluiten
bv. pensioensparen, aanvullende ziektekostenverzekering, levensverzekering
Enkel stelsel van werknemer (niet zelfstandigen en ambtenaren)
1.3. Overheidsbevoegdheid
Welzijnsbeleid ligt op verschillende niveaus
bv. ouderenzorg: federale overheid (pensioen), lokaal (rusthuizen)
2
,Celine Van Horenbeeck
= Frans Vandenbroucke (Vooruit)
volksgezondheid – sociale
federale bevoegdheid
1.4. Rijksdienst voor Sociale Zekerheid RSZ
Zicht op financiële aspecten
Het innen van bijdragen om het sociaalzekerheidssysteem te financieren
1.5. Kruispunbank van de Sociale Zekerheid KSZ
Zij zorgen voor de communicatie, gegevensbeheer en -coördinatie tussen
verschillende socialezekerheidsvoorzieningen.
bv. dat mensen geen leefloon en werkloosheidsuitkering tegelijk kunnen krijgen
bv. zij regelen wie wat kan zien via de chip van de eID
1.6. Elektronische identiteitskaart (eID)
Vermeldingen op de eIDkaart: zichtbaar en onzichtbaar
Wegvallen SIS kaart -> integratie eID
Doel:
o Vergemakkelijking van identificatie
o Bredere toegang tot persoonsgegevens inzake sociale zekerheid
o Administratieve vereenvoudig: je moet altijd kunnen verantwoorden waarom
je iemand pas (rijksregisternummer) hebt bekeken, gecontroleerd. Hier zitten
controles op.
(oefeningen zie les 1 dia 27-28)
2. Vervangingsuitkeringen
Er zijn 2 soorten vervangingsuitkeringen: werkloosheidsuitkering en ziekte uitkering
federale bevoegdheden
3
, Celine Van Horenbeeck
2.1. Werkloosheidsuitkering
Federaal: RVA (Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening) – Minister Dermagne (PS)
Vlaams: VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling) – Minister Brouns (CD&V)
2.1.1. VDAB
Jobs: overzicht vacatures
Opleiding/opleidingspremies
Oriëntering:
o Loopbaanbegeleiding
o Gezondheidsproblemen (afdeling binnen VDAB: GDV)
o Nieuwkomers
o Tijdelijke werkloosheid
2.1.2. Tijdelijke werkloosheid
= wel arbeidsovereenkomst
Verschillende redenen:
Overmacht: plots, onvoorzien, onafhankelijk wil werkgever of werknemer (externe
oorzaken buiten de firma)
bv. brand, gebrek levering grondstoffen, elektriciteitspannen buiten bedrijf
Collectieve jaarlijkse vakantie (onvoldoende vakantiedagen)
Technische stoornis bv. machines die kapot zijn, elektriciteitsstoornis
Slecht weer
Economische oorzaken
Staking of lock out: volledig/beurtelings stilleggen van het werk
Lock out = één of meer werkgevers beletten een groep werknemers te werken met
het onmiddellijk doel hun loon in te houden en druk uit te oefenen op de WN of op
derden
2.1.3. Volledige werkloosheid
= zonder arbeidsovereenkomst
RVA uitkering krijg je alleen als je aangesloten bent bij de vakbond.
Als je niet aangesloten bent, en je wil ondersteuning, dan kan je terecht bij de hulpkas.
Toelatingsvoorwaarden:
Arbeid in loondienst
Studies
o Beroepsinschakelingstijd: periode die je moet doorlopen voor je recht hebt op
een uitkering (ongeveer 1 jaar: ingeschreven zijn als werkzoekende + actief op
zoek zijn naar werk)
o Inschakelingsuitkering: De jongeren, tussen de 18-25 jaar, die toegelaten
worden tot de werkloosheid op basis van hun studies of een leertijd,
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celinevanhorenbeeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.