Dit is een volledige samenvatting van het deel samenlevingsniveau van het vak methoden sociaal werk 1 (wordt gegeven in het 1e jaar sociaal werk). Het is een samenbundeling van mijn notities en de PPT.
Methoden sociaal werk – samenvatting
PART 1: methoden op samenlevingsniveau
DEEL 1: werken aan de samenleving – een sociaal agogische invalshoek
Structureel sociaal werk samen met betrokkenen structurele problemen aanpakken,
oplossingen bedenken & beleid veranderen
Kernaspecten:
o Structureel werken & streven naar sociale rechtvaardigheid = kernopdracht
o Balans tussen individueel & structureel werken
o Individuele problemen in maatschappelijk kader plaatsen & juiste agogische
processen (micro/meso) inzetten
o Lang proces, dus: volhouden
Structuur veranderen is niet simpel: budget nodig, wetten aanpassen, mindset moet
veranderen, … & structuur is vertrouwelijk (mensen passen zich niet graag aan)
Soorten structureel sociaal werk (3):
1. Beleidsgericht sociaal werk: sociale rechtvaardiging door beleid te veranderen/aan te
passen
Case advocacy: oplossingen zoeken voor een individu (micro)
Structural advocacy: problemen die bij meerdere mensen voorkomen
samenbundelen en zo een structureel signaal vormen
2. Radicaal sociaal werk: van onderuit sociale verandering nastreven door
bewustwording van onrechtvaardigheid bij individuen
Burgerparticipatie & groepsparticipatie
Op niveau van de samenleving
3. Kritisch sociaal werk: eigen professioneel handelen kritisch bekijken
Kritische kijk op: eigen referentiekader, machtspositie t.o.v. CL (SW’ers hebben
een soort macht om te beslissen of & welke problemen ze aankaarten), …
Op niveau van eigen betrekking/beroep
Politiserend werken = onrechtvaardigheid aankaarten (zowel bij de politiek als in eigen
organisatie)
,Bv: vicieuze cirkel van sociale problemen
OCMW is overbelast ligt deels aan structureel probleem bij andere instanties (stadhuis,
ziekenfonds, …): mensen hebben moeite met afspraken te maken bij deze instanties door
slechte openingsuren & moeilijkheden om te contacteren
Gevolg: mensen komen naar het OCMW met die problemen, waardoor
ze overbelast zijn
Het probleem zit dus in de werking (systeem) van die andere instanties
Samenlevingsopbouw = sociaal-agogische interventies waarbij lokale
samenlevingsverbanden worden aangemoedigd om bij te dragen tot de aanpak van
collectieve problemen
o Collectieve problemen ontstaan vaak individueel, maar op samenlevingsniveau moet
je die problemen samenbundelen
o Burgers betrekken (burgerparticipatie)
o Oproep doen naar alle niveaus van beleid (overheid, organisaties) voor problemen in
systeem aan te kaarten, verantwoordelijkheid opnemen, om aan te kaarten dat
systeem niet werkt
o Nieuw beleid ontwikkelen of bestaand beleid aanpassen
Opbouwwerk
Ligt op snijpunt van kwetsbare buurten, sociale problemen/thema’s &
kwetsbare doelgroepen
Opkomst in jaren ’60:
o Omschakeling van sociaaleconomisch achtergebleven streken
o Verbetering leefomstandigheden in volkswijken
o Integratie bijzondere doelgroepen (migranten, woonwagenbewoners)
o Samenwerking & afstemming binnen welzijnsvoorzieningen
Van community work actief burgerschap
o Community work = samenwerken om mensen te betrekken & verandering te
stimuleren bij mensen om problemen op te lossen
ondersteuning
o Actief burgerschap = burgers betrekken bij oplossen van problemen
activering
, Opbouwwerk als een sociaal-agogische methode gericht op gedragsverandering van
individuen, groepen en samenlevingsverbanden, waarbij zij via een langdurig proces van
zelfherkenning en geleidelijke motivering komen tot meer verantwoordelijkheid en
zelfwerkzaamheid bij het aanpakken van sociale kwesties of sociale problemen.
Bv sociale kwesties: leefbaarheid, sociale veiligheid, achterstanden in onderwijs, …
Bv verwante praktijken: jeugdwelzijnscentra, buurtwerk (buurthuizen), verengingen
waarbij armen/mensen met beperking/… het woord nemen
Sociale problemen = problemen die mensen ondervinden in hun persoonlijke & sociale
leven hangen nauw samen met hoe de samenleving is georganiseerd en functioneert
Bv: zwakke weggebruikers die zich onveilig voelen op de baan, laaggeschoolden die
moeite hebben om volwaardig betaalde job te vinden, menstruatiearmoede
Er is verschil tussen wat feitelijk aan de hand is en wat wenselijk is
Bv: mensen die leefloon krijgen vs wat ze nodig hebben om te overleven
o Levensomstandigheden (bv. armoede), maatschappelijke processen (bv.
integratieproces, schoolloopbaan, …), voorschriften en regelingen (bv.
tegemoetkomingen), sociaal gedeelde houdingen of gedragingen (bv. discriminatie),
… feitelijkheid
o Minstens een deel van de bevolking vindt dit onwenselijk wenselijkheid
o Waarden of belangen worden bedreigd wenselijkheid
Wetten of regels die vrijheid inperken (bv. coronapaspoort)
Sociale ongelijkheid door verdeling van (im)materiële hulpbronnen (bv
sneltesten: mensen die op het randje van armoede leven (net
wel/niet) moeite met sneltesten te betalen)
Tekort aan integratie of participatie (bv. stem kinderen en jongeren)
Vormen van sociale onrechtvaardigheid (3):
1. Socio-economische onrechtvaardigheid: gebrekkige verdeling van materiële
hulpbronnen
Bv: laag inkomen door werkloosheid
2. Cultureel-symbolische onrechtvaardigheid: groepen die zich niet erkend of
gerespecteerd voelen
Bv: discriminatie op huizenmarkt
3. Politieke onrechtvaardigheid: uitgesloten worden van politieke besluitvorming
Bv: sans-papiers hebben beperkte toegang tot rechten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiarab126. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
