Rekenen met hele getallen op de basisschool
Hoofdstuk 1: hoofdrekenen in groep 5-8
Wat is hoofdrekenen?
Handig en flexibel rekenen op basis van bekende getalrelaties en
rekeneigenschappen.
- Getalrelatie: positie in de telrij (positioneren), structuren binnen getallen
(ontbinden, splitsen, samenstellen) en relaties tussen getallen, analogieën en
steunsommen gebruiken.
- Rekeneigenschappen: wisseleigenschap (commutatieve eigenschap): 12 + 30
= 30 + 12, verdeeleigenschap (distributieve eigenschap) 13 x 6 = 10 x 6 + 3 x
6 en inverse relatie optellen/aftrekken en vermenigvuldigen/delen.
Andere definities: Vlot en flexibel door de getallenwereld kunnen bewegen.
Hoofdrekenen is rekenen met het hoofd. Je mag wel kladpapier gebruiken, maar je
kan geen hele uitwerkingen opschrijven.
Handig rekenen.
Plaats van hoofdrekenen binnen het rekenen
Kolomsgewijs en cijferend rekenen:
Drie vormen van hoofdrekenen bij optellen en aftrekken: rijgend, splitsend en varia
Rijgend hoofdrekenen
1
, Het eerste getal blijft heel, het tweede getal wordt er in delen bijgevoegd of
afgehaald.
- 24 + 58 = (op de getallenlijn naar rechts springen)
• 24 + 10 + 10 + 10 + 10 + 10 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1
• 24 + 6 + 10 + 10 + 10 + 10 + 10 + 2
• 24 + 10 + 10 + 10 + 10 + 10 + 6 + 2
- 45 – 28 = (op de getallenlijn naar links springen)
• 45 – 5 – 3 – 10 – – 10 – 10 – 5 – – 5 – 10 – 10 – 3
- 45 – 28 = aanrijgen / aanvullen (op de getallenlijn naar rechts springen,
beginnen bij 28)
• 28 + 2 + 10 + 5 = doelgetal 45
Model bij rijgen is de lege getallenlijn.
Splitsend hoofdrekenen
Getallen worden gesplitst in honderdtallen, tientallen en eenheden en deze worden
eerst afzonderlijk bij elkaar geteld of van elkaar afgehaald. Vervolgens komt alles
weer samen.
36 – 28 =
- Splitsen met tekorthandeling: 30 – 20 = 10 6 – 8 = 2 tekort 10 – 2 = 8
- Splitsen met optelhandeling: 30 – 20 = 10 10 + 6 = 16 16 – 8 = 8
Gevarieerd hoofdrekenen
Gebruik maken van handige getalrelaties en rekeneigenschappen die passen bij de
opgave.
Compenseren
- 75 – 48 = 75 – 50 = 25; ik heb er 2 teveel afgehaald dus deze voeg ik weer bij
25 → 25 + 2 = 27
- 56 + 39 = 56 + 40 = 96; ik heb er 1 extra bijgedaan, deze moet ik er dus weer
afhalen → 96 – 1 = 95
- (geldsom)
Transformeren
- 68 – 29 = 69 – 30 = 39 (allebei aanvullen met 1)
- 56 + 39 = 55 + 40 = 95 (de ene aanvullen met 1, de ander afhalen met 1)
- (leeftijden)
Aanvullen (alleen bij aftrekken)
- 62 – 59 =
- Hoeveel moet ik er bij doen om op 62 uit te komen?
- Aanvullen is voordehand liggend bij bijna-verdwijn sommen.
Inverse relatie (alleen bij aftrekken)
- 60 – 45 = 15 want 15 + 45 = 60
Drie vormen van hoofdrekenen bij vermenigvuldigen met grotere getallen: rijgend, splitsend
en varia
Rijgaanpak
- Telkens optellen
- Rekenen naar analogie: 7 x 60 = …. Kun je denken aan 7 x 6 = 42.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lentevanderstel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
