Theoretische modellen en onderzoeksbenaderingen
Doelstellingen:
• Kennis en inzicht verwerven in theoretische uitgangspunten en kaders voor
gezinspedagogisch onderzoek
– Transactioneel model
– Ecologisch model
– Bio-psychosociaal model
• Opvoeding binnen een ruimer, contextueel kader kunnen situeren
• Kennis hebben van onderzoek naar opvoeding dat bij deze theoretische uitgangspunten
aansluit
• Kennis en inzicht hebben in mogelijke designs voor gezinspedagogisch onderzoek
Studiemateriaal bij deze les
Colpin, H. (1999). De gezinsopvoeding: een conceptueel kader. In: L. Vandemeulebroecke, H.
Van Crombrugge & J. Gerris (eds.). Gezinspedagogiek. Deel 1: Actuele thema’s in onderzoek
en praktijk. (p. 53-64). Leuven/Apeldoorn: Garant.
-> oa. bespreking kritiek model Belsky
• Lerner, R. M., Rothbaum, F., Boulos, S., & Castellino, D. R. (2002). Developmental systems
perspective on parenting. In M. H. Bornstein (Ed.). Handbook of parenting: Vol. 2, Biology and
ecology of parenting.
-> modellen Lerner & Bronfenbrenner
• Overbeek, G. (2015). Opvoeding en ontvankelijkheid. Kind en Adolescent, 36, 162-172. doi:
10.1007/s12453-015-0091-2.
1. Opvoeden als transactioneel proces binnen de ruimere context
1. Model van Belsky
2. Model van Lerner
3. Model van Bronfenbrenner
2. Tendensen in onderzoek naar opvoeding
1. Opvoeden als transactioneel proces binnen de ruimere context
Gezinsopvoeding en gezinsrelaties zijn complex, vandaar nood aan erkennen van
wederkerigheid in relaties (het komt langs beide kanten)
het temporeel aspect (ontwikkelingen van de persoon en van de
maatschappij hebben invloed op de opvoeding)
de impact van de ruimere context buiten het gezin
Definities van opvoeding die hiermee rekening houden:
– Rutter: “Parenting moet gezien worden als een dyadische relatie die deel uitmaakt
van een bredere sociale context.”
– Lerner: “Parenting is zowel een biologisch als een sociaal proces; het omvat
bidirectionele relaties tussen leden van verschillende generaties. De sociale
interacties binnen parenting zorgen voor middelen (hulpbronnen) voor generationele
groepen en hebben betrekking op de domeinen van overleving, voortplanting,
verzorging en socialisatie.
Bovendien is diversiteit een sleutelkenmerk van parenting ten gevolge van temporele
en culturele variatie.“
• “Social-mold”traditie: opvoeden als eenrichtingsverkeer, waarbij ouders invloed uitoefenen
op hun kind om het te ‘vormen’ (men ging ervanuit dat kinderen gekneed konden worden tot
de volwassenen die ze voor ogen hebben) (tegenwoordig gaan we hier niet meer van uit)
• “Bidirectioneel model”: wederkerige interacties tussen ouder en kind (kinderen en ouders
hebben even groot aandeel in de opvoeding) (het gedrag van het kind bepaald hoe de ouder
gaat opvoeden)
• “Transactioneel model”: langdurige bidirectionele wisselwerkingen tussen ouder en kind (bi
directionele relaties over tijd)
Gezinsopvoeding verwijst naar de transactionele wisselwerking tussen ouders en kinderen,
waarbij doorheen die interacties betekenissen geconstrueerd worden.
, Om rekening te houden met de context:
Ecologische modellen (de studie van de relatie van tussen mensen en hun omgeving)
– gaan uit van relaties tussen mensen en hun omgeving
– geven zicht op risico- en protectieve factoren voor de opvoeding (bv. een
maatschappij die bepaalde regels voorschrijft rond wat mag en niet mag bij holibi’s
en dat kan invloed hebben op hoe je opvoed en hoe kinderen zich voelen)
1.1 Model Belsky (1984): Determinanten van ouderlijk handelen
Zie kennisklip & tekst Colpin (1999)
Belsky heeft zijn model gebaseerd op onderzoek van kindermishandeling en dat er was aangetoond
dat wie zelf mishandeld was als kind DIT soms ook doet bij zijn eigen kinderen
(ontwikkelingsgeschiedenis ouder)
Persoonlijkheid van ouder speelt mee hoe je gaat overvoeden
De omgeving kan ook een rol spelen op je opvoedingsgedrag: sociale steun, job en partnerrelatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sienvde05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.