Samenvatting
Samenvatting taalnormen - Nederlands: communicatieve vaardigheden I
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting taalnormen NCV1 HC3-4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
TaalnormenNCV HC3 & 4
Ingaan tegen sociale norm= ongepast
- Sociale norm
o Normen die gedrag in samenleving reguleren
o Geven mensen houvast
▪ Maken gedragingen van anderen herkenbaar & interpreteerbaar
▪ Geven leidraar bij eigen handelen
o Ontstaan op geleidelijke, natuurlijke manier
o Niet opvolgen kan leiden tot sociale uitsluiting
o Relatief: groepsgebonden, situatiegebonden, tijdsgebonden
Taal als gedragsnorm
- Talige communicatie is een vorm van sociaal gedrag
- Ook voor taalgedrag zijn er normen
- Praktische noodzaak om elkaar vlot te kunnen begrijpen en communicatie efficiënt te laten
verlopen
2 soorten gedragsnormen
1. Vormelijke normen: ‘juiste’ vorm van klanken, woorden, zinnen etc (bv hoe spreek je Afrika
uit?)
2. Gebruiksnormen:
a. Semantische normen: welk woord stemt overeen met welk concept (bv: kleed is
vloerbedekking, geen kledingstuk)
b. Pragmatische normen: regelen het gepast gebruik van taal (bv: je begroet je
medestudenten niet met ‘goedemiddag weledele studiegenoot)
Meer dan enkel verstaanbaarheid regelen
Ook symbolische functie: eenheid en eigenheid van groep uitdrukken (Bv: West-Vlamingen,
jongeren, hoogopgeleiden etc.)
Middel tot uitsluiting (bepaalde talen opleggen)
Welke soort talen hebben normen
Niet enkel standaardtalen hebben normen
1. Endogene normen (community norms)
a. Impliciet, zo vanzelfsprekend dat ze niet vastgelegd hoeven te worden
b. Typisch voor dialecten
2. Exogene normen (social norms)
a. Expliciete, officiële, publieke normen
b. Typisch voor standaardtalen
c. Vastgelegd in standaardtalen (codificatie) (bv: Van Dale)
Regels Vs. Normen
- Taalregels= niet ter discussie, iedereen is het erover eens (bv: 3e p E van tt eindigt op-t)
, - Taalnormen= de geprefereerde variant voor gevallen waar variatie mogelijk is (bv: koelkast
VS frigo)
geen strikt onderscheid
Taalwetenschap & taalnormen
- 2 mogelijke perspectieven om met taalvariatie om te gaan
o Descriptief: objectieve beschrijving
o Prescriptief: normatieve benadering
Wie bepaalt taalnormen
- Spraakmakende gemeenschap
o Groepen in samenleving die sociaaleconomische & cultureel toonaangevend zijn
- Professionele taalgebruikers
o Mensen die in hun beroep met taal bezig zijn (bv: via onderwijs (leerkrachten), via
tekstproductie (journalisten, schrijvers)
Gelden dezelfde normen voor elk aspect van taal?
- Geschreven VS gesproken taal
o Geschreven taal= strenger genormeerd: permanent karakter & ruimer publiek VS
moet verstaanbaar zijn zonder aanwezigheid van schrijver & doorheen tijd
o Moet genuanceerd worden: gesproken taal in journaal -> erg normatief; gesproken
taal in sms -> minder normatief
- Uitspraak, spelling, woordenschat & grammatica
o Uitspraak: sterk bewustzijn van normen, enige tolerantie tov variatie
o Spelling: nog sterker bewustzijn van normen, geen tolerantie tov vatiatie
o Woordenschat: veel discussie over welke woorden deel uitmaken van ‘de norm’
o Grammatica: beperkter bewustzijn, mensen denken dat hier weinig variatie zit
Wat is de norm binnen het Nederlandse taalgebied?
Be: croque monsieur VS Ndl : tosti
Vroeger : Nederlands als monocentrische taal
• 1 toonaangevend centrum dat de norm bepaalt
• Nederland, meer specifiek: spraakmakende gemeenschap in de Randstad (N-Holland, Z-
Holland, Flevoland & Utrecht)
Tegenwoordig: Nederlands als pluricentrische taal
• Meerdere centra met eigen norm
• Nederland: nog steeds Randstad
• Vlaanderen: nationale media (VRT)
Van monocentrisme naar pluricentrisme
- hoe kwam men aan Noord-Nederlandse norm in Vlaanderen?
o Integrationisme: importeren van volwaardige, prestigieuze standaardtaal uit
Nederland
o 1870-1970: taalpolitiek van top-down standaardisering voor woordenschat &
morfosyntaxis (minder voor uitspraak)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisadaenen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen