Samenvatting ontwikkelingspsychologie, eerste jaar audiologie en logopedie. Les van David Van Bunder, auteur van het boek is Robert S. Feldman. 2e editie, nieuwste boek
1) De sociaal-emo.onele ontwikkeling en de persoonlijkheids-ontwikkeling in de baby.jd ....................... 3
Inleiding .............................................................................................................................................................. 3
1.1 De basis van sociaal gedrag ......................................................................................................................... 3
1.1.1 Emo'es in de baby'jd .......................................................................................................................... 3
1.1.2 De ontwikkeling van het ik .................................................................................................................... 4
1.1.3 Social referencing: voelen wat anderen voelen .................................................................................... 5
1.2 Rela6es aangaan .......................................................................................................................................... 5
1.2.1 Hech'ng ................................................................................................................................................ 5
1.2.2 Rollen van moeder en vader bij hech'ng ............................................................................................. 6
1.2.3 ontluikende rela'es via interac'es ....................................................................................................... 6
1.2.4 De effecten van kinderopvang .............................................................................................................. 7
1.3 Verschillen tussen baby’s .............................................................................................................................. 7
1.3.2 Temperament: stabiele factoren in het gedrag van een kind ............................................................... 7
1.3.3 Geslacht en gender: mannelijk of vrouwelijk........................................................................................ 7
2. De sociaal emo.onele ontwikkeling en de persoonlijkheids-ontwikkeling in de peuter- en kleuter.jd ........ 8
Inleiding .............................................................................................................................................................. 8
2.1 Een antwoord op de vraag ‘wie ben ik?’ ....................................................................................................... 8
2.1.1 De persoonlijkheidsontwikkeling volgens Erikson: conflicten oplossen ............................................... 8
2.1.2 Het zelNeeld in de pueter- en kleuter'jd ............................................................................................. 8
2.1.3 Genderiden'teit: het ontstaan van mannelijkheid en vrouwelijkheid ................................................. 9
2.2 Vrienden en familie: het sociale leven van peuters en kleuters .................................................................. 10
2.2.1 Het ontstaan van vriendschappen ...................................................................................................... 10
2.2.2 De regels van het spel ......................................................................................................................... 11
2.2.3 De theory of mind van peuters en kleuters: begrijpen wat anderen denken ..................................... 11
2.3 Morele ontwikkeling en zelLeheersing ...................................................................................................... 12
2.3.1 Het ontstaan van moreel besef: goed en fout in de maatschappij ..................................................... 12
2.3.2 ZelNeheersing bij peuters en kleuters ................................................................................................ 12
3. Sociaal-emo.onele ontwikkeling en de persoonlijkheidsontwikkeling in de school.jd .............................. 13
3.1 Ontwikkeling van het eigen ik ..................................................................................................................... 13
3.1.1 De psychosociale ontwikkeling en zelSennis in de school'jd: vlijt vs minderwaardigheid ................ 13
3.3 Rela6es: vriendschappen in de school6jd ................................................................................................... 14
3.3.2 Individuele verschillen bij vriendschap: wat maakt een kind populair? ............................................. 15
3.3.3 Gender en vriendschap: segrega'e van de seksen in de school'jd.................................................... 15
3.3.4 Pesten op school en online ................................................................................................................. 15
4. De sociaal-emo.onele en de persoonlijkheidsontwikkeling in de adolescen.e.......................................... 16
Inleiding ............................................................................................................................................................ 16
4.1 Iden6teit: een antwoord op de vraag ‘wie ben ik?’ .................................................................................... 16
4.1.1 ZelNeeld: beschrijving van het ik ....................................................................................................... 16
4.1.2 Eigenwaarde: beoordeling van het ik.................................................................................................. 16
4.1.3 Iden'teitsvorming in de adolescen'e: verandering of crisis? ............................................................ 16
4.1.4 Marcia’s theorie van iden'teitsontwikkeling ...................................................................................... 17
1
, 4.3 Rela6es: familie en vrienden ....................................................................................................................... 18
4.3.1 Familiebanden: veranderende rela'es binnen het gezin .................................................................... 18
4.3.2 Rela'es met leeZijdsgenoten: het belang van ‘erbij horen’ ............................................................... 18
5. Sociale en persoonlijke ontwikkeling .jdens de vroege volwassenheid ..................................................... 19
5.1 Rela6es aangaan: in6miteit, aardig vinden en lieRebben 6jdens de vroege volwassenheid..................... 19
5.1.1 De bouwstenen van geluk: vervulling van psychologische behoeZen ................................................ 19
5.1.2 De sociale klokken van de volwassenheid .......................................................................................... 19
5.1.3 Op zoek naar in'miteit: Eriksons visie op vroege volwassenheid....................................................... 19
5.1.4 Vrienschap .......................................................................................................................................... 19
5.1.5 Verliefd worden: als aardig vinden verandert in lie^ebben ............................................................... 20
5.1.6 gepassioneerde en kameraadschappelijke liefde: de twee gezichten van liefde ................................ 20
5.1.7 sternberg driedimensionale theorie: de drie gezichten van liefde ..................................................... 20
5.1.8 Een partner kiezen: de ware Jacob/ Jacoba herkennen ...................................................................... 21
5.1.9 Hech'ngss'jlen en roman'sche rela'es: zijn volwassenen manieren van lie^ebben een
weerspiegeling van de hech'ngen in de vroege kinder'jd ......................................................................... 21
5.2 Het verloop van rela6es .............................................................................................................................. 21
5.2.1 Huwelijk, samenwonen en andere rela'evormen: de mogelijkheden 'jdens de vroege
volwassenheid in kaart brengen .................................................................................................................. 21
5.3 Werk: een beroep kiezen en aan de slag gaan ........................................................................................... 21
5.3.1 Iden'teit 'jdens de vroege volwassenheid: de rol van werk ............................................................. 21
6. Sociale en persoonlijke ontwikkeling .jdens de middelbare leeFijd .......................................................... 22
6.1 Persoonlijke ontwikkeling ........................................................................................................................... 22
6.1.1 Twee visies op de persoonlijke ontwikkeling van volwassenen: norma'eve crisis vs ingrijpende
gebeurtenissen ............................................................................................................................................ 22
6.2 Rela6es: familie 6jdens de middelbare leeWijd ........................................................................................... 22
6.2.1 Huwelijk en scheiding ......................................................................................................................... 22
6.3 Werk en vrij 6jd........................................................................................................................................... 23
6.3.1 Werk en carrière: werken 'jdens de middelbare leeZijd ................................................................... 23
7. Sociaal en persoonlijke ontwikkeling .jdens de ouderdom........................................................................ 24
7.1 Persoonlijke ontwikkeling en gelukkig oud worden .................................................................................... 24
7.1.1 Con'nuïteit en verandering in de persoonlijkheid 'jdens de ouderdom ........................................... 24
7.1.2 LeeZijdsstra'fica'e en ouderdom ...................................................................................................... 25
7.1.3 Komt wijsheid met de jaren? .............................................................................................................. 25
7.1.4 Gelukkig ouder worden: wat is het geheim? ...................................................................................... 25
Wijzigingen in de fundamentele vaardigheden die van persoon tot persoon .................................................. 25
7.2 Het dagelijks leven 6jdens de ouderdom .................................................................................................... 25
7.2.1 Woonvormen: waar en met wie ......................................................................................................... 26
7.2.2 Financiële kwes'es: de economische aspecten van de ouderdom .................................................... 26
7.2.3 Werk en pensionering 'jdens de ouderdom ...................................................................................... 26
7.3 Rela6es: in ziekte en gezondheid ................................................................................................................ 26
7.3.1 Het huwelijk op hoge leeZijd: eerst samen, later alleen .................................................................... 26
7.3.2 Het sociale netwerk 'jdens de ouderdom .......................................................................................... 26
2
, 1) De sociaal-emo6onele ontwikkeling en de persoonlijkheids-ontwikkeling in de
baby6jd
Inleiding
De eerste 2/3 jaar van een kind.
Dit is vreemd, want het psychisch func<oneren is hier nog niet ontwikkeld, dit is de periode
waarin het psychisch func<oneren het meest verschilt met ons huidige.
Belangrijk: emo<onele ui<ngen die aangeboren lijken te zijn, tempo waarin emo<es
ontwikkelen.
1.1 De basis van sociaal gedrag
1.1.1 Emo'es in de baby'jd
-> vooral focussen op het non-verbale; want baby’s praten nog niet, begrijpen nog geen taal
-> gaat vooral via gelaatsuitdrukkingen, huilen, lachen,…
-> je kan niet naar de emo<es vragen, je ziet enkel een ui<ng
• Emo<es zijn zichtbaar bij kinderen, maar ervaren ze die ook zo?
• Fundamentele emo,onele gelaatsuitdrukkingen:
- Lijken in verschillende culturen gelijk
- Lijken in de loop van het leven gelijk te blijven
Basale emo,es: lijken aangeboren: belangstelling, stress, walging
• Andere emo<es ontwikkelen zich in de eerste maanden
• Ook cultuurgebonden verschillen: niet in de ui<ng van de basale emo<es, maar el in
het tempo waarin andere emo<es zich ontwikkelen. Intensiteit kan verschillen reac<e
blijO hetzelfde.
• Uiten van emo<es vs regulering van emo<es?
Twee theorieën
- Reflex: op bepaalde prikkels
- Differen,ële emo,etheorie: emo<onele ervaringen weerspiegelen en de
emo<es zelf helpen reguleren; boos kijken geeO niet alleen uitdrukkingen aan
de emo<e, maar helpt ook om met deze boosheid te leren omgaan, ze
worden beter in dit beheersen.
• In de loop van de ontwikkeling
- Meer emo<es uitdrukken
- Beleving emo<e wordt gedifferen<eerder
Vreemdenangst (8-12 maand)
Posi<ef! Het zijn indicatoren die beves<gen dat je kind goed aan het ontwikkelen is
Dit heeO te maken met het verbeteren van visuele prikkels en sociale ontwikkeling. Het kind
kan beter zijn, s<jging cogni<eve verwerking
- Toegenomen cogni<eve vermogens
Bv. Belangrijker dat het kind iemand ziet dat kan onderscheiden wie het is
binding aan wie vertrouwd is
- Verschillen
o Onder kinderen
o Man – vrouw: kind meer vreemdenangst bij man
o Kind – volwassene: vreemdenangst bij volwassene
Scheidingsangst (7 à 8 maanden, piek rond 14 maanden)
Posi<ef! Het zijn indicatoren die beves<gen dat je kind goed aan het ontwikkelen is
Scheidingsangst: angst die ze voelen wanneer ze gescheiden worden van belangrijke mensen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stienvannieuwenhuyze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
