Hoofdstuk 6: De Zwaartekracht en Synthese van Newton
De derde bewegingswet van Newton stelt dat krachten altijd in actie-
reactiekrachtparen voorkomen, dus ook bijvoorbeeld de aarde en de maan. Uit
hun symmetrie volgt de wet v/d universele zwaartekracht: Elke puntmassa in het
heelal trekt aan elke andere puntmassa in het heelal met een kracht die
evenredig is met het product van beide massa’s en omgekeerd evenredig is met
𝑚1 𝑚2 𝑁∙𝑚2
het kwadraat v/d onderlinge afstand → 𝐹 = 𝐺 met 𝐺 = 6,67 ∙ 10−11 .
𝑟2 𝑘𝑔2
De grootte v/d gravitatieconstante 𝐺 kan experimenteel worden aangetoond
a.d.h.v. de balans van Cavendish, waarbij 2 bollen zijn
bevestigd aan een horizontale stang die in het midden
opgehangen is aan een dunne draad. Wanneer een derde
bol in de buurt van 1 v/d andere bollen wordt gebracht,
veroorzaakt de (universele) zwaartekracht een beweging
van deze laatste bol waardoor de draad iets zal torderen.
Deze kleine beweging kan worden vergroot door een
lichtstraal te richten op een spiegel die op de draad is
bevestigd. De straal wordt weerkaatst en raakt een
schaalverdeling. Uit verschillende experimenten met dit
systeem kan de gravitatieconstante worden bepaald.
Via integratie (een techniek die door Newton werd uitgevonden) kon Newton ook
volgende zaken aantonen:
- De zwaartekracht die op een puntmassa buiten een dunne bolschil wordt
uitgeoefend is dezelfde alsof de hele massa v/d bol geconcentreerd is in het
middelpunt ervan.
- De zwaartekracht die op een puntmassa binnen een dunne bolschil wordt
uitgeoefend is nul.
- We kunnen een volle bol beschouwen als verschillende dunne schillen.
De totale zwaartekracht op een willekeurig voorwerp is de vectorsom v/d
krachten die door alle andere voorwerpen erop worden uitgeoefend (meestal is
het voldoende om 1 of 2 voorwerpen in rekening te brengen). In vectorvorm is de
𝑚 𝑚
kracht op puntmassa 1 uitgeoefend door puntmassa 2 dus ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐹12 = −𝐺 𝑟12 2 𝑟̂21 met
21
𝑟̂21 de eenheidsvector (≠ de verplaatsingsvector ⃗⃗⃗⃗⃗
𝑟21 , maar ⃗⃗⃗⃗⃗
𝑟21 = 𝑟21 ∙ 𝑟̂21).
𝑚𝑚𝐴
Aan het aardoppervlak is de zwaartekracht 𝐹𝑧 = 𝑚 ∙ 𝑔 = 𝐺 . Uit deze
𝑟𝐴2
𝑔∙𝑟𝐴2
vergelijking kunnen we de massa v/d aarde berekenen: 𝑚𝐴 = = 5,98 ∙ 1024 𝑘𝑔.
𝐺
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vastgoedstudent123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,44. Je zit daarna nergens aan vast.