Partim I: Dierhygiëne
Dierenwelzijn
= Het fysieke en gevoelsmatige welzijn van dieren (gemeten aan de hand van indicatoren
zoals gedrag, fysiologie, levensduur en voortplanting)
Gezondheid = meer dan het afwezig zijn van ziektes
Welzijn = meer dan de afwezigheid van ongemak en stress
Gezonde dieren zullen productiever zijn!!!
Mengeling van economische, wetenschappelijke, ethische en praktische afwegingen om
dierenwelzijn te optimaliseren.
Basisvoorwaarden voor welzijn:
- Geschikte en voldoende voedsel en drinkwater (voeding)
- Geschikte beschutting (huisvesting)
- De mogelijkheid om normaal gedrag te vertonen (ethologie)
- Fysieke behandeling met een minimum aan pijn en ongemak (omgaan met dieren)
- Bescherming tegen letsels en ziekten (diergeneeskunde)
Dierhygiëne = het onderdeel van de diergeneeskunde dat ervoor zorgt dat de kwaliteit
van de omgeving waarin het dier verblijft in een goede staat is zodat de gezondheid
van het dier gewaarborgd is.
Algemene inleiding
1
,Transmissiecirkel van infectieziekten
= pathogeen-specifiek
Doel van pathogeen: zich in stand houden door kolonisatie van bepaalde ecologische niches
(vb. dier, orgaan, cel, ...), uitscheiding, overleving buiten gastheer, spreiding, …
Intrede
● Ademhaling
→ Inhalatie van infectieuze agentia
Oorzaken: aanwezigheid van infectieuze aerosolen, slechte ventilatie gecombineerd
met overbevolking, onderliggende predisponerende infecties,...
● Gastro-intestinaal
→ Ingestie van pathogenen
Oorzaken: contaminatie van de omgeving met pathogenen die buiten de gastheer
kunnen overleven, overbevolking, slechte reiniging en desinfectie,...
● Huid
Oorzaken: wonden, insectenbeten, dierenbeten, aanwezigheid schurende planten
(e.g. distels), het scheren van schapen, gebruik van gecontamineerde naalden,...
● Reproductief systeem
→ Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) en verticale transmissie
Oorzaken: artificiële inseminatie
Kolonisatie van de gastheer
2
,TWIO:
Excretie kan beginnen voor er symptomen
zijn, dus is al besmettelijk voor andere dieren
voor dit dier ziek is.
→ de tijd tot het ontstaan van de symptomen
is incubatieperiode
→ de tijd van de excretie nadat er
symptomen zijn is de latente periode
= heel belangrijk want 1 dier dat geïnfecteerd
is, kan ervoor zorgen dat een gehele groep
dieren geïnfecteerd geraakt of in contact
komen met dat pathogeen
Quarantaine: als er een nieuw dier in de stal komt dan ga je dat apart zetten gedurende
minstens 2 weken want als je die er direct bij zet en die heeft toch een infectie mee van een
ander bedrijf dan zit onze stal ook vol met infectie
Quarantaine kunnen we nog toepassen buiten de preventie van ziekte dus als die ziek
worden ga je die ook afscheiden maar ook het groene kleine lijntje is belangrijk!
De excretie valt bij de meeste dieren terug tot 0 maar er zijn infecties die heel lang zonder
symptomen toch nog uitgescheiden kunnen worden zoals salmonella dus nadat de
symptomen weg zijn tot een aantal dagen tot weken toch nog uitgescheiden kunnen worden
= latente drager dieren
Je gaat die lang genoeg in quarantaine houden ook al zijn de symptomen weg!
groen = van zodra dier geïnfecteerd is en pathogenen binnen heeft
Belang van subklinische infecties
Slechts een klein stuk van de stal gaat echt
klinisch geïnfecteerd zijn dus echt ziek zijn, een
heel deel subklinisch en een aantal dieren gaan
gespaard blijven.
Je gaat verlies hebben bij subklinische en
klinische dieren voor de productie omdat
gezonde dieren ook productiever gaan zijn dus er
gaat economisch verlies zijn.
Welke dieren behandelen? Allemaal want je weet
nie of een dier subklinisch is of niet tenzij je echt
test maar dat kost te veel dus je gaat alles
behandelen.
Als een ziekte zich voordoet in de stal dan kan
dat al een tijd aanwezig zijn, een pathogeen kan
aanwezig zijn in de stal, zelfs met dieren met een goede weerstand. Als de hygiëne
maatregelen laten afweten gaat de infectiedruk toenemen en kan je dus van besmetting
naar ziekte gaan dus we moeten continu hygiënemaatregelen toedienen!
3
, !! Economische verlies
e.g. Meer voedselopname, lagere productie, ...
● Afwezigheid symptomen ≠ afwezigheid infectie/ziekte
● Behandelen van alleen klinisch zieke dieren in groep kan inefficiënt zijn !!
● Klinische symptomen ≠ introductie pathogeen in groep
Hou rekening met niet-detecteerbare infecties !! ⇒ Continu maximum aan hygiënische
maatregelen toepassen
= BELANG VAN QUARANTAINE
Uitscheiding en ziekteverspreiding
- Gedragen in/op vehikel - Contact tussen 2 dieren
- Via faeces, urine - Via hoesten
- Via hoesten - Verticaal
- Via materialen, stof, voeder, drinken
- Via vector of tussengastheer
OVERLEVING IN OMGEVING OF GEEN OVERLEVING IN OMGEVING
TUSSENGASTHEER NODIG NODIG
4
