Samenvatting
Samenvatting KVL bij mensen met ontwikkelingsstoornissen
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting KVL bij mensen met ontwikkelingsstoornissen. Ik had voor dit examen 18/20.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING KVL ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN1. Wat zijn ontwikkelingsstoornissen?
1.1. Terminologie en afbakening
Definitie
“Een ontwikkelingsstoornis is een neurobiologische stoornis die in de (vroege) ontwikkelingsperiode
tot uiting komt, die gekenmerkt wordt door ontwikkelings-achterstanden op een of meerdere
functiedomeinen en die levenslang beperkingen veroorzaakt in het persoonlijk, sociale, schoolse of
beroepsmatig functioneren.”
➢ Neurobiologische stoornis = aangeboren stoornis, oorzaak komt vanuit de
hersenontwikkeling door genetische aanleg (bv overerving), prenatale
omgevingsfactoren (bv overmatig alcoholgebruik tijdens zwangerschap), en/of
perinatale factoren (bv vroeggeboortes)
➢ (Vroege) ontwikkelingsstoornis = symptomen al zichtbaar op kinderleeftijd → de
mate waarin de symptomen tot uiting komen hangt af van de omgevings- en
kindfactoren
➢ Ontwikkelingsachterstanden = een ontwikkelingsstoornis belemmert de ontwikkeling
op een of meerdere ontwikkelingsdomeinen (zoals cognitie, sensorimotoriek, taal &
communicatie, en/of sociaal-emotioneel functioneren)
➢ Levenslange beperkingen = levenslange stoornis die belemmeringen veroorzaakt in
de participatie aan het dagelijks (maatschappelijk) leven op verschillende terreinen
→ gedragskenmerken en symptomen kunnen veranderen, maar de stoornis blijft
Opmerking: goed de kenmerken kennen en weten dat bijvoorbeeld angst- of stemmingsstoornissen,
PTSS of reactieve hechtingsstoornis, eetstoornissen, enz. NIET horen tot ontwikkelingsstoornissen!
Opmerking: officiële benaming in de DSM-5 is ‘neurobiologische ontwikkelingsstoornis’!
→ DSM-5 = Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5de editie)
Soorten
• Verstandelijke beperkingen
o Verstandelijke ontwikkelingsstoornis
o Globale ontwikkelingsachterstand
• Communicatiestoornissen
o Taalstoornis
o Spraakklankstoornis
o Ontwikkkelingsstotteren
o Sociale (pragmatische) communicatiestoornis
• Autismespectrumstoornis (ASS)
• Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis (ADHD)
• (Specifieke) leerstoornissen
o Dyslexie
o Dysorthografie
o Dyscalculie
o NLD (niet opgenomen in DSM-5)
1
, • Motorische stoornissen
o Coördinatieontwikkelingsstoornis (DCD)
o Ticstoornissen
o Stereotiepe bewegingsstoornis
Opmerking:
Bij sommige ontwikkelingsstoornissen wordt een opdeling gemaakt in een aantal subgroepen op
basis van verschillen in de verschijningsvorm (= uiterlijk waarneembare gedragskenmerken).
Vroeger ‘subtypes’ gebruikt, nu ‘fenotype/klinisch beeld’ → Waarom?
➢ Variaties binnen een ontwikkelingsstoornis hebben meestal dezelfde oorzaak, de term
‘subtype’ impliceert eerder dat het gaat om een aparte groep met een afzonderlijke etiologie
➢ Meer dimensionele benadering i.p.v. sterk categoriaal
➢ Dynamisch concept ‘fenotype’ i.p.v. statisch concept ‘subtype’ → de gedragskenmerken van
een stoornis kunnen veranderen doorheen de tijd
Criteria
• Significant meer problemen dan gemiddeld
o Te hoog scoren: bij de 10% hoogst scorende zitten voor ongewenste eigenschappen
= hoger scoren dan pc 90
o Te laag scoren: bij de 10% laagst scorende zitten voor gewenste eigenschappen
= lager scoren dan pc 10
o De dimensionele benadering van OS impliceert dat er sprake kan zijn van een meer of
minder ernstige mate van de stoornis (zie figuur 1.1 p.18)
• Op verschillende dimensies
o Kinderen met een OS vertonen niet op één dimensie meer problemen dan
gemiddeld, maar wel op verschillende dimensies
• De problemen zijn hardnekkig/persistent
o De kenmerken van de OS houden gedurende langere tijd aan, gaan niet zomaar over
• De problemen zijn pervasief
o Symptomen van OS zijn aanwezig in verschillende contexten, ze zijn niet louter
verbonden aan (stresserende) omgevingsfactoren
• Niet leeftijdsadequaat
o Persoon toont gedrag dat niet past bij zijn leeftijd → bv: bij een kleuter ‘normaler’
dat hij hyperactief is dan iemand van 18j
• Significante belemmering
o Symptomen van de OS belemmeren het dagelijkse leven van de persoon, er zijn
problemen op verschillende levensdomeinen
Classificatie
DSM IV → DSM-5 (iets meer dimensioneel)
➢ AutismeSPECTRUMstoornis
➢ Graad van ernst bij ADHD
2
,Kenmerken
• Primaire gedragskenmerken
o = kernsymptomen van de stoornis
o = diagnostische kenmerken (= kenmerken die minimaal aanwezig moeten zijn om de
diagnose te kunnen stellen)
• Secundaire gedragskenmerken
o = gevolg van de primaire kenmerken
o Vaak gevolgen op psychosociaal vlak
▪ Faalervaringen
▪ Grote frustraties, schaamtegevoelens en demotivatie
▪ Laag zelfbeeld
▪ Inadequate attributiestijl (= ‘ik kan het niet want ik heb dyslexie) → groter
risico op ‘fixed’ mindset’
▪ Faalangstig
▪ Internaliserende problemen
▪ Externaliserende problemen
▪ Leerproblemen
▪ Afwijzing door leeftijdsgenoten
▪ Negatieve interacties met volwassenen
▪ Participatieproblemen
o Belang van de omgeving in het verhogen van het psychosociaal welbevinden!
➢ Creëren van een stimulerende omgeving
➢ Kinderen zelf keuzes laten maken of betrekken beslissingen (vragen aan de
kinderen wat hen helpt)
➢ Belang van succeservaringen
➢ Steun, begrip en erkenning uit omgeving
➢ (Psycho)educatie aan kind en omgeving
1.2. Denkkaders
➢ Bio- ecologische visie (ontstaan van de OS) ➔ BEM-model
➢ Bio-psychosociale visie (functioneren met een OS) ➔ ICF-model
Het BEM-model
• = Bio-Ecologisch Multifactorieel model
• Visie op het ontstaan van een ontwikkelingsstoornis
• Bio-ecologische en multifactoriële etiologie
o Een OS ontstaat door een complex samenspel van verschillende risico- en protectieve
factoren (= multifactorieel) die zowel in het kind zelf (= bio) als in de omgeving (=
ecologisch) kunnen liggen.
3
, • Multilevel model
o Een model dat 4 elkaar beïnvloedende analyseniveaus integreert om een
ontwikkelingsstoornis te begrijpen
▪ Niveau 1: genen
▪ Niveau 2: hersenen
▪ Niveau 3: neuropsychologische/cognitieve processen
▪ Niveau 4: gedrag
• Multideficit model
o Model dat ervan uitgaat dat er op elk analyseniveau en in de omgeving verschillende
problemen kunnen optreden die in onderlinge wisselwerking staan
o Multi deficits = meervoudige tekorten
o Het is de combinatie van alle risico- en beschermingsfactoren op de verschillende
niveaus die bepaalt of de OS tot uiting zal komen
• Transactioneel model
o Model dat ervan uitgaat dat de verschillende factoren binnen het kind voortdurend
met elkaar en met de omgeving in interactie staan
Zie figuur 1.2., cursus p.23
➢ Etiologie
o Niveau 1: Genen
o Niveau 2: Hersenen
▪ Neuroanatomie = bouw van de hersenen (verschillen zien tussen de bouw
van hersenen van kinderen met OS en kinderen zonder OS)
▪ Neurofysiologie = werking van de hersenen
▪ Neurochemie = chemische processen, prikkeloverdracht in de hersenen
➢ Functioneren
o Niveau 3: Neuropsychologie
▪ Cognitieve processen (= executieve functies bv: aandacht kunnen houden)
o Niveau 4: Gedrag
Risico- en beschermende factoren
Risicofactoren die invloed hebben op niveau van functioneren:
• Kind-factoren
o Lagere intelligentie
o Moeilijk temperament
o Roken op jonge leeftijd
• Omgevingsfactoren
o Psychische problemen bij ouders
o Inadequate opvoedingsvaardigheden
o Negatieve ouder-kind interacties
o Bekritiserende houding leerkracht
• Sommige van deze risicofactoren kunnen worden beïnvloed door interventies → belangrijk
om ze in kaart te brengen!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisevandurme. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen