Samenvatting
Samenvatting - jeugdbescherming en jeugdrecht
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting gebaseerd op de cursus jeugdbescherming met inleiding tot jeugdrecht en notities uit de les + powerpoint
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Jeugdbescherming met inleidingjeugdrecht.
Hoofdstuk 1: Inleiding rond het ontstaan van de
jeugdbescherming in België.
1.Jeugdbescherming in België: het ontstaan van een
categoriaal beleid.
Categoriaal beleid = beleid dat stelt dat er een scheiding is tussen kind en volwassene op basis van rechten en
veiligheid.
1.1. Evolutie van de socialisatie.
Socialisatie = het zich eigen maken van waarden en normen die in een maatschappij aanwezig zijn en gelden als de
norm van die maatschappij.
Kinderen worden eeuwen beschouwd als ‘volwassene’ maar dan met hier en daar uitzonderingen.
Kindbeeld en apartstelling (= specifieke, aparte behandeling van kinderen): sociale constructie
1.1.1. Geen kindbeeld.
Tot 7 jaar: kind van geen belang.
Vanaf 7 jaar volwassen: meedraaien in alle aspecten van sociale leven (seksualiteit, arbeid…)
o Jongens: leerschool.
o Meisjes: huishouden – meisjes waren minder waard.
Oudheid: afwezig kindbeeld – kleine volwassene.
o Achterlaten van kinderen (vooral meisjes en kinderen met een beperking).
o Offeren aan Godheid.
o Als afval weggooien.
17e-18e eeuw: geen kindbeeld.
o Hogere klassen schakelen voedsters in
o Weinig aandacht voor kinderen en hoge kindersterfte … of omgekeerd?
o Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes die leiden tot hoge kindersterfte
1.1.2. Een aanzet tot een kindbeeld.
e
Vanaf 16 eeuw.
Onderscheid vooral bij jongens uit hogere klassen: gingen naar school
Mensbeelden door Romantici en Moralisten.
o Moralisten: kind wordt ‘slecht’ geboren en de opvoeding hoort het kind ‘goed’ te maken.
o Romantici: kind als ‘inherent goed’ en invloed van buitenaf beïnvloedt het kind negatief.
Kinderen: een aparte groep met eigen kenmerken en eigen gedragingen.
Verlichtingsperiode is cruciaal
Nieuwe centrale begrippen: toekomst, vooruitgang en ratio.
‘Maakbaarheid van het bestaan’ wordt geboren.
Tweedeling in visie op ontwikkeling van de mens:
o Kinderen: een aparte groep met eigen kenmerken en gedragingen: kneed-, maak-, evolueerbaar.
1
, Nog niet positie: nog niet verantwoordelijk, nog niet zelfstandig…
Geen besef van verschil tussen goed en kwaad.
o Volwassene: kent zijn lot
Sociogenese = op grond van maatschappelijke verschuiving worden kinderen en volwassenen als een aparte
categorie gezien.
Bestaande gedragingen van kinderen worden ontdekt/nu pas opgemerkt door veranderende
maatschappij en tijdsgeest?
Nieuwe gedragingen ontstaan door veranderende maatschappij?
Psychogenese = eigenschappen worden specifiek aan kinderen toegeschreven, worden op een bepaald moment
ontdekt en vanaf dan beschouwd als eigen aan kinderen en over-geaccentueerd in relatie met kinderen – wat
vervolgens psychologisch consequenties heeft voor de kinderen.
Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn.
Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen vb. pediatrie.
Ontstaan kinderwetten:
Verbod op kinderarbeid: 1889.
Wet op leerplicht.
1.1.3. Het huidige kindbeeld.
Krachtig persoon met eigen mogelijkheden => kijken naar het ‘kunnen’.
Verschillende ontwikkelingsfasen met eigen mogelijkheden en beperkingen.
Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen.
Kinderen zijn communicatief en sociaal ingesteld en willen zich uitdrukken.
Afsluiten van volwasssenwereld, soort van ‘quarantaine’ van kind zijn.
1.2. Evolutie van de sociale controle.
Sociale controle = straffen en bestraffen als de norm van een maatschappij niet wordt nageleefd. Dit kan zowel
formeel als informeel.
Geen onderscheid gemaakt tussen kind of volwassene.
In de verlichting kwam ‘het kind’ en een bewustere bestraffing van kinderen (uitzonderingen door pater familias
en Godheid.
1.2.1. Vroege tijden tot verlichting.
Oud Romeins recht (500 na Chr.):
Wet met uitzondering voor ‘onmondigen’ (=niet-huwbaar kind) : die konden een andere straf krijgen toegekend.
Onderscheid tussen opzettelijke en niet-opzettelijke daden.
Klassieke tijdvak:
Op basis van fysiologische kenmerken: geslachtsrijpheid.
Oordeel des onderscheid (aanvoelen goede en kwade).
Na val van Romeinse Rijk:
Opnieuw beroep op familiale solidariteit, pater familias besliste.
Elk volk/stam had eigen gewoontes.
11e eeuw:
Door de heropflakkering van het Romeins Recht kwam er aandacht voor het onderscheid van het kind.
13e eeuw:
2
, Drang naar centralisatie, openbare orde en openbare rust.
Opsporen en bestraffen van misdrijven!
Staatsfuncties werden accusatoir ipv voorheen gebruikte inquisitoir systeem.
Ontwikkelen van praktijk waarbij rechter vrij kon beslissen over onderscheidingsvermogen en hulpvraag.
Accusatoir = meer rechten voor de beklaagde – objectief.
Inquisitoir = rechter bepaalt vanuit een alleen zetelende opinie – subjectief.
1532:
‘Constitutio Criminales Carlinae’ = invoering van uitzonderlijk principe van de verzachting van een straf voor
kinderen.
Belangrijk: had de persoon gebruik gemaakt van zijn rede: ‘l’usage de raison’.
1.2.2. De verlichting.
e
18 eeuw.
Tegen wrede en barbaarse straffen Ancien Regime.
Verder gaan in categoriaal beleid tov kinderen.
Rede, toekomst, recht en ethiek.
Positivistische kijk op mens die eigen leven in handen kon nemen, ‘zijn lot’ veranderen => maakbaarheid van het
leven (vgl. Darwin).
Kennis vergaren => explosie van techniek => mechanisering; oprichten van fabrieken => IND. REVOLUTIE.
Exacte en positieve feiten halen het van het gevoelsmatige denken.
Menselijke en sociale ontreddering door uitbuiting van arbeider vb. hongerloon, geen (ziekte)verlof ...
Kinderverwaarlozing en kinderarbeid:
- Overheid grijpt in.
- Tegenkantingen door verschillende actoren vb. minder inkomsten, bep. werkjes die alleen kinderen konden.
Opkomst socialisme:
- Arbeiders meer rechten en zekerheid geven.
- Tegenacties van de burgerij vb. ‘fancy fairs’ in de hoop morele controle te verwerven + buffer tegen
socialisme.
Verlichte denkers:
- Rousseau, Montesquieu, Voltaire.
- Denken over straffen en bestraffing.
- Rechtvaardigheid van straffen.
1.2.3. Tendensen vanaf de verlichting.
1.2.3.1. De klassieke criminologische school (18e eeuw).
Tegen de repressieve, wrede, onmenselijke en onrechtvaardige straffen vanuit het Ancien Regime.
Belang van efficiënte, rechtvaardige, menselijke en rechtvaardige straffen.
Rechten van de mens.
Focus op ‘het misdrijf’
Invoeren van strafrechtelijke minderjarigheid door legaliteitsbeginsel en morele aansprakelijkheid.
1867: invoeren strafrechtelijke minderjarigheid in ‘Strafwetboek’ – België
1971: invoeren van strafrechtelijke minderjarigheid in ‘Code Pénal de la Monarche française’
3
, Kenmerken
- Wilsautonomie = de mens als rationeel wezen kiest bewust voor het goede of het kwade.
- Morele aansprakelijkheid = volledige verantwoordelijkheid over de keuze van goed of kwaad.
- Legaliteitsbeginsel = geen misdrijf en geen straf zonder het bestaan van een wet.
- Proportionaliteitsbeginsel = straffen mogen niet zwaarder zijn dan noodzakelijk om de dader moreel te
beïnvloeden.
- Gelijkheidsbeginsel = men moet het strafrecht toepassen op alle leden van de maatschappij, ongeacht rang,
stand of klasse.
3 functies van een straf
- Vergelding: lasten zijn zwaarder dan de lusten.
- Afschrikking: andere misdrijven voorkomen.
- Morele verbetering: door de straf zou de dader tot inzicht komen en zijn gedrag aanpassen
1.2.3.2. Het positivisme (19e eeuw).
Observatie en waarneming – exacte en positieve feiten.
Verklaren van sociale veranderingen zoals armoede, uitbuiting… om oplossingen te zoeken en te vinden om de
Verlichte Maatschappij vorm te geven.
Dader staat centraal ( klassieke criminologische school).
Belang van opvoeding en onderwijs om kinderen aan te passen.
Mens is middelpunt.
Rationaliteit primeert tov God en lot
Ontstaan van empirische criminologie:
- Criminaliteit is een sociaal gegeven en eigen aan de maatschappij.
- Dader is een mens en delict een menselijke handeling.
- Observatie van criminelen in gevangenissen.
- Dader verschilt van niet-dader.
- Resocialisatie !!
Sociaal Darwinisme
- Evolutietheorie toegepast op socialiteit.
- Struggle for life en survival of the fittest.
- Aaangepasten overleven het best:
o Belang van de kinderen.
o Verlichting verder zetten.
1.2.3.3. Crimineel-antropologische en crimineel-sociologische school (19 e-20e
eeuw).
Volgens deze twee scholen is criminaliteit geen abstracte juridische constructie, maar wordt ze bepaald door de
biologische / antropologische eigenschappen van de dader en de sociale omgeving.
Crimineel-antropologische school:
- Vertegenwoordiger: Lombroso.
- Lijkschouwingen en observaties in gevangenis.
- Deterministische beschrijving van misdadigers: geboren misdadiger.
o Atavisme = primaire kenmerken van een persoon vb. haargroei, scheve neus…
o Frenologie = beschrijvingen van de schedel.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmaooghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen