Wero
Vooral thematisch, soms cursorisch (tijd en ruimte)
Educaties over maatschappelijke thema’s zijn ingebed in o.a. wero.
Inhoudsopgave
1. Eindtermen, leerplannen en jaarplanning................................................................................................... 2
2. Educaties................................................................................................................................................... 3
2.1. Inleiding.........................................................................................................................................................3
3. Het vijfstappenplan.................................................................................................................................... 4
3.1. Waarom.........................................................................................................................................................4
3.1.1. Stap 1: introductie.................................................................................................................................5
3.1.2. Stap 2: vrije exploratie...........................................................................................................................5
3.1.3. Stap 3: onderzoeksfase..........................................................................................................................6
3.1.4. Stap 4: rapportage.................................................................................................................................7
3.1.5. Stap 5: Verankeren in een breder perspectief.......................................................................................7
4. Krachtlijnen WERO..................................................................................................................................... 8
4.1. 5 krachtlijnen.................................................................................................................................................8
4.1.1. Verwondering........................................................................................................................................8
4.1.2. Het totaalkind........................................................................................................................................9
4.1.3. Betekenisvol...........................................................................................................................................9
4.1.4. Brede kijk.............................................................................................................................................10
4.1.5. Thematisch vs cursorisch.....................................................................................................................12
5. Wero-thema uitwerken met behulp van de strategiekaart........................................................................13
5.1. Een thema kiezen........................................................................................................................................13
5.1.1. Wie kiest het thema?...........................................................................................................................15
5.1.2. Leerkracht en kinderen delen het eigenaarschap...............................................................................16
5.1.3. Waar WERO- thema’s vinden?.............................................................................................................17
6. Tijd – didactiek......................................................................................................................................... 17
6.1. Tijdsbeleving en tijdsbesef..........................................................................................................................17
6.2. Opbouw historisch besef.............................................................................................................................18
6.3. Veranderingen en evoluties.........................................................................................................................18
6.4. De omgeving verandert...............................................................................................................................18
6.5. Hulpmiddelen historische les tijd.................................................................................................................18
6.6. Ordenen van de tijd.....................................................................................................................................18
6.7. Periodisering................................................................................................................................................19
6.8. Tijdlijnen en tijdbanden...............................................................................................................................19
6.9. Erfgoededucatie..........................................................................................................................................20
6.10. Erfgoed: sporen van onze voorouders.......................................................................................................20
6.11. Erfgoed om de wereld rond ons te begrijpen............................................................................................20
6.12. Erfgoededucatie: onderzoekend op pad....................................................................................................20
1
, 6.13. Erfgoed in de klas: aan de slag..................................................................................................................21
6.14. Erfgoed in de klas......................................................................................................................................21
7. Ruimte - didactiek.................................................................................................................................... 21
7.1. Ruimte (in wero)..........................................................................................................................................21
7.2. Herhaling.....................................................................................................................................................22
7.2.1. Verschillende ruimtes..........................................................................................................................22
7.2.2. Leren denken op verschillende ruimtelijke schaalniveaus..................................................................22
7.3. En de wereld?..............................................................................................................................................22
7.4. Doelen kaartvaardigheid.............................................................................................................................22
7.4.1. Voorbereidend kaartlezen kleuteronderwijs......................................................................................23
7.4.2. Aanvankelijk kaartlezen 1e t.e.m. 3de leerjaar.....................................................................................24
7.4.3. Voortgezet kaartlezen 4e t.e.m. 6de leerjaar........................................................................................26
8. Naar buiten.............................................................................................................................................. 29
8.1. Waarom naar buiten?.................................................................................................................................29
8.2. Hoe kan je buiten les geven?.......................................................................................................................29
8.3. Buitenspel....................................................................................................................................................29
9. Stem........................................................................................................................................................ 30
9.1. Wat werkt voor onderwijs?.........................................................................................................................30
9.2. Doelen van stem?........................................................................................................................................30
9.3. Letterwoord STEM.......................................................................................................................................31
9.4. Onderzoekend leren....................................................................................................................................32
9.5. Computationeel denken..............................................................................................................................33
1. Eindtermen, leerplannen en jaarplanning
Eindtermen zijn minimumdoelen die bereikt moeten worden tegen het einde vh zesde. De
overheid stelt die op.
2
,Leerplannen helpen u. Concreter, per leerjaar. 3 onderwijsnetten stellen die op.
Jaarplanning
Een jaarplanning is een opsomming van thema’s en cursorische inhouden/blokken van
wereldoriëntatie van een leerjaar of van een school.
Tot hoe ver reikt die opsomming?
In sommige scholen enkel titels van de thema’s, of in andere scholen ook werkvormen,
doelen, inhouden, …
Scholen gebruiken vaak een wero-handleiding.
• Garantie dat alle inhouden over de zes leerjaren geïntegreerd zijn en gelijkmatig aan
bod komen?
• Voldoende mogelijkheden tot eigen inbreng van de leerlingen?
• Kunnen we eigen interesses en actualiteit voldoende aan bod laten komen?
Een handleiding als inspiratiebron?
2. Educaties
2.1. Inleiding
Onderwijs in vlaanderen
Gebaseerd op de eindtermen
(door Vlaamse overheid)
worden niet frequent vernieuwd
Maar de samenleving verandert steeds sneller. educaties
Maatschappelijke uitdagingen
Taak school: maatschappelijke uitdagingen onder de loep nemen en werken aan de
steeds vernieuwende samenleving
Belangrijk voor leerkrachten:
kritisch kijken naar veelheid aan materiaal (rekening houdend met actualiteit)
Educaties
§ leren omgaan met maatschappelijke uitdagingen
§ dragen bij aan de brede ontwikkeling van leerlingen
§ kansen tot samenwerking met verschillende maatschappelijke sectoren (wereld in de
klas)
enorm aanbod aan educaties
keuzes maken in het aanbod
In deze cursus geven we korte inleiding op volgende educaties:
1. Cultuureducatie
2. De wereld in je klas
3. Burgerschap
3
, 4. Financiële en economische educatie
5. Gezondheidseducatie
6. Relationele en seksuele vorming
7. Verkeerseducatie
8. EDO (educatie voor Duurzame Ontwikkeling)
Alle educaties staan online met uitleg. In 1 educatie ga je jezelf verdiepen.
3. Het vijfstappenplan
1. Introductie
2. Vrije exploratie
3. Onderzoeksfase
4. Rapportage
5. Verankeren in een breder perspectief
Didactische tips en handvatten:
- Actualiteit
- Concreet en zintuigelijk
- Werohoekje
- Werkvormen
- Werkblaadjes
- Opzoeken
- Presenteren
- Slotmoment
- Evaluatie van proces en product
3.1. Waarom
• Om de krachtlijnen nog meer uit te bouwen (verwondering stimuleren – brede kijk)
• Aandacht voor enkele extra stappen die didactisch interessant zijn:
- Vrije exploratie (vragen uit de kinderen laten komen)
- Rapportage (antwoorden uit de kinderen laten komen
• Kern zet aan tot onderzoekende houding van kinderen: onderzoeksfase
• Aandacht voor het plaatsen in een breder perspectief
• Engagement van de kinderen aanwakkeren
Wat moeten ze kunnen? We gaan snelst knippen in vrije exploratie en rapportering.
Dat leren is hun proces vd leerlingen. Als jij constant stuurt kan de lln zich niet vanzelf
opbouwen daarin. !! Niet die 2 wegsteken. Een belangrijke plaats geven!
Het vijfstappenplan kan en wordt meestal over meerdere lessen gespreidt
Binnen een thema van meerdere weken komen verschillende (langere) activiteiten aan bod
opgebouwd volgens het vijfstappenplan.
Bv. Moeder natuur beslist (over natuurrampen) hierbinnen verschillende onderwerpen.
- Constructie
- Lucht en water: overstromingen en orkanen
4
Vooral thematisch, soms cursorisch (tijd en ruimte)
Educaties over maatschappelijke thema’s zijn ingebed in o.a. wero.
Inhoudsopgave
1. Eindtermen, leerplannen en jaarplanning................................................................................................... 2
2. Educaties................................................................................................................................................... 3
2.1. Inleiding.........................................................................................................................................................3
3. Het vijfstappenplan.................................................................................................................................... 4
3.1. Waarom.........................................................................................................................................................4
3.1.1. Stap 1: introductie.................................................................................................................................5
3.1.2. Stap 2: vrije exploratie...........................................................................................................................5
3.1.3. Stap 3: onderzoeksfase..........................................................................................................................6
3.1.4. Stap 4: rapportage.................................................................................................................................7
3.1.5. Stap 5: Verankeren in een breder perspectief.......................................................................................7
4. Krachtlijnen WERO..................................................................................................................................... 8
4.1. 5 krachtlijnen.................................................................................................................................................8
4.1.1. Verwondering........................................................................................................................................8
4.1.2. Het totaalkind........................................................................................................................................9
4.1.3. Betekenisvol...........................................................................................................................................9
4.1.4. Brede kijk.............................................................................................................................................10
4.1.5. Thematisch vs cursorisch.....................................................................................................................12
5. Wero-thema uitwerken met behulp van de strategiekaart........................................................................13
5.1. Een thema kiezen........................................................................................................................................13
5.1.1. Wie kiest het thema?...........................................................................................................................15
5.1.2. Leerkracht en kinderen delen het eigenaarschap...............................................................................16
5.1.3. Waar WERO- thema’s vinden?.............................................................................................................17
6. Tijd – didactiek......................................................................................................................................... 17
6.1. Tijdsbeleving en tijdsbesef..........................................................................................................................17
6.2. Opbouw historisch besef.............................................................................................................................18
6.3. Veranderingen en evoluties.........................................................................................................................18
6.4. De omgeving verandert...............................................................................................................................18
6.5. Hulpmiddelen historische les tijd.................................................................................................................18
6.6. Ordenen van de tijd.....................................................................................................................................18
6.7. Periodisering................................................................................................................................................19
6.8. Tijdlijnen en tijdbanden...............................................................................................................................19
6.9. Erfgoededucatie..........................................................................................................................................20
6.10. Erfgoed: sporen van onze voorouders.......................................................................................................20
6.11. Erfgoed om de wereld rond ons te begrijpen............................................................................................20
6.12. Erfgoededucatie: onderzoekend op pad....................................................................................................20
1
, 6.13. Erfgoed in de klas: aan de slag..................................................................................................................21
6.14. Erfgoed in de klas......................................................................................................................................21
7. Ruimte - didactiek.................................................................................................................................... 21
7.1. Ruimte (in wero)..........................................................................................................................................21
7.2. Herhaling.....................................................................................................................................................22
7.2.1. Verschillende ruimtes..........................................................................................................................22
7.2.2. Leren denken op verschillende ruimtelijke schaalniveaus..................................................................22
7.3. En de wereld?..............................................................................................................................................22
7.4. Doelen kaartvaardigheid.............................................................................................................................22
7.4.1. Voorbereidend kaartlezen kleuteronderwijs......................................................................................23
7.4.2. Aanvankelijk kaartlezen 1e t.e.m. 3de leerjaar.....................................................................................24
7.4.3. Voortgezet kaartlezen 4e t.e.m. 6de leerjaar........................................................................................26
8. Naar buiten.............................................................................................................................................. 29
8.1. Waarom naar buiten?.................................................................................................................................29
8.2. Hoe kan je buiten les geven?.......................................................................................................................29
8.3. Buitenspel....................................................................................................................................................29
9. Stem........................................................................................................................................................ 30
9.1. Wat werkt voor onderwijs?.........................................................................................................................30
9.2. Doelen van stem?........................................................................................................................................30
9.3. Letterwoord STEM.......................................................................................................................................31
9.4. Onderzoekend leren....................................................................................................................................32
9.5. Computationeel denken..............................................................................................................................33
1. Eindtermen, leerplannen en jaarplanning
Eindtermen zijn minimumdoelen die bereikt moeten worden tegen het einde vh zesde. De
overheid stelt die op.
2
,Leerplannen helpen u. Concreter, per leerjaar. 3 onderwijsnetten stellen die op.
Jaarplanning
Een jaarplanning is een opsomming van thema’s en cursorische inhouden/blokken van
wereldoriëntatie van een leerjaar of van een school.
Tot hoe ver reikt die opsomming?
In sommige scholen enkel titels van de thema’s, of in andere scholen ook werkvormen,
doelen, inhouden, …
Scholen gebruiken vaak een wero-handleiding.
• Garantie dat alle inhouden over de zes leerjaren geïntegreerd zijn en gelijkmatig aan
bod komen?
• Voldoende mogelijkheden tot eigen inbreng van de leerlingen?
• Kunnen we eigen interesses en actualiteit voldoende aan bod laten komen?
Een handleiding als inspiratiebron?
2. Educaties
2.1. Inleiding
Onderwijs in vlaanderen
Gebaseerd op de eindtermen
(door Vlaamse overheid)
worden niet frequent vernieuwd
Maar de samenleving verandert steeds sneller. educaties
Maatschappelijke uitdagingen
Taak school: maatschappelijke uitdagingen onder de loep nemen en werken aan de
steeds vernieuwende samenleving
Belangrijk voor leerkrachten:
kritisch kijken naar veelheid aan materiaal (rekening houdend met actualiteit)
Educaties
§ leren omgaan met maatschappelijke uitdagingen
§ dragen bij aan de brede ontwikkeling van leerlingen
§ kansen tot samenwerking met verschillende maatschappelijke sectoren (wereld in de
klas)
enorm aanbod aan educaties
keuzes maken in het aanbod
In deze cursus geven we korte inleiding op volgende educaties:
1. Cultuureducatie
2. De wereld in je klas
3. Burgerschap
3
, 4. Financiële en economische educatie
5. Gezondheidseducatie
6. Relationele en seksuele vorming
7. Verkeerseducatie
8. EDO (educatie voor Duurzame Ontwikkeling)
Alle educaties staan online met uitleg. In 1 educatie ga je jezelf verdiepen.
3. Het vijfstappenplan
1. Introductie
2. Vrije exploratie
3. Onderzoeksfase
4. Rapportage
5. Verankeren in een breder perspectief
Didactische tips en handvatten:
- Actualiteit
- Concreet en zintuigelijk
- Werohoekje
- Werkvormen
- Werkblaadjes
- Opzoeken
- Presenteren
- Slotmoment
- Evaluatie van proces en product
3.1. Waarom
• Om de krachtlijnen nog meer uit te bouwen (verwondering stimuleren – brede kijk)
• Aandacht voor enkele extra stappen die didactisch interessant zijn:
- Vrije exploratie (vragen uit de kinderen laten komen)
- Rapportage (antwoorden uit de kinderen laten komen
• Kern zet aan tot onderzoekende houding van kinderen: onderzoeksfase
• Aandacht voor het plaatsen in een breder perspectief
• Engagement van de kinderen aanwakkeren
Wat moeten ze kunnen? We gaan snelst knippen in vrije exploratie en rapportering.
Dat leren is hun proces vd leerlingen. Als jij constant stuurt kan de lln zich niet vanzelf
opbouwen daarin. !! Niet die 2 wegsteken. Een belangrijke plaats geven!
Het vijfstappenplan kan en wordt meestal over meerdere lessen gespreidt
Binnen een thema van meerdere weken komen verschillende (langere) activiteiten aan bod
opgebouwd volgens het vijfstappenplan.
Bv. Moeder natuur beslist (over natuurrampen) hierbinnen verschillende onderwerpen.
- Constructie
- Lucht en water: overstromingen en orkanen
4
