ontstaan democratie in belgië, regering België, Belgische staat, fedraal parlement, Belgische staatsstructuur, gemeenschappen en gewesten, burgemeester en college van schepenen ...
Sociale wetenschappen
Hoofdstuk 3: de samenleving als democratisch systeem
1. Democratie
1.1: het ontstaan van de democratie
Begrip democratie is van griekse origine en ontstaan in de oudheid
Het is een samenvoeging van dèmos (volk) en kratein (heersen)
Het volk (demos) oefent de macht (kratia) uit
Oude Athene en andere Griekse statdstaten
Volksvertegenwoordeging: iedere burger (politieke besluiten en oplossingen)
Geen stemrecht voor vrouwen, vreemdelingen en slaven
Minimumleeftijd 20 jaar
Einde 18de eeuw: ontstaan van de moderne democratie
Toepassen van ideeën uit verlichting en franse revolutie
Kiesrechtuitbreidingen in 19de eeuw (meer burgers kregen inspraak politieke systeem)
1.2: directe VS indirecte democratie
Directe democratie: (= rechtstreekse democratie) : de burgers hebben zelf direct invloed op het
wetgevingsproces (besluitvorming) alle burgers in de samenleving nemen deel aan het bestuur. Voorbeelden:
referenda in een aantal Zwitserse kantons, brexitreferendum, lokale referenda in ons land
Indirecte democratie: (= onrechtstreekse democratie/representatieve democratie/ vertegenwoordigende
democratie) : de burgers wijzen vertegenwoordigers aan die in hun naam beslissingen nemen (verkiezingen)
voorbeelden: België, Nederland
1.3: principes van de democratie
Duidelijke defenitie van democratie is moeilijk (wereldwijd heel wat soorten democratieën)
Vaste principes waaraan een democratie moet voldoen om zicht te onderscheiden van autoritaire
regime
In een democratie is de macht tijdelijk en is hij verdeeld over verschillende groepen
In een democratie wordt de macht verleend door de bevolking zelf, aan
volksvertegenwoordigers die verkozen worden in vrije en eerlijke verkiezingen
In een democratie wordt de macht uitgeoefend op basis van een meerderheid
In een democratie wordt een reeks fundamentele rechten erkend en beschermd, zoals vrije
meningsuiting en het recht om zich te verenigen
Macht van het volk en zijn vertegenwoordigers moet worden georganiseerd in instellingen, in regels
en procedures, in de grondwet, in de rechten en vrijheden en deze verschillen van land tot land
Mooie uitspraak + defenitie van de vroegere Amerikaanse president Abraham Lincoln: “The
goverment of the people, by the people, for the people” = “regering van het volk, door het volk en
voor het volk”
Van het volk: want het volk kiest tijdens de verkiezingen vertegenwoordigers die hen
vertegenwordigen
Door het volk: want het volk bestuurt via vertegenwoordigers
Voor het volk: want het belang van het volk moet gediend worden
, 2. Kenmerken van de belgische staat
1815-1830: Belgiê is onderdeel van het Verenigd Koninkrijk der nederlanden
1830: Belgische revolutie
Onafhangkelijkheid van België
Voorlopig bewind (voorlopige regering)
Nationaal Congres (eerste parlement)
1831: Belgische grondwet
Kenmerken belgische staat:
De scheiding der machten
Een monarchie
Een representatieve en parlementaire democratie
Een rechtstaat
2.1: scheiding der machten
Trias Politica
Alle macht mag nooit bij één dezelfde persoon of instelling liggen
Zo kunnen de verschillende machten elkaar controleren en beperken
Doel: machtsmisbruik voorkomen
Is van toepassing op de federale overheid, maar ook op niveau van de gemeenschappen en
gewesten, provincies en gemeenten (uitzonderlijk: de rechterlijke macht)
Wetgevende macht: algemene regels opstellen: wetten , debat
Uitvoerende macht: regels in praktijk brengen: dagelijks bestuur
Rechterlijke macht: zorgen voor de toepassing van de regels voor iedereen: tussenkomst bij geschillen,
onafhankelijke rechtspraak
2.2: een monarchie
Koning als staatshoofd, met beperkte persoonlijke macht
Handelt nooit alleen en oefent bevoegdheden uit samen met de regering (de leden van de regering
zijn in feite verantwoordelijk voor de handelingen van de koning)
Politieke invloed: luisteren, adviseren, waarschuwen en suggesties doen aan politici
2.3: een representatieve en parlementaire democratie
representatieve (indirecte) democratie: het belgische volk laat zich vertegenwoordigen door de
volksvertegenwoordigers
parlementaire democratie: enkel de volksvertegenwoordigers (parlement) verkozen wordt en niet ook
het staatshoofd zoals bv een president in een presidentiêle democratie
2.4: een rechtstaat
in ons land zijn vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burgers heel erg belangrijk
de burgers hebben fundamentele vrijheden en rechten
de burger geniet bescherming van zijn rechten en vrijheden, tegen medeburgers en tegen de
overheid
rechtsbescherming bij geschillen door onafhankelijke rechtbanken
geen politiestaat (staat waarin de overheid doet wat hij wil) of totalitaire staat (overheid bemoeit zich
met alles en iedereen)
3: De belgische staatsstructuur: van eenheidstaat naar federale staat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirthe_brouns. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
