Complete samenvatting van Thema 6 met alle hoorcolleges, zelfstudie en practica uitgewerkt. In dit thema staat de mens centraal. De evolutie van primaten wordt uitgelegd. Ook worden alle delen van het centrale zenuwstelsel worden behandeld en de mogelijke afwijkingen. Belangrijke begrippen zijn her...
Omdat Michelle hele goeie samenvattingen schrijft en een hele goeie studente is
Verkoper
Volgen
michelleweesie
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 6 – De mens
HC 16 – Rode draad college
Mens: Eukarya – animalia – mammalia – eutheria – subsoorten homo sapiens mens.
Belangrijke verandering mens t.o.v. voorgaande diersoorten: aanwezigheid hersenen, centraal
zenuwstelsel.
Allometrie: volume hersenweefsel VS. volume van het lichaam
Er is een bepaalde hoeveelheid hersenweefsel nodig om het lichaam te besturen, dan heb je nog een deel
over aan hersenweefsel om te besteden aan andere functies: brainpower.
IHC 17 – Ontwikkeling en bouw van het ruggenmerg
Late ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel
Onderdelen neurale buis
Na het proces neurulatie is er vanuit neuro-ectoderm een neurale buis gevormd met zijn verschillende
onderdelen. Aan de dorsale zijde van de neurale buis zit het bedekkende oppervlakte ectoderm, dat de
huid zal gaan vormen, en de neurale lijstcellen (losgekomen uit epitheliaal verband). De buis zelf bestaat
uit een wand en een lumen en wordt door de sulcus limitans, longitudinaal lopende groeve, opgedeeld in
een dorsaal en ventraal gedeelte.
Sulcus limitans: ‘boven’ deze sulcus, richting de huid op de
afb. = dorsaal; daaronder = ventraal.
Binnen de wand, neuro-epitheel van de neurale buis ligt
het lumen.
Wand van de neurale buis
Neuro-epitheel = weefsel dat de wand van de neurale buis vormt, zie afb. hierboven. Neuro-epitheel zal
zich verder differentiëren en hieruit ontstaan alle celtypen die onderdeel gaan vormen van het centraal
zenuwstelsel: nl. de neuronen, functionele zenuwcellen + gliacellen, steuncellen van neuronen.
Verschillende soorten steuncellen en functie:
- Ependymcellen: endotheelcellen van de hersenkamers en het centrale kanaal van het ruggenmerg;
vormen de begrenzing van het centrale wervelkanaal en de 4 ventrikels van de hersenen; productie
hersenvocht
- Astrocyten: verwijderen neurotransmitters, regelen ionenconcentratie, spelen een rol bij de
ontwikkeling van het CZS door vorming van geleidende uitlopers waarlangs neuronen kunnen
groeien; stimuleren herstel van neuronen.
- Oligodendrocyten: myeliniseren van zenuwceluitlopers (axonen) in het CZS
o Myelineschede is belangrijk voor geleidingssnelheid van impulsen
Lumen van de neurale buis
Het lumen van de neurale buis = neurale kanaal, zal in de caudale regio (onder niveau van het
achterhoofdsgat, ongeveer overgang hersenen – ruggenmerg) van het embryo verdwijnen wanneer het CZS
,zich verder ontwikkelt. In de craniale regio, boven achterhoofdsgat, zal dit lumen zich in samenhang met de
ontwikkeling van de hersenen verder ontwikkelen tot het ventrikelsysteem. (zie kennisclip ventrikels)
Vorming primaire en secundaire hersenblaasjes
Onder niveau achterhoofdsgat: neurale buis zal zich verder gaan ontwikkelen tot het ruggenmerg en qua
vorm niet zo veel veranderen, boven het achterhoofdsgat gaat de neurale buis echter flink groeien en
krommen.
Neurale buis: stadium primaire hersenblaasjes Stadium secundaire hersenblaasjes
Tabel 1: overzicht van verschillende onderdelen die ontstaan uit de neurale buis
, Het craniale deel van de neurale buis groeit zo hard dat de buis als het ware een beetje opgevouwen wordt:
kromming, dit vindt plaats doordat er op vaste locaties in de buis krommingen of flexuren ontstaan.
- Primaire hersenblaasjes-stadium: 2 ventrale flexuren, buis buigt naar voren
o De flexura cervicalis bevindt zich op de overgang van de hersenen naar
het ruggenmerg (rhombencepalon naar het rugggenmerg)
o De flexura cranialis bevindt zich ter hoogte van het mesencephalon
- Secundaire hersenblaasjes-stadium: dorsale flexuur
o De flexura pontis bevindt zich op de overgang van het metencephalon
naar het myelencephalon
Afbeelding: de plekken van de verschillende flexuren zijn weergegeven d.m.v. pijltjes.
Neurale buis in het vijf-secundaire hersenblaasjesstadium
In het neurale kanaal bevindt zich tijdens de vroege embryonale ontwikkeling amnionvocht. Uiteindelijk zit
er cerebrospinale vloeistof, gespecialiseerd hersenvocht, in het ventrikelsysteem.
Z.o.z. tabel: overzicht structuren neurale buis
Bouw en organisatie van het ruggenmerg
Ontwikkeling van het ruggenmerg uit het caudale deel van de neurale buis. Het ruggenmerg verandert qua
bouwplan en organisatie van cellen niet zo heel veel t.o.v. de neurale buis en zijn ontwikkeling.
Ontwikkeling hersenen is een stuk complexer dan de ontwikkeling van het ruggenmerg.
Ontwikkeling ruggenmerg
Uitgangssituatie neurale buis: wand bestaat uit neuro-epitheel, dat zich langs de rand van het neurale
kanaal differentieert tot ependymcellen, vorming bekleding van het kanaal. Over neuro-epitheel ontwikkelt
zich tot neuronen en hun steuncellen (gliacellen).
De laag met neuronen wordt steeds dikker: in de proliferatiezone direct naast het ependym worden steeds
nieuwe neuronen gevormd die naar de buitenkant migreren en zich daar neerleggen. (figuur B) Als er
genoeg neuronen zijn gevormd, zullen deze axonen en dendrieten gaan vormen die worden voorzien van
een laag myeline. In een doorsnede van het ruggenmerg:
Witte stof: het weefsel dat met name uit uitlopers bestaat en dat zich aan de buitenzijde bevindt
o Wit door veel myelineschedes: axonen en dendrieten
Grijze stof: het weefsel dat met name bestaat uit cellichamen van de neuronen (soma)
Deze verdeling van witte en grijze stof is in het ruggenmerg nog steeds te zien
A) Geïsoleerde neurale buis
met bedekkende huid,
neurale ljistcellen, ependym
en prolifererend neuro-
epitheel. B) Vorming nieuwe
neuronen en migratie. Blauw
= celkernen, geel = uitlopers.
C) De steeds dikker
wordende laag grijze (soma)
en witte stof (cluster
uitlopers).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelleweesie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
