Een samenvatting van het volledige semester verzekeringsrecht. Onderwerpen zoals schadeverzekering, motorrijtuigenverzekering, gemeenschappelijk motorwaarborgfonds, etc. worden in deze samenvatting behandeld.
score op examen: 14/20
VERZEKERINGSRECHT
deel 1: De verzekeringswereld .................................................................................................................................8
H1: Waarom verzekeren?.....................................................................................................................................8
H2: De oorsprong van verzekeringen ..................................................................................................................8
§1. Voor christus ..............................................................................................................................................8
§2. na christus ..................................................................................................................................................9
§3. Toekomst ....................................................................................................................................................9
H3: Soorten verzekeringen...................................................................................................................................9
§1. algemeen ..................................................................................................................................................10
§2. verschillende classificaties .......................................................................................................................10
a. schadeverzekering <> persoonsverzekering .....................................................................................10
b. verzekering tot vergoeding schade <> verzekering tot uitkering vast bedrag ............................10
c. wettelijk verplichte verzekering <> contractueel verplichte verzekering <> vrij te onderschrijven
verzekering .................................................................................................................................................11
d. verzekering ter bescherming van patrimonium <> verzekering ter bescherming personen <>
verzekering ter bescherming aansprakelijkheid ......................................................................................11
H4: Verzekeringsovereenkomst .........................................................................................................................12
§1. Definitie ....................................................................................................................................................12
§2. Bestanddelen............................................................................................................................................12
a. Verzekeraar .........................................................................................................................................12
b. Verzekeringsnemer ........................................................................................................................12
c. Verzekerde ..........................................................................................................................................12
d. Benadeelde, begunstigde en/of rechthebbende..........................................................................13
e. Risico ...............................................................................................................................................13
f. Verzekerbaar belang ..........................................................................................................................13
g. Premie .................................................................................................................................................14
h. Verzekeringsprestatie ....................................................................................................................14
deel 2: riskmanagement .........................................................................................................................................15
H1: Risico of risk..................................................................................................................................................15
§1. Wat is een risico .......................................................................................................................................15
H2: management ................................................................................................................................................15
§1. Identificatie van het risico .......................................................................................................................15
§2. beoordeling van het risico .......................................................................................................................15
a. Statistiek..............................................................................................................................................15
b. Vereiste van voldoende spreiding van het risico ..........................................................................15
c. Vereiste van frequentie......................................................................................................................16
1
,Rekenmachine mee naar examen!
§3. preventie ..................................................................................................................................................16
§4. fincanciering van het risico ......................................................................................................................16
a. Bestrijding van de ‘moral hazard’ ......................................................................................................16
b. De herverzekering ..........................................................................................................................16
Deel 3: spelers op de verzekeringsmarkt ...............................................................................................................18
H1: de verzekeraar..............................................................................................................................................18
§1. soorten......................................................................................................................................................18
a. Premieverzekering..............................................................................................................................18
b. De onderlinge verzekering .............................................................................................................18
c. De Lloyd’s ............................................................................................................................................18
d. Indeling van het verzekeringsbedrijf .............................................................................................19
e. Risicocompensatie..........................................................................................................................19
H2: verzekeringstussenpersonen – verzekeringsbemiddelaar (verzekeringsdistributie) ...............................19
§1. situering ....................................................................................................................................................19
a. Verzekeringstussenpersonen.............................................................................................................19
b. Andere distributiekanalen (steeds in ontwikkeling) .....................................................................19
§3. de verzekeringswet – deel 6 ....................................................................................................................20
a. Definities .............................................................................................................................................20
b. Toepassingsgebied .........................................................................................................................20
c. Toegang tot de verzekeringsactiviteit ...............................................................................................21
I. Inschrijvingsplicht – beschermde titel art. 259-263 WV ..................................................................21
II. Inschrijvingsvoorwaarden art. 264, 266, 267, 272-276 WV ........................................................21
III. Inschrijvingsprocedure art. 268 WV ..............................................................................................21
IV. Europees paspoort art. 269-271 WV ............................................................................................21
d. Uitoefening verzekeringsactiviteit.................................................................................................21
I. Toepassingsgebied art. 278 WV ........................................................................................................21
II. Informatieverplichting en gedragsregels ......................................................................................22
III. Aanvullende verplichtingen in geval van verzekeringen met beleggingscomponent ................22
H3: de autoriteit voor financiële diensten & markten (fsma) & de nationale bank van België (nbb)............22
§1. toezicht .....................................................................................................................................................22
H4: De commissie voor verzekeringen art. 321 WV .........................................................................................23
H5: de ombudsman van verzekeringen .............................................................................................................23
deel 4: de landverzekeringsovereenkomst ............................................................................................................24
H1: structuur van de verzekeringswet deel iv ...................................................................................................24
H2: toepassingsgebied & definities ...................................................................................................................24
§1. toepassingsgebied....................................................................................................................................24
§2. dwingend recht ........................................................................................................................................25
H3: de verzekeringsovereenkomst in het algemeen ........................................................................................25
2
,Rekenmachine mee naar examen!
§1. De verzekeringsovereenkomst ................................................................................................................25
a. Wederkerig contract ..........................................................................................................................25
b. Consensueel contract.....................................................................................................................25
c. Toetredingscontract ...........................................................................................................................25
d. Kanscontract of aleatoir contract ..................................................................................................25
§2. bepalingen betreffende verzekeringsovereenkomsten .........................................................................26
a. Sluiten van de verzekeringsovereenkomst .......................................................................................26
b. Voorafgaande fase .........................................................................................................................26
c. De verzekeringspolis...........................................................................................................................31
§3. bewijs van de verzekeringsovereenkomst ..............................................................................................32
a. Tussen partijen Art. 64, §1 WV, art. 1325 oud BW...........................................................................32
b. T.a.v. derden Art. 1165 oud BW ....................................................................................................32
§4. verplichtingen van de verzekeringsnemer en de verzekerde ................................................................32
a. Mededelingsplicht ..............................................................................................................................32
b. Betaling van de premie art. 67 WV ...............................................................................................34
c. Meedelen van wijzigingen van het risico ..........................................................................................36
d. Maatregelen nemen ter voorkoming & beperking van de schade ..............................................38
e. Melding van schadegeval ...............................................................................................................38
§5. verplichtingen van de verzekeraar ..........................................................................................................39
a. Principe ...............................................................................................................................................39
b. Uitzonderingen ...............................................................................................................................39
§6. duur en einde van de verzekeringsovereenkomst .................................................................................42
a. Duur van verzekeringsovereenkomst ................................................................................................42
b. Einde van verzekeringsovereenkomst ..........................................................................................42
§7. de verjaring...............................................................................................................................................44
a. Verjaringstermijnen art. 88, 89 WV & 2219 ev. Oud BW .................................................................44
b. Schorsing van de verjaring art. 89, §1 & 2 WV .............................................................................46
c. Stuiting van de verjaring ....................................................................................................................46
§8. beding ten behoeve van derden .............................................................................................................47
§9. faillissement .............................................................................................................................................47
a. Faillissement van de verzekeringsnemer art. 87 WV .......................................................................47
b. Faillissement van verzekeraar .......................................................................................................47
§10. scheidsrechterlijke uitspraken ..............................................................................................................48
a. Algemene verbodsbepaling art. 90 WV.............................................................................................48
b. Uitzonderingen ...............................................................................................................................48
H4: schadeverzekeringen ...................................................................................................................................48
§1. algemeen ..................................................................................................................................................48
§2. bepalngen eigen aan de verzekeringen tot vergoeding van schade .....................................................48
3
,Rekenmachine mee naar examen!
a. Het verzekerbaar belang ....................................................................................................................49
b. Het indemnitair beginsel................................................................................................................49
c. Indeplaatsstelling................................................................................................................................49
d. Oververzekering .............................................................................................................................50
e. Onderverzekering ...........................................................................................................................50
f. Samenloop of pluraliteit van verzekeringen (= oververzekering) ....................................................51
g. Het overlijden van de verzekeringsnemer ........................................................................................52
§3. regels eigen aan de zaakverzekeringen ..................................................................................................52
a. Waardebepaling .................................................................................................................................52
b. Gesteldheid van plaats ...................................................................................................................52
c. Overdracht van de verzekerde zaak ..................................................................................................53
d. Betaling van de schadevergoeding & voorrecht van de verzekeraar ..........................................53
§4. regels eigen aan de brandverzekeringen ................................................................................................54
a. De normale verzekeringsdekking art. 115-118 WV ..........................................................................54
b. Verbod op exclusiviteitsclausules art. 119 WV .............................................................................55
c. Rechten van bevoorrechte en hypothecaire schuldeisers art. 120 WV ..........................................55
d. Betaling van de schadevergoeding ................................................................................................55
e. Eigen recht van eigenaar en derden art. 122 WV ........................................................................56
f. De verzekering tegen natuurrampen wat betreft eenvoudige risico’s ...........................................56
§5. regels eigen aan aansprakelijkheidsverzekeringen ................................................................................57
a. Toepassingsgebied .............................................................................................................................57
b. Verplichtingen van de verzekeraar na het einde van de verzekeringsovereenkomst ................57
c. Rechten en plichten van de verzekeraar, verzekerde en benadeelde ten gevolge van schade ....58
§6. regels eigen aan de rechtsbijstandsverzekeringen ................................................................................61
a. Toepassingsgebied .............................................................................................................................61
b. Vrije keuze van raadslieden ...........................................................................................................62
c. Het objectiviteitsbeding .....................................................................................................................62
DEEL 5: Motorrijtuigenverzekering ........................................................................................................................65
H1: De modelovereenkomst – minimumvoorwaarden ....................................................................................65
§1. Voertuigcriteria volgens WAM-wet ........................................................................................................65
§2. Begrippen art. 1 minimumvoorwaarden ................................................................................................66
H2: de waarborgen .............................................................................................................................................67
§1. De burgerlijke aansprakelijkheid .............................................................................................................67
§2. Het omschreven motorrijtuig ..................................................................................................................67
§3. Motorrijtuig en motorwerktuig ...............................................................................................................68
§4. Territoriale uitgestrektheid (waar verzekerd) ........................................................................................68
§5. Burgerlijke borgstelling ............................................................................................................................68
§6. Van wie wordt de aansprakelijkheid verzekerd?....................................................................................69
4
,Rekenmachine mee naar examen!
§7. Voor welke bedrage is men verzekerd?..................................................................................................70
§8. vervoer van gekwetsten ..........................................................................................................................70
§9. Schade aan vervoerde personen .............................................................................................................70
§10. Schade aan vervoerde voorwerpen ......................................................................................................71
§11. Eigen risico van de passagiers ...............................................................................................................71
§12. Objectieve aansprakelijkheid ................................................................................................................71
H3: Welke schade is van vergoeding uitgesloten?............................................................................................71
H4: Het vervangingsvoertuig ..............................................................................................................................72
H5: Het verzekeringsbewijs ................................................................................................................................73
H6: Wanneer kan de verzekeraar verhaal uitoefenen? EXAMEN ....................................................................73
§1. Verhaal op de verzekeringsnemer art. 45 minimumvoorwaarden .......................................................73
a. Bij schorsing van dekking wegens niet betaling van de premie .......................................................73
b. Bij opzettelijke valse verklaring/verzwijging (= verzekeringsfraude) ...........................................74
c. In geval van onopzettelijk verzwijgen van gegevens ........................................................................74
§2. Verhaal op de verzekerde, dader schadegeval art. 46 minimumvoorwaarden ...................................74
a. Indien opzettelijk veroorzaakt ...........................................................................................................74
b. In geval van grove schuld ...............................................................................................................74
c. In geval van oplichting, misbruik van vertrouwen, diefstal ..............................................................75
§3. Verhaal op de VN, of op de VE die niet VN is art. 47 minimumvoorwaarden ......................................75
a. Bij deelname aan snelheids- of behendigheidsritten waartoe er van overheidswege toelating
verleend .....................................................................................................................................................75
b. Een rijtuig verboden tot het verkeer .............................................................................................75
c. Toegelaten aantal vervoerde personen is overschreden .................................................................75
d. Iemand die geen recht had tot sturen ..........................................................................................76
§4. Verhaal op de dader of de aansprakelijke van het schadegeval ...........................................................76
§5. Verhaal op de verzekerde die schuld bekent .........................................................................................76
§6. Verhaal op de verzekerde die nalaat bepaalde handelingen te verrichten ..........................................76
§7. Verhaal – globaal overzicht .....................................................................................................................76
§8. Samenvatting verhaalsrecht ....................................................................................................................77
H7: Ongevallen en vervolgingen (niet zo belangrijk) ........................................................................................78
§1. Verzekerde die ongeval veroorzaakt.......................................................................................................78
§2. Maatschappij zal.......................................................................................................................................79
§3. Maatschappij betaalt ...............................................................................................................................79
H8: Het gemeenschappelijk motorwaarborgfonds (belangrijk) .......................................................................79
§1. Informatieopdracht van het GMWF........................................................................................................79
§2. Vergoedingsopdracht van het Fonds ......................................................................................................79
§3. Opdracht van het GMWF.........................................................................................................................81
§4. Bijhouden van een register......................................................................................................................81
5
,Rekenmachine mee naar examen!
§5. Informeren van benadeelde personen ...................................................................................................81
a. Wie kan zich richten tot het Fonds ....................................................................................................81
b. Welke inlichtingen kan het Fonds verstrekken .............................................................................82
c. Voorwaarden – ontvankelijkheidsvereisten......................................................................................82
d. Onderzoeksbevoegdheid ...............................................................................................................82
§6. Vergoedingsopdracht van het Fonds ......................................................................................................82
a. Insolvabiliteit van de verzekeraar ......................................................................................................82
b. Niet nakomen van verplichting door verzekeringsmaatschappij na intrekking of afstand van
toelating in België ......................................................................................................................................83
c. Toevallig feit........................................................................................................................................83
Begripsomschrijving...................................................................................................................................83
Het toevallig feit <-> ongeval veroorzaakt door de bestuurder van een niet-geïdentificeerd
motorvoertuig ............................................................................................................................................83
Voorbeeld toevallig feit: Fysiek voorval....................................................................................................84
Weersgesteldheid ......................................................................................................................................84
Voorwerpen op het wegdek .....................................................................................................................84
Dieren .........................................................................................................................................................85
d. Diefstal ............................................................................................................................................85
Begripsomschrijving...................................................................................................................................85
Gebruiksdiefstal .........................................................................................................................................85
Misbruik van vertrouwen ..........................................................................................................................85
Diefstal tussen ouders & kinderen & tussen echtgenoten ......................................................................86
Diefstal en de onbekend gebleven bestuurder ........................................................................................86
Nalatigheid van de eigenaar van gestolen voertuig.................................................................................86
Eigenaar gestolen voertuig........................................................................................................................86
e. Uitblijven van een antwoord van de verzekeringsonderneming of haar schaderegelaar na
indiening van een verzoek tot schadevergoeding ...................................................................................86
f. Geen schaderegelaar aangewezen door de verzekeringsonderneming .........................................87
g. Niet-identificatie .................................................................................................................................87
h. Niet-verzekering .............................................................................................................................88
Wettelijke verplichting tot verzekering ....................................................................................................89
Principe van niet-tegenstelbaarheid van de excepties ............................................................................89
Excepties welke niet door de VA kunnen worden tegengeworpen aan de benadeelden .....................89
Excepties welke door de VA kunnen worden tegengeworpen aan de benadeelden ............................89
Buitenlandse motorrijtuigen .....................................................................................................................89
Vrijstelling van de verplichting tot verzekering ........................................................................................90
Voertuigen die aan wedstrijden deelnemen ............................................................................................90
Vergoedingsgronden .................................................................................................................................90
OEFENINGEN EXAMEN (p231) ................................................................................................................................91
H1: WAAROM VERZEKEREN?
- bescherming tegen talrijke & gevarieerde gevaren & risico’s (ziekte, ongeval, brand, …)
- verschillende beschermingswijzen
o preventieve maatregelen
o sparen
o kostenspreiding over verschillende personen: solidariteit
- probleem: die beschermingswijzen bieden onvoldoende bescherming
o preventie: soms ondoelmatig, soms onmogelijk, vaak ondoeltreffend
o sparen: schade te groot, schade komt vroeger dan verwacht
o solidariteit (vrijwillig of verplicht): heeft slechts betrekking op bepaalde risico’s
➔ oplossing: verzekering
- verzekeren = techniek die berust op een interpersonele (= tussen verschillende personen) &
intertemporele (= over een zekere tijd) spreiding van één/meer risico’s tussen de dragers van een
gelijksoortig risico
H2: DE OORSPRONG VAN VERZEKERINGEN
- ontstaan uit omstandigheden & noden die van de oudheid tot op heden de menselijke verbeelding
hebben getart & uitgedaagd
§1. VOOR CHRISTUS
- holbewoners: eerste kleine gemeenschappen
o mannen: jacht
o vrouwen: kids + landbouw
- oogst – jacht – voorspoed – noodlot: zoenoffers aan goden ( = eerste ‘verzekeringspremies’)
- eerste verzekeringssystemen in Egypte & Babylonië
- Egyptenaren geloofden in leven na de dood → eerste begrafenisverenigingen (gemeenschappelijke
kassen)
- Hammoerabi (Babylonië) → eerste verzekeringswet-gever
- Grieken & Romeinen: begrafenisfondsen voor minder gefortuneerde burgers – testamenten –
levenslange onderhoudsgelden
- Grieken & Romeinen ‘lenen op bodemerij’: geldschieter betaalt aan een reder een aanzienlijke som
geld om het schip reisklaar te maken; bij behouden terugkeer wordt een aanzienlijke rente betaald
bovenop het uitgekeerde kapitaal
8
, §2. NA CHRISTUS
- ME: eerste gilden: vereniging tegen gevaar van volks-verhuizingen & terreurbenden
- 12e eeuw: lijfrentemodel – Venetië: Montes profani: steden inden kapitaal in ruil voor levenslange
rente
- 13e eeuw: verschillende vormen van leningen (woekkerrente) – 1234: verbod voor christenen om
tegen intresten geld te lenen
- 15e eeuw: ontstaan moderne verzekeringscontracten
o pandjeshuizen
o uitzetverzekeringen m.o.o. huwelijk
- eerste levensverzekeringen:
o eerder een gokspel (op matrozen, bekende personen zoals de paus, de koning, …)
o 1744: reglementering
o levensverzekeringen: Lorenzo Tonti → Tontinebedingen
o Lombardische zeeverzekering
o 1666: grote brand van Londen → ontstaan premie- verzekeringen & niet alleen handelaars
maar ook particulieren gaan zich verzekeren
- 17e eeuw: Lloyds of Londen – ‘brokers’ <> underwriting members
- 19e eeuw: industriële vooruitgang → ontstaan ongevallen- verzekeringen
- 20ste eeuw: auto → aansprakelijkheidsverzekeringen
- steeds nieuwe risico’s:
o luchtvaart
o kernenergie
o milieurisico’s
§3. TOEKOMST
- 9/11: grootste verzekerde catastrofe ooit
o levensverzekeringen
o arbeidsongevallenverzekeringen
- besluit: verzekeringsrecht in beweging
o problemen met laster via internet
- drones: inbreuken op privacy/AH door drones te besturen → vaak uitgesloten in BA privéleven
H3: SOORTEN VERZEKERINGEN
- algemeen
- verschillende classificaties
o schadeverzekering <> persoonsverzekering
o verzekering tot vergoeding schade <> verzekering tot uitkering vast bedrag
o verzekering ter bescherming van patrimonium <> verzekering ter bescherming personen <>
verzekering ter bescherming aansprakelijkheid
o wettelijk verplichte verzekering <> contractueel verplichte verzekering <> vrij te
onderschrijven verzekering
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtspraktijkHoGent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
