Architecture Theory & Criticism Les 1 26/9/2023
ACCELERATION
In dit vak: kennis delen over architectuur, hoe erover denken in de ontwerpstudio’s?
Veronique geeft 6 lessen, daarna geeft Guideon ook 6 lessen.
1. As a tool
1.1. What is architectuurtheory?
- ER ZIJN LIMITATIES: we bespreken een bepaalde hoeveelheid architectuur, er vallen veel zaken buiten
de les, of discussies, door bepaalde zaken. Andere zaken kunnen ook zeer intrigerend zijn, maar
worden niet betrokken bij de les door bepaalde redenen.
o We praten enkel over architectuur met een auteur
1.2. The spaces of architecture theory
- Hoe wordt architectuur ervaren? De definitie van de architectuur is vanuit de invalshoek van de
auteur, het ervaren gedeelte zal missen.
1.3. Aims and limitations
Kate nesbitt Quote:
▪ Descriptieve
▪ Prescriptieve
▪ Proscriptie
▪ Critical attitude: het meest boeiende voor ons vak, wanneer we tekstschrijven zijn
we architectuur aan het evalueren in de rol die het kan spelen voor zijn
maatschappij. Hoe antwoord ons project met het sociale?
1.4. The focus of this course
Focus van deze les: er zijn heel wat thema’s;
ACCELERATION ECOLOGY
COMMONS DEMOCRACY
PARTICIPATION PERFORMATIVITY
CRITICAL REGIONALISM DECOLONISATION
TRANSFORMATION ACTIVISM
RESILIENCE/ MEMORY CARE
Hoe gaan we deze thema’s bekijken? We gaan dit doen door belangrijke figuren hun werken te bespreken,
zoals Jane Jacobs, Aldo Rossi, Gian Carlo de Carlo, Venturi, Dennis Meadows, Herman Czech etc.
Elke les is in delen opgesplitst, in verschillende thema’s. We zijn veel werken, als referenties in de les, veel
verschillende projecten.
Evaluatie:
Hoe de deelname is in de les, en het examen (dus 2 delen), maar examen is het belangrijk. Het zijn open
inzichtvragen om een connectie te kunnen leggen van de lessen.
1
,2. A world in transition
2.1. Acceleration
1972: misschien het belangrijkste jaar in de recente geschiedenis van onze tijd.
Thank you for being late: een boek door Friedman, wat bedoelt hij met ‘age of acceleration’
- Verandering in milieu:
Hoe het klimaat wordt aangepast van onze planeet, dit door zaken zoals toename van bevolking,
ontwikkeling en verlies van biodiversiteit
Greta thunberg ook, in noodzaak kunnen we wel aanpassen, zoals in covidtijden, maar hoezo kunnen
we niet zo snel reageren nu op de opwarming van de aarde?
- Verandering in economie:
Het digitale en marktmechanisme, globalisatie
- Verandering in technologie:
In 1965 werd dit voorspeld, dat de grootte van chips en computers enorm zal evolueren
In 2007 zijn er veel dingen gebeurd (facebook, iPhone, YouTube, Airbnb, Netflix etc.) een heel jaar vol
allemaal producten online. In 2008 is er de grote beurscrisis, heel veel chaos in de markt, zijn we
gedesoriënteerd? Of is het digitale de wereld aan het overnemen? We zijn heel kritisch aan het
bevragen hoe het digitale onze wereld beïnvloedt.
➔ Deze 3 krachten komen samen in zijn uitdrukking.
2.2. The limits to Growth, 1972
Kerstavond 1968, NASA op de maan, foto’s maken van de maan. Voor de eerste keer ooit wordt de aarde
afgebeeld voor de mensen, het wordt reëel hoe fragiel de aarde is. De aarde is 1 systeem dat verbonden is.
Aurelio Peccei is de man die ons duidelijk maakt dat we bewust moeten zijn over de voetafdruk van de aarde,
samen met Alexander Kind, starten ze een vergadering in Rome. Het waren wetenschappers, economisten,
professors, allerlei figuren vanuit verschillende niveaus van de maatschappij. Vanuit die vergadering, is er een
researchteam gekomen, met 5 belangrijke personen (en nog 12 andere). Ze schreven een klein boek.
De kleine grafiek: we denken op vrij kleine schaal, toekomstig als in binnenkort, voor onszelf. Bijna
niemand kijkt naar een ver perspectief, naar zoveel generaties na ons, wat in
volgende generaties over de hele wereld?
Dia 57-58:
We zouden moeten denken over alle connecties van de wereld als we dit goed willen
doen, een wereldboomdiagram.
Wat hebben ze geanalyseerd? 5 verschillende parameters:
1) Recources
2) Industrial output
3) Populaties
4) Food
5) Pollution
Conclusions:
Er komt een punt waarop het industriële neerstort, voeding schaars zou worden, bevolking zou afnemen, ze
voorspellen dat rond 2072 de aarde heel ingewikkeld zou worden. Dit was de conclusie van het groepje van 5.
En ze zeiden dat alles nog veranderd kon worden, het is dynamisch en we moeten nu starten met die
verandering.
2.3. Environmental Awareness
Twee heel interessante boeken: ‘Wat we toen al wisten’ en ‘we waren gewaarschuwd’.
➔ Rachel carson heeft ook in 1962 een interessant boek geschreven, Silent Spring, de lente is na een
aantal jaar stil, alles is afgesloten. Waarom? Omdat mensen alles gedood hebben. Ze is een
wetenschapper die aan de alarmbel trekt.
2
, ➔ Paul Ehrlich heeft The population bomb in 1968 geschreven, voorspeld dat de populatie een
gigantisch probleem zal worden.
➔ In 1970 wordt er geopteerd om jong volk te overtuigen om de aarde te redden, Save Our Planet.
Opstanden
Voorbeelden van milieubewuste projecten:
- The ballon house Lode janssen: de relatie tussen het huis en
de natuur. Ogen openen. De gebouwen hun temperatuur
behouden. Enkel de belangrijkste ruimte wordt geïsoleerd,
experimenteren met aanpassen aan temperatuur.
- Autonomous house van Alexander Pike: een huis dat werkt
zoals een machine door een windturbine. Het hele huis had
een eigen metabolisme.
- High Tech house 1983 Nederland, Benthem Crouwel: een huis maken met een stalen structuur met
gehard glas, waardoor een prachtige living gevormd werd en een heel kleine plek voor de keuken en
badkamer. Hoe kunnen we dealen met prefabricatie? Het verminderen van het aantal elementen dat
we gebruiken voor architectuur. Monteren en demonteren van
architectuur.
- Low Tech Architecture 1985, Perraudin en Jourda, Lyon: geen
groot budget voor het project. Is er niet al iets op de markt?
Bijvoorbeeld deze serre, en aanpassen tot behoeften van de
klant. Dozen, box-in-box, temperatuur experimentatie.
Al deze projecten zorgden ervoor dat ze vanaf deze jaren begonnen experimenteren met allerlei
manieren voor low-maintance. Ook in 1978 kwamen zonnepanelen, dit was een hoogtepunt voor een
belangrijke shift naar milieuvriendelijker leven.
➔ In 1989 zwakte het geloof van klimaatverandering af, het is niet zo belangrijk, en groei en progressie
in de economie is belangrijker dan de wereld. Tot 2015 hebben we moeten wachten tot opnieuw een
internationaal overeenkomst!! We hebben veel tijd verloren door het scepticisme.
➔ 1992: in RIO de Janeiro een UN-conferentie (In 1972 ook een conferentie in Stockholm over het
milieu), 14jarige Severn duidt hoe belangrijk het is om te herinneren waarom ze daar samenkomen,
groei is de vriend van het milieu, niet de vijand. We moeten samenwerken met het milieu, niet
ertegen.
Architecten gebruiken het klimaat om mee samen te werken, om nieuwe ontwerpen te ervaren.
Zoals Lacaton Vassal, Maison Latapie: heel rijk in ruimte en comfort, heel laag budget. Ze zijn heel bewust
over de klimaatverandering.
We komen naar het heden toe, en experimentatie wordt steeds belangrijker voor het klimaat. AN
ENCONVINIENT TRUTH kijken!!!! Film
De voorbeelden duiden hoe kwalitatieve architectuur bereikt kan worden door de natuur, klimaat,
wereldgebaseerd denken. Heel tactiele architectuur. Rauch, Foster & partners, Le Roy, etc. Er zijn ook
‘failed futures’, projecten die bedoeld zijn om de toekomsten te verbeteren, maar mislukt zijn.
Greta Thunberg is een belangrijke stem voor onze jonge generatie, op haar wordt nog ingezoomd in een
van de latere lessen.
3
