Samenvatting

Samenvatting overzicht van de historische kritiek (H1-3)

Name: Samenvatting overzicht van de historische kritiek (H1-3)
SKU: doc_3948508
Rating: 4.67 (3 reviews)
Author: samenvattingen2024

3 beoordelingen

17 keer verkocht

Instelling
Universiteit Gent (UGent)

Boek
Betrouwbare bronnen of fake news?

Dit is een samenvatting met alle te kennen leerstof van de hoofdstukken 1 tot en met 3. Het bevat boek, notities, slides en casussen. Ik heb hiermee een 15/20 gehaald. Je mag me altijd een bericht sturen om H4 en H5 te krijgen (deze zet ik niet online omdat het niet overal perfect is afgewerkt)

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 61 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Nee
Wat is er van het boek samengevat? Hoofdstuk 1 tem 3
Geupload op 2 december 2023
Aantal pagina's 61
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

3 beoordelingen

Door: paulinevdv79 • 1 jaar geleden

Door: sharonneann • 1 jaar geleden

Door: vanessathomas • 1 jaar geleden

Volgen

samenvattingen2024 Lid sinds 3 jaar 26 documenten verkocht

Inleiding tot de historische
kritiek

Prof. Jan Dumolyn

2023-2024

1

, Inleiding
1 Vikingen

CASUS 1: Vikingen
→ Serie Vikings: speelt zich af tussen de werkelijke geschiedenis van de Noormannen en de mythevorming
ervan
o Mythevorming: dragen van helm met hoorns
o Heeft niet echt bestaan. Een foutje gemaakt tijdens opgravingen in 19de eeuw
o Relatief weinig archeologische vondsten van de Vikingen

Betrouwbare informatie?

→ Via contemporaine bronnen: bronnen van tijdperk zelf
o Liefst van ooggetuigen, Viking zelf of iemand in contact geweest met Viking (maar dus weinig
bronnen van Noormannen zelf)
o Wel getuigenissen van slachtoffers: vooral clerici die in de Middeleeuwen annalen schreven met
wat er in dat jaar gebeurd is
▪ Hele kennis over Viking gebaseerd om deze annalen

Van bron naar historisch narratief

→ Toont casus aan
→ Kritisch zijn en vragen stellen over ontstaan bron
o Wie stelt ze op? Was hij ooggetuige? Wat was het wereldbeeld? Overlevering?
▪ Feiten op rijtje zetten en zo interpretatiekader maken

Van bron naar historisch narratief

bron/overblijfsel: een tekst, foto, materiaal,... → dan
gaan we historische kritiek toevoegen: wie heeft dat
geschreven, waarom, is het betrouwbaar, hebben ze
fouten gemaakt bij het schrijven, hebben ze reden om
te liegen,... → dan deze losstaande feiten gaan
interpreteren: wat zijn de gevolgen, wat weet je over
de samenleving van toen,... → dan reconstrueren: in
welke context, het laten passen in een breder kader, 5
zoeken naar causaliteit → de meest centrale
informatie gaan selecteren zodat je zelf een verhaal
kunt vertellen (in een soort historisch narratief)

2

, Deel 1: De bron, bouwstof voor de
kennis van het verleden
1 De notie bron
Bronnen

→ Voorwerpen – artefacten – overblijfselen
o Onderzoeksdomein van archeologie
o Door bestaan: levert een spoor van het verleden
Bv: houten pijlers of verkleuring ervan in bodem wijzen op bewijzen dat mensen daar leefde en woningen konden bouwen

→ Getuigenissen – overleveringen
o Onderzoeksdomein van geschiedenis
o Mondelinge of geschreven getuigenissen
▪ Beschrijven een eenvoudige of complexe gebeurtenis of van commentaar voorzien
• Banale vaststellingen
• Complexe redevoeringen van een stuk bestaande realiteit of nog te
realiseren/gewenste situatie

1.1 Bronnen: bewust creatie?
Auteurs van de geschiedenis

→ Leveren de hoe, wat, waar van omstandigheden aan geschiedkundige
o Niet altijd even intens in voor → geschiedkundig moet vaak elementen toevoegen door naar
analogie te redeneren

Artefacten en getuigenissen

→ Doorgaans een duidelijke en specifieke functie voor tijdgenoten
→ Artefacten: objecten uit het dagelijks leven vooraleer ze historische bronnen worden
o Niet gemaakt om een historische bron te zijn
o Zelfde geld voor getuigenissen

→ Met opzet gecreëerd (bepaald doel bereiken) of per ongelijk ontstaan
Bv: maken van hakbijl of scherven, etensresten, etc..
→ Bij ° zijn ze ‘onschuldig’ → later kunnen ze de rol om iets achter laten perfect vervullen
Bv: etensresten kunnen later aantonen wat ze in een periode consumeerden,..
o Hierdoor observeren we mensen op de meest onbewaakte ogenblikken, de niet gecamoufleerde
realiteit

Interpretatieproblemen

→ Kunnen veroorzaakt worden door ‘secundaire depositie’
o Een vondst zich niet meer op dezelfde plaats bevindt als oorspronkelijk het geval was
Bv: skelet dat herbegraven is (primaire en secundaire inhumatie)

3

, CASUS 1: belang van HK: De Russische agressie tegen Oekraïne – Bloedbad in Boetsja
→ Hoe kan de Russisch-Oekraïense oorlog op een ongenuanceerde manier meegedeeld worden?
o Grote hoeveelheid bronnen
o Door grote informatiestroom moeilijk objectief beeld te scheppen

→ Russische leger schuldig aan heel wat oorlogsmisdaden. Rusland creëert dan tegenpropaganda dat
leidt tot discussie. Maar, Oekraïne voert ook propaganda. Nogal naïef om te denken dat dit niet zo is.
Juiste feiten kunnen op een bepaalde manier worden geframed om ons te manipuleren (bv: kind dat
sterft tonen op tv)

Bloedbad van Boetsja

→ Nog steeds twijfel over de exacte gebeurtenissen
o Nooit officieel geregistreerd, kwam binnen via een massastroom aan info
o Werden langs beide kanten gemanipuleerd
o Aanraden om aan ‘fact-checking’ te doen om zo dicht mogelijk bij de waarheid te komen

→ Wikipedia
o Hoe komt zo’n Wikipedia pagina tot stand? Wanneer is iets een ‘officieel feit’?
o Welke documenten kunnen we gebruiken?
o Welke getuigenissen zijn betrouwbaar? Wie heeft welk belang om te liegen en te verdraaien?
o Hoe kunnen juiste feiten op een selectieve manier gebruikt worden?
o Specifieke bronnen zoals luchtfoto’s en satellietbeelden: wie kan de informatie ter plaatse
checken?

Human Right Watch

→ Mensenrechtenorganisaties onderzoeken het voorval

Massagraf in Izjiem

→ Hevig gediscussieerd over aard van gebeurtenis. Bombardementen of massa-executie?

Anne Morelli – De 10 geboden van de oorlogspropaganda

1. Wij willen geen oorlog
2. Het andere kamp is de enige verantwoordelijke voor de oorlog
3. De vijandelijke leider lijkt op de duivel
4. Wij verdedigen een nobele zaak, geen particuliere belangen
5. De vijand begaat bewust wreedheden, wij onopzettelijke blunders
6. De vijand gebruikt illegale wapens
7. Wij lijden zeer weinig verliezen, de verliezen van de vijand zijn enorm
8. Kunstenaars en intellectuelen steunen onze zaak
9. Onze zaak is heilig
10. Wie aan onze propaganda twijfelt, is een verrader

→ Het is niet dat de ‘goede’ kant of kant meer naar jou toe niet in staat is om te liegen

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingen2024. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69988 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting overzicht van de historische kritiek (H1-3)

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

3 beoordelingen

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

In een paar klikken geregeld

Focus op de essentie

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Van wie koop ik deze samenvatting?

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Is Stuvia te vertrouwen?