Hoofdstuk 1: Inleiding
Domein van de sociale wetgeving
Arbeidsrecht bestaat uit het individueel en het collectief arbeidsrecht.
Individueel is tussen werkgever en werknemer
Collectief is tussen werkgever en werknemersorganisaties bv: vakbonden
Doel is de bescherming van de belangen van de werknemers.
Er is geen nood om de werkgever te beschermen.
Grondslag vinden we terug in de beschermingswetten en deze zijn op federaal niveau
Sociale zekerheid van de werknemer
Heeft als doel het waarborgen van een menswaardig bestaan te bieden.
Grondslag vinden we terug in de sociale verzekeringswetten
Hoofdstuk 2: De collectieve arbeidsverhoudingen
Werkgevers- en werknemersorganisaties
Wat? -> Verenigingen van WG’s en verenigingen van WN’s.
Doel? -> beroepsbelangen verdedigen.
Moet een WG of WN lid zijn? -> Neen, er is vrijheid om al dan niet aan te sluiten.
Soorten? -> Professionele en interprofessionele organisaties.
Werknemersorganisaties
- Professionele vakorganisaties (vakcentrales en vakbonden)
o Zijn per bedrijfstak
o ACV en ABVV hebben onderafdelingen en dat noemen we de professionele
vakorganisaties
Bv: BTB, Metaal
- Interprofessionele organisaties (vakbonden)
o Over de bedrijfstakken heen. De professionele organisaties zijn hier lid van.
o In België zijn het er 3 representatieve: AVC, ABVV en ACLVB
o Voorwaarde voor representatief te zijn: is dat je minstens 50 000 leden moet hebben
o Ze gaan mensen vertegenwoordigen zonder dat je rechtstreeks dat mandaat ervoor
gekregen hebt
o Hoe? -> omdat het parlement (wetgever aan wie ik wel een mandaat heb gegeven)
dat die een wet (zijn de CAO) maakt om mij te vertegenwoordigen
o ACV en ABVV hebben wel nog professionele vakorganisaties zijn de onderafdelingen
Wat doen ze?
- Advies geven aan de leden
- Vakbond is naast advocaat ook gerechtigd om te pleiten voor de rechter
- Vakbond is belast om de werkloosheidsuitkeringen uit te betalen
1
, Samenvatting Sociaal recht
Werkgeversorganisaties
- Professionele werkgeversorganisaties
o Per bedrijfstak
Bv: Fedustria, Essencia
- Interprofessionele werkgeversorganisaties
o Over de bedrijfstakken heen. De professionele organisaties zijn hier lid van
Bv: VBO, UNIZO, BB
Collectief overleg
Op 3 niveau’s:
Nationale arbeidsraad = NAR
Samenstelling:
- Paritair samengesteld = evenveel afgevaardigde van de vakbonden als afgevaardigde van
de werkgeversorganisatie
- Vertegenwoordigers worden voorgesteld door de representatieve WG’s en WN’s
organisaties
- 26 leden, voor 4 jaar door de Koning genoemd
- Voorzitter: onafhankelijk persoon, door de Koning benoemd voor 4 jaar
Belangrijkste bevoegdheden:
- Adviseren van de regering/ het parlement in verband met sociale vraagstukken
Bv: verhoging van geboorteverlof
- Bevoegd zijn voor het sluiten van CAO’s
Paritair comité = PC
Doelstelling: Ondernemingen met aanverwante activiteiten groeperen en regelgeving die
aangepast is aan de arbeidsvoorwaarden op hen van toepassing maken
Opdracht: Het sluiten van CAO’s en het adviseren van de regering, de Nar en de CRB.
Samenstelling:
- Voorzitter: onafhankelijk persoon, door de koning benoemd voor 4 jaar
- Leden: benoemd door de koning voor 4 jaar
- Aantal leden: afhankelijk van de belangrijkheid van de sector
- Paritair samengesteld
- Paritair subcomité’s kunnen opgericht worden door de Koning op verzoek van een PC
Voorbeelden:
125.00 PC voor de houtnijverheid
125.01 PsC voor de bosontginningen
125.02 PsC voor de zagerijen en aanverwante nijverheden
125.03 PsC voor de houthandel
322.00 PC voor de uitzendarbeid
2
, Samenvatting Sociaal recht
De CAO (De wet van 5 december 1968)
CAO = een akkoord dat gesloten wordt tussen:
Één of meer werknemersorganisaties
En één of meer werkgeversorganisaties (= op niveau van de NAR of PC)
Of één of meer werkgevers (= op niveau van de onderneming)
En waarbij individuele en collectieve betrekkingen tussen WG’s en WN’s in ondernemingen
of in een bedrijfstak worden vastgesteld en de rechten en verplichtingen van de
contracterende partijen worden geregeld = normatieve bepalingen van een CAO.
Waar kan een CAO worden gesloten?
- In de NAR
- In het PC
- Op ondernemingsniveau
Inhoud van een CAO
Normatieve bepalingen
Zijn bindend voor de WG en de WN en zijn rechten en plichten die worden toegekend aan
alle WG en WN.
Bv: arbeidsduur, loonschalen, indexering, opleiding….
Obligatoire bepalingen
Zijn bindend voor de partijen die de CAO gesloten hebben:
- Expliciete -> staat uitgeschreven in de CAO
- Impliciete -> ookal staat het er niet letterlijk in, wordt het geacht deel te maken van elke
CAO
Bijvoorbeeld:
o Informatieplicht
o Beïnvloedingsplicht
o Vredesplicht -> zodat ze niet gaan staken binnen de sector. Hoe? Vredesplicht bereiken
door de leden te informeren en de beïnvloedingsplicht (= verdedigen zodat de mensen
kalm blijven en niet de neiging krijgen om te gaan staken) als die sociale vrede niet
kalm blijft dan moeten de vakbonden zich terug trekken en mag die de staking niet
erkennen.
Bindende kracht van een CAO
Binnen het PAR:
- Niet- algemeen bindend
o Die moet enkel door een WG worden toegepast indien hij lid is van de Wgorganisatie
die ondertekend heeft
o Als de WG lid is van de Wgorganisatie die getekend heeft dan moet die WG zwe alle
CAO’s die die organisatie heeft “opgemaakt” toepassen
o Als die moet worden toegepast dan kan de WG genieten van die CAO
Als de WG niet lid is dan is die CAO van aanvullend recht
WG mag van die CAO afwijken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillpollaris2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.