H1: BETREKKEN EN BEGELEIDEN VAN GEZINNEN EN CONTEXTEN
SITUERING
Diverse wetgevingen en maatschappelijke evoluties hebben het toenemende belang van de context
rondom een individu, en bijgevolg het betrekken van die context in de hulpverlening, mee vorm
gegeven
VAN BESCHERMING VAN HET INDIVIDU NAAR BEGELEIDING VAN DE CONTEXT
BELANG VAN HET GEZIN MAAR OOK BESCHERMING VAN HET KIND
• De wetgeving op kinderbescherming (1912): namen kinderen allereerst in bescherming tegen
een onwenselijke en onwaardige opvoeding van hun ouders (belang van het kind)
• Wetten op kinderbescherming: ontstonden na het onstaan van het moderne gezinsmodel
• Moderne gezinsmodel: meer focus op het individu op zich, niet enkel economische drijfveren
• Gezin werd geprivatiseerd en als eerst beschouwd als een opvoedomgeving
• Gezin als hoeksteen van de samenleving: ‘gezonde’ gezinnen zorgden voor ‘gezonde’ kinderen
• Het christendom schreef de waarden en normen voor
BIJSTAND EN GEZINSGERICHTE HULPVERLENING
• In Vlaanderen stond na WOI en WOII alles in teken van de wederopbouw
• Ontstaan van het gezinsgericht werken
• Opkomst van de hechtingstheorie van Bowbly: nadruk op belang van warme gezins- en familiale
context voor de ontwikkeling van het kind
• Jeugdbeschermingswet van 1965
CONTEXTBEGELEIDING EN VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG
• Opkomst van boeken en reclame over opvoeding (jaren 90)
• Kleiner wordende gezinnen leiden tot meer aandacht voor kinderontwikkeling.
• Internet en sociale media vergroten de druk op ouders (bv. 'de eerste 1000 dagen')
• Toenemende onzekerheid bij ouders en opvoedingssector
• Postmodern gezin en wegvallen van vaste normen: meer keuzes maar ook meer onzekerheid
• Ontwikkeling van internationale verdragen en wetgeving ter bescherming van kinderrechten
• Eerste stappen naar contextgerichte jeugdhulp (jaren 90)
• Decreet Integrale Jeugdhulp 2014 bevordert contextbegeleiding als centrale module
• Vlaams beleid benadrukt vermaatschappelijking: focus op informele zorg en sociale netwerken
• Evenwicht tussen informele en prof. zorg is nodig om aan behoeften van cliënten te voldoen
CONCLUSIE
• Verandering in hulpverlening van individugericht naar gezinsgericht
• Oorspronkelijke focus op thuiswonende kinderen, later uitgebreid naar residentiële jeugdzorg
• Tragere evolutie bij volwassen cliënten
• Toenemende betrokkenheid van gezin of familiale context in begeleiding
• Uitbreiding naar bredere netwerk rondom de cliënt
• Rol vd hulpverlener: samenwerking met alle actoren, opbouwen van sociaal vangnet rond cliënt
,Contextbegeleiding
SAMENVATTING
Wetgeving Maatschappelijke evolutie
Wet op kinderbescherming van 1912: belang ® Moderne gezin als hoeksteen van de
van het gezin maar ook uithuisplaatsing als samenleving en opvoedomgeving
bescherming ® Christelijke (gezins)moraal met duidelijke
waarden en normen
Wet op kinderbescherming van 1965: reeks aan ® Systeemtheorie en hechtingstheorie
maatregelen om het gezin te ondersteunen, drukken hun stempel op de inzichten rond
meer gezinsgerichte hulpverlening en ook het begeleiden van individuen en gezinnen
buitengerechtelijke ondersteuning ® Emancipatie en seksuele revolutie: het
(langzaam aan) ontstaan van meer
verschillende gezinsvormen
Integrale jeugdhulp: contextbegeleiding als ® Verhoogde aandacht voor de ontwikkeling
centrale module en opvoeding van het kind en druk op
ouders
Vermaatschappelijking: inzetten en betrekken ® Postmoderne gezinnen en wegvallen van
van informele zorg en sociale netwerken de ‘zekerheden’
® Individualisering en globalisering
, Contextbegeleiding
FAMILY CENTERED WERKEN
INLEIDING
• Creatie van een mooie startpositie voor begeleiding als we de uitgangspunten van dit model
meenemen in onze houding en ons handelen t.o.v. cliënten en hun context
• Staat tegenover het professionally centered model: stond heel lang centraal in de hulpverlening
• Grootste verschil is merkbaar wanneer men moesten samenwerken rond 1 kind
PROFESSIONALLY CENTERED MODEL
Gezinsbegeleider kijkt enkel met zijn/haar eigen ogen
• De hupverlener (de expert) neemt de leiding: stelt vragen, neemt beslissingen, onderneemt actie
of geeft opdracht hiertoe
• Hij geeft blijk van zijn superioriteit, ouders beginnen te twijfelen aan hun eigen deskundigheid
• Meerwaarde in medische context: als je naar de huisarts gaat, verwacht je dat deze arts de
leiding neemt, je de juiste vragen stelt, je onderzoekt en de symptomen verklaart
FAMILY CENTERED MODEL
Gezinsbegeleider vertrekt vanuit de waarneming van de ouders
• Gezinsbegeleider: instrument van het gezin, met geïndividualiseerde interventies, flexibiliteit en
responsiviteit
• Ouders krijgen de kans om hun mening te geven, er wordt naar hen geluisterd
• Meer tevredenheid en meewerking van ouders
Aandachtspunten voor gezinsbegeleider (Dany Baert)
1. Niet laten leiden door een “blame-the- Verdiepen in wijze waarop ouders het mogelijke
mother” ideologie doen om hun kinderen de best mogelijke
opvoeding te geven
2. Beseft dat de ouders met wie hij/zij werkt Ouders bekomen geen resultaat meer, hun
zichzelf meestal als machteloos ervaren handelingen maken niet meer een verschil
3. Niet lineair-causaal denken Bredere focus: problemen van kinderen niet
verklaren als een gevolg vd aanpak vd ouders
4. Niet werken met intentionele theorieën Als begeleider wel werken met verschillende
gekenmerkt door “ouders weten het maar invalshoeken
willen het niet, ouders zien hetzelfde als wat
wij zien maar willen het niet zien”
HET PARALLELPROCES
Dany Baert pleit voor parallelproces in gezinsbegeleiding vanuit het family-centered model
Elke gezinsbegeleider moet 2 gezichten hebben
Gezinsbegeleider moet leren (wanneer te) schakelen tussen 2 gezichten
1. Eerste gezicht: gericht op welzijn en de positie van de ouders als ouders
® Dominant, elke begeleiding start hier mee
2. Tweede gezicht: gericht op de inhoudelijke problemen die ze voorleggen ivm hun kind/gezin
® Inschakelen wanneer gezinsbegeleider opmerkt dat ouders zich herkend/erkend voelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zahraverleye. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.